De gemeente Bonheiden had eind vorig jaar een contract afgesloten met een private speler om samen de verkeersveiligheid te handhaven. Het ging om het consortium TaaS (Trajectcontrole-as-a-Service), dat in eerste instantie op tien gemeentelijke wegen in Bonheiden de snelheid had moeten controleren. Het bedrijf zou daar de exacte locatie van de controles bepalen en bepaalde verkeersremmende maatregelen zouden moeten verdwijnen.

Bonheiden kon dat doen, omdat in het Vlaamse regeerakkoord afgesproken werd om lokale besturen een rol te geven in het handhaven van de verkeersveiligheid. Daardoor kunnen lokale besturen enkele overtredingen op wegen waar 30 of 50 kilometer per uur gereden wordt, bestraffen met GAS-boetes. Dat is onder meer in Mechelen en Genk al het geval: zij nemen het handhaven van die regels volledig zelf in handen.

Autonomie aan banden

Maar de gemeenten of steden kunnen daarvoor ook in zee gaan met een privépartner. Zoals Bonheiden deed. “Daar is niets mis mee. Niet elke stad of gemeente is in staat om een opdracht volledig zelfstandig uit te voeren, bovendien moet een overheid ook niet alles zelf doen. Samenwerken met private partners moet kunnen, maar het contract en de voorwaarden moeten wel voldoen aan de geldende rechtsregels. Zo zijn er veel lokale besturen die samenwerken met privépartners in de handhaving van hun parkeerbeleid. Er zijn randvoorwaarden die gerespecteerd moeten worden, maar niet alles moet per definitie door ambtenaren worden uitgevoerd”, klinkt het bij de minister.

En daar knelt het schoentje in Bonheiden. “Het contract dreigde de lokale autonomie aan banden te leggen”, staat in een persbericht over de beslissing van minister Somers. “Volgens de afspraken in het contract moest de gemeente gedurende de uitvoeringstermijn van het contract werken aan de wegenis en andere infrastructuurwerken zoveel mogelijk vermijden. Aanpassingen mochten niet worden doorgevoerd zonder overleg met de concessiehouder. Dat wekt de indruk dat de autonome bevoegdheid van de gemeente om autonoom haar mobiliteitsbeleid te voeren, wordt ingeperkt. Het leidde tot verschillende klachten bij het Agentschap Binnenlands Bestuur. Vlaams minister Bart Somers beslist nu om de gemeenteraadsbesluiten te vernietigen.”

Bonheidens burgemeester Lode Van Looy (BR30) laat weten dat het contract met TaaS, het bedrijf dat voor hen de trajectcontrole zou handhaven, nog niet ondertekend is. “Ik heb de beslissing van de minister nog niet volledig kunnen doornemen, maar begrijp dat er enkel een probleem zou zijn omtrent het verkeersmeubilair en dat de gemeente daar een te beperkend advies kan over geven”, zegt hij. “We gaan de overeenkomst grondig bekijken en hierover samenzitten met TaaS, ik hoop dat dit deze maand nog kan. Pas wanneer alles goed doorgepraat is en op punt staat, ondertekenen we een overeenkomst.”

Omdat ook andere gemeenten, zoals onder meer het Limburgse Bilzen en het Vlaams-Brabantse Glabbeek, een contract hebben met TaaS, gaat Somers een communicatie sturen naar alle gemeentebesturen in Vlaanderen.