Expert fiscaliteit: "Tijdelijke verlaging van btw op elektriciteit en gas heeft uiteindelijk prijsstijging tot gevolg"
Een btw-verlaging op energie zal de prijzen op lange termijn enkel laten stijgen. Dat zegt Thomas De Jonckheere, advocaat en opleidingshoofd fiscaliteit aan de Erasmushogeschool in Brussel. Een permanente btw-verlaging is volgens hem wél een oplossing. En ook een cheque voor bepaalde gezinnen of een verlaging van de regionale heffingen, kan gezinnen helpen hun factuur te betalen.
Of het voorstel van minister van Financiën Vincent Van Peteghem (CD&V) om de btw op elektriciteit en gas tijdelijk te verlagen naar 6 procent, het zal halen, is nog verre van zeker. Maar terwijl de politiek druk discussieert, reageren experten al op de mogelijke oplossingen om de energiefactuur te verlagen.
Nu het voor veel gezinnen moeilijk wordt om hun facturen te betalen, is dat absoluut nodig, vindt ook fiscaal expert Thomas De Jonckheere. Maar een tijdelijke btw-verlaging is volgens hem niet de juiste manier.
Wat is btw eigenlijk?
"Btw (of Belasting Toegevoegde Waarde, red.) is een verbruiksbelasting op goederen en diensten die de kostprijs voor consumenten verhoogt", legt De Jonckheere uit.
De btw wordt berekend op de factuur die je krijgt van een leverancier. Op dit moment betekent het dus dat je 21 procent btw moet betalen op je energiefactuur. Dat geld gaat naar de overheid.
"Door het btw-tarief tijdelijk te verlagen, zouden gezinnen een hele besparing kunnen doen", geeft De Jonckheere toe. "De gemiddelde factuur van een doorsnee gezin bedraagt ongeveer 1.000 euro per jaar. Met een btw-verlaging van 21 naar 6 procent kunnen die gezinnen al snel meer dan 100 euro per jaar uitsparen."
Tijdelijke verlaging heeft omgekeerde effect
Het is de tijdelijke aard van het voorstel die De Jonckheere doet besluiten dat het geen slim idee is. "Bij een tijdelijke maatregel zou het kunnen dat de energieleveranciers een graantje willen meepikken. Zij gaan hun prijzen tijdelijk willen verhogen omdat ze redeneren dat de energiefactuur door de btw-verlaging toch daalt."
"Wanneer zij dit doen en de maatregel uiteindelijk teruggeschroefd wordt, gaan de prijzen in het algemeen de hoogte in. De btw wordt immers berekend op de prijs die de energieleveranciers aanrekenen."
De Jonckheere verwijst naar het verleden, waar tijdelijke btw-verlagingen al zo'n effect hadden. "Op termijn bleek dat achteraf altijd een prijsstijging tot gevolg te hebben."
Dat zie je ook in onderstaande grafiek:
Alternatieven
De fiscaal expert pleit dan ook voor een permanente btw-verlaging op elektriciteit. "De tarieven voor btw variëren van 6 procent voor producten die basisbehoeften vervullen tot 21 procent voor luxegoederen. Ik denk dat energieverbruik tot de basisbehoeften van de bevolking behoort. Volgens mij is het dus aangewezen om op permanente wijze een tarief van 6 procent toe te passen."
Een onderscheid maken tussen rijkere en armere gezinnen, waarbij de btw-verlaging enkel voor armere gezinnen wordt ingevoerd, is volgens hem niet mogelijk. "Btw is een verbruiksbelasting die niet afhangt van het inkomen van de belastingplichtigen. Mensen die elektriciteit verbruiken, moeten daar in principe een gelijk tarief op betalen."
Het is echt niet enkel de btw die de elektriciteitsfactuur zo hoog maakt
"Btw is dus geen instrument om inkomensverschillen op te vangen. Als je dat wil doen, kan je beter werken met een soort cheque die bepaalde gezinnen ten goede komt", aldus De Jonckheere. Een voorstel dat ook de Franstalige socialisten van de PS op tafel leggen.
En De Jonckheere ziet nog een andere oplossing om de elektriciteitsfactuur naar beneden te krijgen. "Er rusten nog veel andere heffingen op onze elektriciteitsfactuur. Je hebt federale bijdragen, maar ook regionale heffingen. Ik denk dat het Vlaamse Gewest ook een inspanning kan doen om de tarieven van elektriciteit te verlagen. Het is echt niet enkel de btw die de elektriciteitsfacturen zo hoog maakt."
Bekijk hier het volledige gesprek met fiscaal expert Thomas De Jonckheere in VRT NWS Live:
