De presidenten van de Verenigde Staten en Rusland hielden donderdag hun tweede officiële gesprek. Het telefoongesprek duurde 50 minuten. 50 minuten om de spanningen aan de Oekraïense grens af te koelen.

“Een openhartig en informatief gesprek”, zo omschrijft men het gesprek tussen Joe Biden en Vladimir Poetin. Elke kant heeft zijn argumenten voorgesteld. “Poetin beschreef in detail de basisbeginselen die Rusland in de veiligheidsvoorstellen heeft uiteengezet en benadrukte dat we de veiligheid van Rusland zullen blijven waarborgen. In principe ging de Amerikaanse president akkoord”, verklaarde Joeri Oesjakov, een adjudant van Poetin, die werd geciteerd door CNBC.

President Biden herhaalde aan het begin dat, in het geval van een invasie van Oekraïne, zijn regering bereid was “vastberaden” te reageren, samen met haar bondgenoten. “Wij zullen de bewegingen en de opbouw van de Russische troepen aan de Oekraïense grens nauwlettend in de gaten blijven houden, en ons voorbereiden op een eventueel definitief besluit van de Russische president”, aldus een functionaris van het Witte Huis.

NAVO

Zoals hij eerder had gezegd, heeft Poetin enkele voorwaarden gesteld voor een niet-aanvalsbeleid van Oekraïne: zijn troepen zouden het buurland Oekraïne niet aanvallen als het verzoek om toetreding tot de NAVO zou worden afgewezen. Dit is een rode lijn voor Moskou.

De Russen schatten opnieuw dat “Biden duidelijk heeft verklaard dat de Verenigde Staten niet van plan zijn offensieve aanvalswapens in Oekraïne in te zetten. En Poetin merkte op dat dit een van de belangrijkste punten voor ons is.”

Oekraïne wil al sinds 2002 lid worden van de NAVO. Artikel 5 van het Handvest bepaalt dat indien een van de lidstaten wordt aangevallen, dit automatisch een reactie van de andere leden van het bondgenootschap teweegbrengt.

Tijdens de vorige bijeenkomst had Joe Biden niet ingestemd met de rode lijn van Moskou. Hij had een hardere lijn gekozen en aangedrongen op economische en politieke sancties door de VS en hun bondgenoten. Sancties die “veel verder zouden gaan dan degene die in 2014 werden toegepast” toen Rusland de Krim binnenviel. Donderdag waarschuwde Poetin naar verluidt zijn Amerikaanse ambtgenoot voor deze “kolossale vergissing”.

Drie beslissende gebeurtenissen

Duizenden Russische troepen bevinden zich nog steeds aan de grenzen van Europa, en hun aanwezigheid baart analisten zorgen. De volgende besprekingen tussen Rusland en de Verenigde Staten vinden plaats op 10 januari tussen vice-minister van Buitenlandse Zaken Wendy Sherman en de Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Ryabkov.

Deze besprekingen zullen worden gevolgd door een Rusland-NAVO-vergadering op 12 januari en een OVSE-vergadering op 13 januari.

Een ontmijning van de spanningen zal inspanningen en toegevingen van beide kanten vergen.

(lp/mah)