Saga van tennisser Djokovic in sjofel Australisch hotel brengt uitzichtloze situatie asielzoekers aan het licht
Mag de ongevaccineerde Servische tennisser Novak Djokovic deelnemen aan de Australian Open of niet? Terwijl de saga velen al dagenlang in de ban houdt, heeft ze ook de aandacht gevestigd op een heel andere problematiek. Djokovic werd vastgehouden in een sjofel hotel waar asielzoekers worden opgesloten. De tennisser kon na enkele dagen zijn vertrouwde leven weer oppikken, maar veel asielzoekers zitten jarenlang in gesloten centra, zonder perspectief. Eén van hen kwam op zijn 15e aan in Australië, en zit op zijn 24e nog altijd vast. "Ik raak mijn jeugd kwijt in gevangenschap."
"Dit kan je geen hotel noemen. Overal zijn er beestjes". De moeder van Novak Djokovic deed verontwaardigd haar beklag over de "onmenselijke omstandigheden" waarin haar zoon werd vastgehouden.
De wereldberoemde tennisser was zonder een vaccinatiebewijs naar Australië gereisd om daar deel te nemen aan de Australian Open. Bij zijn aankomst werd zijn visum echter afgenomen. In afwachting van een beslissing -mogen blijven of niet?- verbleef hij vier dagen in het Park Hotel in Melbourne.
Park Hotel klinkt mooi, zeker als je bedenkt wat de residentie sinds december 2020 is geworden: een gesloten centrum voor asielzoekers. De bewoners werden de voorbije week overrompeld door de massale aandacht die ineens werd geschonken aan hun verblijfplaats.
"Nog nooit zoveel camera's gezien"
"Ik heb nog nooit zoveel camera's gezien", deed de uit Iran afkomstige vluchteling Mehdi Ali zijn verhaal in verschillende media. Mehdi Ali is nu 24. Hij kwam als 15-jarige jongen aan in Australië en is sindsdien niet één dag vrij geweest, hoewel hij kort na zijn aankomst werd erkend als vluchteling.
De wereldwijde aandacht verheugde hem eerst, maar daarna volgde teleurstelling. "Iedereen wilde weten hoe het ging met Novak, hoe dit hotel was voor hem. Maar ze vragen niets over ons: wij zijn hier maandenlang, jarenlang opgesloten."
Ik probeer te bedenken hoe ik mijn dagen moet doorkomen. Maar meestal doe ik niets, ik lig hier gewoon
Mehdi Ali getuigt over de complete uitzichtloosheid, na negen jaar in gevangenschap. "Ik probeer gewoon te bedenken hoe ik mijn dagen moet doorkomen, hoe ik ze moet overleven. Als ik kan slapen, slaap ik zoveel als ik kan. Anders ga ik een sigaret roken, een film kijken of een boek lezen. Maar meestal doe ik gewoon niets. Ik lig gewoon op bed. Ik lig hier gewoon."
Gevangen op eilanden voor de kust
Net als de meeste van zijn lotgenoten –het zou gaan om iets meer dan 30 mensen in totaal- werd Mehdi Ali om medische redenen naar het Park Hotel in Melbourne overgebracht vanuit Nauru, de eilandstaat in de Stille Oceaan waar de Australische regering sinds 2001 bootvluchtelingen en asielzoekers onderbrengt in omstreden detentiecentra.
Ook op het eiland Manus, een deel van Papoea-Nieuw-Guinea, werden tot eind vorig jaar migranten ondergebracht die Australië illegaal probeerden te bereiken per boot.
Sinds 2013 ging het om meer dan 3.000 mensen, die vaak jarenlang werden vastgehouden, zegt de mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch.
Heel jonge mannen die totaal niet meer weten wat ze nog met hun leven moeten aanvangen
"Ik vond dit een van de ergste dingen die ik ooit heb meegemaakt", zei de Nederlandse journaliste Saskia Dekkers daarover in 2018. Voor het Nederlandse programma "Nieuwsuur" was ze undercover gegaan op het eiland Manus, waar op dat moment honderden mannen vastzaten. Haar commentaar deed erg denken aan de getuigenis van Mehdi Ali.
"Het gaat om hele jonge mannen die totaal niet meer weten wat ze nog met hun leven aan moeten vangen. Elke avond worden ze opgesloten. Ze hebben geen enkele hoop dat er iets aan hun leven gaat veranderen. Die uitzichtloosheid, dat voel je. Ze slikken medicijnen. Ik vond het heel erg verontrustend wat ik daar zag."
De schrijnende omstandigheden waarin asielzoekers worden vastgehouden op de eilanden in de Stille Oceaan werden ook beschreven in een boek dat in 2019 verscheen en werd bekroond. In "Alleen de bergen zijn mijn vrienden" bracht de Iraans-Koerdische journalist Behrouz Boochani verslag uit van zijn opsluiting op het eiland Manus, waar hij meer dan vijf jaar lang vastzat. Boochani schreef zijn boek via Whatsapp, uit angst dat het in beslag zou worden genomen.
Ook Mehdi Ali, die na negen jaar nog altijd vastzit, blijft ondanks de uitzichtloosheid hopen op een nieuw leven. Hij koestert ook de hoop dat Novak Djokovic zich binnenkort uitspreekt over de bewoners van het Park Hotel, wier lot hij enkele dagen deelde.