Orde der Artsen stuurt advies naar 60.000 leden na uitzending Radio2: “Hen erop wijzen dat zwart geld niet kan"

Radio2 krijgt geregeld verhalen in zijn mailbox over mensen die bij de dokter geld in het zwart moeten betalen. Eind november 2021 maakt Radio2 er een uitzending over met getuigenissen van verschillende luisteraars. 

600 euro cash of geen ingreep

Na de uitzending blijven de verhalen binnen stromen. Een luisteraar die anoniem wil blijven, betaalt bij de orthopedist 150 euro cash terwijl er maar 100 euro staat op het briefje voor de mutualiteit.

Ria reageert dat ze bij een specialist de keuze krijgt. "OF een duur doktersbriefje OF een goedkoper tarief zonder enig bewijs. Uit principe heb ik voor het duurdere gekozen en deze dokter vaarwel gezegd." 

Jan gaat naar de oogarts voor een correctie aan de oogleden. "De behandeling kost 600 euro. Cash te betalen of ik krijg geen ingreep. En er is geen briefje voor de mutualiteit."

En het kan nog straffer. De redactie van Radio2 leest verhalen van mensen die een volledige borstreconstructie cash betalen, zonder dat er een bewijs is. Er zijn ook specialisten die meer dan 1000 euro cash willen voordat ze aan een operatie willen beginnen. 
 

"Dit zijn ongehoorde praktijken

Michel Deneyer van de Orde der artsen vindt het ongehoord. "Deze getuigenissen ontgoochelen mij. Ik ben een beetje beschaamd dat artsen en andere zorgberoepers zich laten kennen voor kleine bedragen".

Naar aanleiding van de getuigenissen belooft Deneyer dat er een advies over zwart geld komt. "Ik vind het spijtig dat er hiervoor een advies moet komen, maar ik zal er één maken." Deneyer houdt woord. Het advies staat in een nieuwsbrief naar de 60.000 leden van de Orde der Artsen. Het is verspreid in een persbericht. Het staat ook op de website van de Orde der Artsen waar het voor iedereen toegankelijk is." 

Wat houdt het advies in?

Een advies van de Orde der Artsen is een zogenaamde soft law. “Als dokters het advies niet volgen, en ze doen daar een deontologische inbreuk, dan kan dat door de Provinciale Raden van de Orde der Artsen bestraft worden”, zegt Deneyer. "De aanleiding van dat advies is uw programma", zegt Deneyer. 

In dit specifieke advies distantieert de Orde der Artsen zich van de praktijken waarover luisteraars bij Radio2 getuigen. "We veroordelen zwart geld. En we maken ook een allusie op artikel 33 van de code. Dat artikel zegt dat de erelonen juist moeten zijn en dat de patiënt de bedragen op voorhand moet kennen." Die informatie is volgens Deneyer cruciaal. "Zo heb je als patiënt vooraf de keuze of je al dan niet wil dat die dokter je behandelt."

In het advies staat nog meer. "We vermelden duidelijk dat de relatie tussen de patiënt en de dokter een relatie van vertrouwen is. Geld aannemen onder tafel kan niet." Om het bos door de bomen te zien, staan er in het advies ook een aantal linken. Die leiden naar een pagina met een beknopte en heldere uitleg over de regels rond supplementen en erelonen. 

"Dokter, hoeveel kost het?" 

Het is als patiënt niet gemakkelijk om te weten hoeveel een behandeling kost. De Orde der Artsen beseft dat ook. "Het is niet omdat je iets extra moet betalen, dat het illegaal is. Een arts kan en mag een ereloon of supplement aanrekenen." 

Een cardioloog uit Gent reageert geëmotioneerd bij Radio2. "Ik doe alles volgens het boekje, maar bij sommige privé-consultaties moet ik nu twee getuigschriften opmaken. Mensen denken dat ik sjoemel. Ik krijg argwanende reacties. Dat is bijna om bij te gaan wenen! Maar ik ken ook collega's die inderdaad tot 250 euro rekenen terwijl het officiële tarief maximaal 150 euro is."

Deneyer vindt dat elke patiënt moet durven vragen hoeveel iets kost. "Ik begrijp dat het ingewikkeld is. Maar we leven wel in een tijd waarbij de prijs geen taboe mag zijn. Durf je dokter te vragen hoeveel het kost." 

Waar kan ik een klacht indienen? 

De uitzending van Radio2 schudt niet alleen de Orde der Artsen wakker. Ook de patiënten schieten in actie. "Er zijn al verschillende klachten op de Provinciale Raden toegekomen die in behandeling zijn", zegt Deneyer.

Ook vanuit politieke hoek komt er verandering. "Er is een wetsvoorstel vanuit de regering dat zegt dat de tarieven duidelijk geafficheerd moeten worden in de wachtzaal", vertelt Deneyer. Het initiatief komt niet van de Orde der Artsen zelf, al vindt Deneyer het wel een goed idee. "Ik heb dat onlangs ook besproken met minister Frank Vandenbroucke." 

Vraag in eerste instantie meer uitleg als je niet akkoord bent met de prijs die een dokter aanrekent. Wil je toch niet betalen? Stap dan naar de Provinciale Raden van de Orde der Artsen.

De Provinciale Raden behandelen de klacht. Als die gegrond is, wordt de arts uitgenodigd om zich te verantwoorden. "Dat heeft een impact", zegt Deneyer. "Alleen al moeten verschijnen voor de Provinciale Raad is voldoende educatief om de praktijken te doen stoppen. Het wordt in de kringen doorverteld dat die dokter is moeten verschijnen en dat is slechte reclame." 

Als je niet tevreden bent over de prijs in een ziekenhuis, kan je naar de ombudsdienst van dat ziekenhuis stappen.