Direct naar artikelinhoud
PolitiekPFOS-schandaal

De Wever op de rooster in PFOS-commissie. Waarom werd de buurt niet vier jaar geleden al ingelicht?

Burgemeester Bart De Wever.Beeld Klaas De Scheirder

Antwerps burgemeester Bart De Wever verschijnt vandaag voor de PFOS-commissie. Hij drong destijds aan om te communiceren over de vervuiling in Zwijndrecht, maar toch duurde het nog vier jaar voor er werd gehandeld.

De PFOS-onderzoekscommissie in het Vlaams Parlement nadert stilaan haar hoogtepunt. Deze middag komt met Antwerps burgemeester De Wever (N-VA) het eerste politieke zwaargewicht langs. Hij zal vooral vragen krijgen over het najaar van 2017, toen de PFOS-vervuiling op en rond de 3M-site werd besproken op het hoogste politieke niveau. Toch werd er toen niet gecommuniceerd aan de bevolking, laat staan dat er extra onderzoek kwam.

De vervuiling met de moeilijk afbreekbare stof PFOS op de terreinen van chemiereus 3M in Zwijndrecht was al langer bekend. In 2017, toen de werken aan de Antwerpse ring eindelijk groen licht kregen, werd het ook een kwestie van publiek belang. Bij de aanleg van de Oosterweel-verbinding stelde bouwheer BAM (intussen omgedoopt tot Lantis) na bodemonderzoek vast dat de werf vervuild is. De kans is groot dat dat ook het geval is voor de woonbuurt verderop, wist BAM.

Op 18 september kwam het stuurcomité van BAM samen, met daarin de toppers van de Vlaamse regering en het Antwerpse stadsbestuur. Het was op die vergadering dat De Wever ervoor pleitte de bevolking van Zwijndrecht in te lichten.

Op de 3M-site en de werf zelf is er geen risico voor de mens, meldde afvalstoffenmaatschappij OVAM later die maand in een mail aan BAM. De Wever verwijst naar dat oordeel als een van de elementen waarom er geen verdere actie is ondernomen. Maar: OVAM meldde er meteen bij dat er geen gegevens waren voor het woongebied. Extra onderzoek was nodig, maar dat gebeurde niet.

Communicatieplan begraven

OVAM stond zelf op de rem bij de communicatie. Wat ga je de omwonenden vertellen als je de ernst van de situatie niet kunt inschatten? Op 13 oktober op het kabinet van toenmalig minister van Openbare Werken Ben Weyts (N-VA) werd het communicatieplan definitief begraven, tijdens een overleg met mensen van BAM, OVAM en het kabinet van Joke Schauvliege (CD&V), minister van Leefmilieu.

Blijft de vraag waarom De Wever op dat moment niet heeft doorgeduwd om te communiceren. Als N-VA-voorzitter was hij de machtigste politicus van Vlaanderen, met Geert Bourgeois was een partijgenoot Vlaams minister-president. Geen van beiden maakte er een zaak van.

“De Wever heeft het vaak over voortschrijdend inzicht”, zegt Jos D’Haese, Vlaams parlementslid voor de PVDA. “De inzichten over PFOS zijn geëvolueerd, de normen zijn fors verstrengd. Dat klopt, maar het bloed- en bodemonderzoek van afgelopen jaar leverde waarden op die zelfs boven de oude normen lagen. Waarom is er niet eerder ingegrepen?”

De Wever wenst niet vooruit te lopen op zijn tussenkomst in de commissie. Maandag is het de beurt aan Schauvliege, Weyts en Bourgeois om meer uitleg te geven.