Starten de scholen beter wat later? Onderzoekers stellen van wel na nieuwe studie

Toen de scholen hun deuren sloten door corona, was dat niet makkelijk: noch voor ouders, noch voor tieners. Maar volgens een nieuwe Zwitserse studie had het verplichte thuisblijven ook minstens één voordeel, voor de jongeren dan toch. Omdat ze hun lessen van thuis uit konden volgen en geen tijd verloren met op en af naar school te reizen, konden ze tijdens de eerste coronagolf een stuk langer slapen. En dat langer slapen had tal van positieve effecten op hun fysieke en mentale welzijn als gevolg, zo bevestigt Oskar Jenni van de Universiteit van Zürich (UZH), een prof gespecialiseerd in kindergeneeskunde. 

In de studie werden zo'n 3.600 middelbare scholieren uit Zurich ondervraagd over hun slaappatroon en andere gedragingen die met hun gezondheid te maken hebben. De resultaten hiervan werden vergeleken met een eerdere studie bij 5.300 studenten uit 2017, toen corona nog geen ding was. Daaruit bleek dat de studenten die hun lessen van thuis uit volgden ten gevolge van de lockdown in totaal zo'n negentig minuten langer sliepen dan de controlegroep. Verder gingen ze ook wel vijftien minuten later naar bed, waardoor ze in totaal vijfenzeventig minuten meer slaap haalden per dag.

Maar dat is niet alles. Naast meer slaap observeerden de onderzoekers nog meer positieve veranderingen bij de tieners. Jenni: “Hun levenskwaliteit verbeterde aanzienlijk op het gebied van gezondheid, en hun alcohol- en cafeïneconsumptie daalde sterk.” Wat verder opviel was dat de tieners beter in hun vel leken te zitten. “De groep die tijdens de lockdown van thuis uit les volgde, gaf hogere waarden aan bij vragen zoals  ‘zich fit en goed voelen’, ‘vol energie zitten’, ‘genoeg tijd voor zichzelf hebben’ en ‘in staat zijn in hun vrije tijd de dingen te doen die zij willen doen’.”

Op sociaal vlak ervoeren de jongeren wel negatieve effecten, maar dat is natuurlijk niet zo gek aangezien er een lockdown in voege was. “Ze voelden zich vaker eenzaam en droevig, en hadden het gevoel dat ze minder plezier maakten met vrienden, in vergelijking met de groep bevraagde studenten uit 2017.” 

Volgens Jenni is het duidelijk dat het sluiten van de schooldeuren heel wat negatieve effecten had op tieners, maar dat de extra slaap die ze hierdoor kregen hen wel bijkomende voordelen opleverde. “Hoewel de lockdown nefast was voor het mentale welzijn en de fysieke gezondheid van heel wat jongeren, onthult deze studie  toch een groot voordeel", aldus Jenni. “Onze bevindingen tonen duidelijk aan dat later beginnende schooluren, naast meer slaap, tal van voordelen zouden kunnen opleveren voor jongeren.”

^{(Lees verder onder de foto.)}

En dit is lang niet de eerste studie die een dergelijke richting uit wijst. Verschillende onderzoeken suggereerden de laatste jaren al dat onze scholen beter wat later zouden beginnen, ten voordele van het mentale, maar dus ook het fysieke welzijn van jongeren. Zo zou het hun alertheid en welbevinden kunnen verbeteren, terwijl ze er beter door zouden slapen en studeren en meer concentratie zouden hebben. 

De studie geeft ook hier een verklaring voor: “Doordat de scholen sloten, waren studenten beter in staat om hun slaappatroon af te stemmen op de latere slaapfase van adolescenten”, aldus Jenni. 

Slaapexpert Annelies Smolders bevestigt dat: “Tijdens de puberteit zijn tieners voor een tijdje avondtypes. Dat betekent dat hun lichaam later gaat afkoelen, dat ze later melatonine (het natuurlijke stofje dat ons in slaap helpt vallen, red.) beginnen aan te maken én er ’s ochtends ook langer over doen om te ontwaken. Het is dus logisch dat veel jongeren zo moeilijk uit hun bed raken. Je ziet dat ook tijdens de examens: als ze die ’s ochtends  afleggen, wordt er vaak niet opperbest gepresteerd. Als je hen een paar uur later aan het werk zet, verloopt het meestal stukken beter.”

Dat de tieners beter functioneerden als ze wat langer konden slapen, is dus zo gek niet, en dit onderzoek wakkert zo opnieuw het debat aan over het startuur van de scholen.

“Koffie, haasten, stressen en op de repeat-knop drukken, is dat echt wat je opnieuw wil?”: zo hou je vast aan je goede voornemens uit lockdowntijden (+)

Mentale zorg wordt broodnodig, maar wachttijden zijn ellenlang: “Zelfs voor een suïcidale jongere is er nergens plaats” (+)

Laat school om 10 uur beginnen en je krijgt gezondere tieners met betere resultatenLaat school om 10 uur beginnen en je krijgt gezondere tieners met betere resultaten

Nieuw onderzoek geeft nóg een reden waarom een kort dutje tijdens de werkdag een goed idee is