‘Opvallend meer kinderen ziek door omikron’: Marc Noppen zet zich schrap voor spannende weken

Net als in andere hoofdsteden in de wereld gaat de opmars van omikron het snelst in Brussel. Per 100.000 Brusselaars werden de voorbije twee weken 3.005 mensen besmet met het coronavirus. “Een record, ook voor België”, zegt Inge Neven, hoofd van de Brusselse gezondheidsinspectie. Hoewel er nooit meer getest werd dan vandaag, test bijna een op de drie Brusselaars positief. Ook al een record. En waar er vorige week nog sprake was van 350 opnames, liggen er deze week al 450 mensen in de Brusselse ziekenhuizen.

Voelt het UZ Brussel de druk al toenemen?

Noppen: “Eigenlijk zitten we al twee maanden op een plateau van 50 tot 60 covidpatiënten in het ziekenhuis. De laatste dagen blijft het rond 60. Er is een lichte stijging, maar zeker niet exponentieel. Gelukkig zien we dat de nieuwe patiënten meestal na een aantal dagen het ziekenhuis kunnen verlaten.”

De Brusselse gezondheidsinspectie meldde dinsdag dat er nog geen mensen met omikron op intensieve zorg in Brusselse ziekenhuizen zijn. De covidpatiënten die er wel liggen, hebben de deltavariant. Dat is ook bij jullie het geval?

“We testen niet systematisch bij elke patiënt welke virusvariant ze hebben. Maar de twaalf patiënten op intensieve zorg liggen er al een hele tijd en hebben dus waarschijnlijk delta. Van de nieuwe patiënten weten we dan weer dat zo goed als iedereen vermoedelijk omikron zal hebben. Het blijft een virus dat de luchtwegen aantast, dus we zien nog steeds mensen met ademhalingsproblemen, maar over het algemeen is het voorlopig minder ernstig.” 

Nu er zoveel mensen met omikron besmet worden, blijken patiënten die om andere redenen het ziekenhuis binnenkomen dan ook vaker corona te hebben?

“Ja, dat zien we steeds vaker. Zowel bij spoedopnames als geplande behandelingen testen we iedereen op corona. Op de spoedafdeling hebben we nu een soort tijdelijke covidzone gemaakt, waar we mensen apart kunnen leggen die positief zijn. Daar liggen nu al elke dag veertig mensen, dus dat neemt snel toe.

“Ook op andere afdelingen, zoals de materniteit, gebeurt het dagelijks dat er moeders corona blijken te hebben. Gelukkig blijft de impact op bevallingen beperkt, maar dat betekent wel dat je die mensen moet isoleren, dat de FFP2-maskers en ruimtepakken weer bovengehaald moeten worden. Dat zorgt voortdurend voor extra denkwerk en belasting voor het personeel. En je krijgt dan de bizarre situatie waarbij baby’s geboren worden in een omgeving van ruimtepakken, maar dat zijn we inmiddels al gewend.

“Ik had vanochtend een meeting met de pediaters, en die wisten me ook te vertellen dat de spoedafdeling op de pediatrie volledig vol ligt. Dat is wel een nieuw element bij omikron: er lijken opvallend meer kinderen ziek te vallen. Dat komt natuurlijk boven op de belasting van normale seizoensziektes zoals RSZ en andere longonstekingen.”

Dinsdag stuurde het Hospital & Transport Surge Capacity Committee (HTSC), de schakel tussen de overheid en de ziekenhuizen, een omzendbrief rond met een noodplan voor de komende weken. Wat verandert dat voor jullie?

“Eigenlijk weinig. Wij hadden tijdens de tweede golf al een noodplan - een fase 3 - uitgewerkt voor het geval dat fase 2B (waarbij 6 op de 10 ic-bedden voor covidpatiënten voorbehouden moeten worden, JL) niet zou volstaan. Gelukkig hebben we dat nooit moeten activeren. Maar mocht dat nu nodig zijn, dan kan dat.”

Het HTSC stelt dat als omikron de boel helemaal op stelten zet er geen voorrang meer gegeven moet worden aan covidpatiënten. Was dat dan tot nu wel het geval?

“Nee, bij de overheid leeft precies het idee dat wij een aparte lege zaal hebben voor covidpatiënten op intensive care, maar zo werkt dat natuurlijk niet. Ik denk dat elk ziekenhuis altijd maximaal alle ic-bedden benut, maar uiteraard hielden we altijd rekening dat er bij een toestroom van covidpatiënten bedden vrijgemaakt moesten worden. Wel schetst de omzendbrief enkele scenario’s voor wat moet gebeuren als de helft van het personeel uitvalt, en je echt moet kiezen aan welke patiënt je zorg verleent. Maar dat zijn bijna oorlogssituaties. Hopelijk blijven we daarvan gespaard.”

Hebben jullie zelf continuïteitsplannen voor het geval dat er grote personeelsuitval zou zijn?

“Ja, dat hangt af van dienst tot dienst. De IT en financiële diensten kunnen dan thuiswerken of in noodsituaties als buddy’s ingezet worden, bijvoorbeeld om medicatie rond te dragen. En we hebben scenario’s om bijvoorbeeld artsen of verplegend personeel van ambulante diensten of de polikliniek naar andere afdelingen te verplaatsen.”

Is het inzetten van besmet personeel dan ook een optie?

“In extreme noodgevallen, als het echt pompen of verzuipen wordt, dan wel. Uiteraard zet je dan alleen mensen vrijwillig in die geen symptomen hebben en met maximale bescherming zoals FFP2-maskers. Het spreekt voor zich dat je die ook niet inzet op de neonatale afdeling, maar eerder op de coviddiensten, waar mensen al besmet zijn. Als het alternatief is dat je mensen in levensgevaar geen hulp meer kunt toedienen, dan is de keuze snel gemaakt.”