De Amerikaanse president Biden gisterenavond in gesprek met zijn Russische collega Poetin

Overleg Biden en Poetin over Oekraïne: waarschuwende taal, maar de lijn blijft open

De Amerikaanse president Joe Biden en zijn Russische collega Vladimir Poetin hebben voor de tweede keer deze maand met elkaar gebeld over de gespannen toestand rond Oekraïne. Beide partijen hadden waarschuwende woorden voor de andere, maar benadrukten ook de wil om te blijven praten. Op 10 januari volgt overleg tussen Amerikaanse en Russische diplomaten over de Oekraïense kwestie.

Het telefoongesprek, dat er op vraag van president Poetin kwam, duurde een vijftigtal minuten, en ging volledig over de spanningen rond Oekraïne. Die lopen de laatste weken hoog op. Het Westen is heel ongerust over de Russische troepenopbouw aan de oostelijke grens van Oekraïne. Het Westen beschuldigt Moskou ervan de rebellen in het oosten van Oekraïne te steunen en is bang dat Rusland een invasie in Oekraïne voorbereidt. 

Rusland is absoluut niet opgezet met de Oekraïense toenadering tot de NAVO. Voor Poetin behoort Oekraïne tot de Russische invloedssfeer, een mogelijke uitbreiding van de NAVO naar het oosten is voor hem "een rode lijn".

Dat Poetin dit keer vragende partij was voor een gesprek, verbaast Rusland-experte Laura Vansina (VUB) niet. "Volgens mij doet hij dit om druk te zetten. De crisis sleept al weken aan, nu moet er wel een oplossing komen. Het argument om over 5 maanden binnen te vallen is niet meer geloofwaardig", zei ze in "De Ochtend" op Radio 1.

Het was al de tweede keer in minder dan een maand tijd dat de twee presidenten rechtstreeks met elkaar over Oekraïne spraken. Naar verluidt was het een openhartig gesprek, waarbij zowel de Verenigde Staten als Rusland dreigende taal spraken aan het adres van de andere. 

Volgens de woordvoerster van het Witte Huis, Jen Psaki, vindt Biden dat het aan Poetin is om de spanning rond Oekraïne te ontmijnen. Biden herhaalde zijn dreigement dat de VS "resoluut" zal reageren en dat er Rusland ongeziene sancties boven het hoofd hangen in het geval Poetin Oekraïne binnenvalt.

Volgens Vansina kunnen de Verenigde Staten moeilijk hun handen aftrekken van Oekraïne, dat zou een heel gevaarlijk precedent scheppen en ook de NAVO-bondgenoten bijzonder misnoegen. "Al kan een reactie veel vormen aannemen. Economische sancties tegen Rusland zijn een mogelijkheid, een ander pad is hulp aan Oekräine, maar dat is een breed concept. Dat kan gaan van militaire hulp tot veeleer humanitaire hulp.. 

"Het zou een kolossale fout met ernstige gevolgen zijn" mochten er nieuwe sancties komen, zei Yuri Ushakov, adviseur van Poetin in een persbriefing na het telefoongesprek. Dat zou een breuk in de relaties betekenen.

Positieve geluiden

Geen van beide kampen liet blijken of er door het gesprek ook echt vooruitgang is geboekt in de richting van een oplossing. Toch waren er na afloop positieve geluiden te horen. Poetin zou tevreden zijn geweest en zijn adviseur Ushakov had het over een goede basis voor toekomstige gesprekken.

Aan Amerikaanse zijde vielen er minder reacties te horen, maar ook daar klonk het dat de gesprekken ernstig verlopen waren. Naast de weg van de sancties, herhaalde Biden tegen Poetin dat er nog een andere weg is, die van de diplomatie. 

Die diplomatieke weg wordt in elk geval nog verder bewandeld. Begin volgend jaar, op 10 januari, komen Russische en Amerikaanse diplomaten in Genève samen voor nieuwe onderhandelingen. 

Meest gelezen