Pas herstelde De Wever tijdens verhitte hoorzitting: “Ik zag een politieke opportuniteit, daarom wilde ik communiceren over PFOS”

Bart De Wever moest zich vrijdagnamiddag voor de onderzoekscommissie PFAS-PFOS van het Vlaams Parlement verantwoorden voor zijn aandeel in de beslissing om niet te communiceren over de vervuiling. De Wever houdt vol dat er toen geen sprake was van een “humaan risico”. Hij zag in de communicatie vooral een “politieke opportuniteit”, zo zei hij in een verhitte ondervraging.

Anaf en Schauvliege hadden in een interview in Humo scherpe kritiek geuit op onder meer de Vlaamse regering, de provincie en het Antwerps stadsbestuur. Die zouden veel te laks zijn geweest en bewust veel te vaak in de kaart van bedrijven hebben gespeeld, in plaats van te kiezen voor de volksgezondheid.

De Wever sprak van beschuldigingen van feiten die op zich strafbaar zijn, die geuit werden nog voor de betrokken politici, onder wie hijzelf, gehoord zijn voor de onderzoekscommissie. En dat, aldus De Wever, terwijl een onderzoekscommissie het statuut heeft van een onderzoeksrechter en dus ver moet blijven van het oprichten van publieke schandpalen.

De Antwerpse burgemeester zegde per direct zijn vertrouwen op in de voorzitter en het commissielid, maar toonde zich wel nog bereid om op de vragen in te gaan.

De commissie hoopt via De Wever inzicht te krijgen in de beslissing om niet te communiceren over de PFOS-vervuiling. In 2017 was hij een van de ontvangers van een mail van Lantis, waarin de top van de Vlaamse regering geïnformeerd werd over verontreinigde grond. Van De Wever willen ze specifiek weten waarom hij zich neerlegde bij die beslissing, aangezien hij na het barsten van de buil meermaals liet doorschijnen dat hij voorstander was van communicatie naar de brede bevolking toe.

Mobiliteit én milieu, een opportuniteit

“Mijn behoefte om te communiceren was niet vanuit het risico voor volksgezondheid, maar omdat ik een politieke opportuniteit zag”, verduidelijkte De Wever in zijn antwoord. De Wever houdt vol dat er op dat moment geen vragen werden gesteld over de volksgezondheid. De betrokken administraties hadden hem geïnformeerd dat er geen humaan risico aan de vervuiling verbonden was.

Een politieke opportuniteit dus, waarbij De Wever naar eigen zeggen “het nuttige aan het nuttige” zou kunnen koppelen. “Naast mobiliteit was Oosterweel nu ook een milieuproject. We konden er een sanering aan koppelen” en zo “een historische vervuiling aanpakken”. Op die manier dacht de Antwerpse burgemeester de groenen aan zijn kant te krijgen. Zij zijn in Zwijndrecht aan de macht en stelden zich kritisch op tegenover het Oosterweelproject.

De betrokken kabinetten en diensten besloten uiteindelijk om niet te communiceren omdat dat te veel vragen zou oproepen, aldus De Wever. Vragen waarop ze nog geen afdoende antwoorden konden formuleren. “Je maakt iets los en weet niet hoe je dat terug moet vastmaken”, vatte De Wever het gevoel samen dat toen heerste. De Wever had daar begrip voor, maar geeft toe dat het achteraf gezien “een grote fout” is gebleken.

Groen bestuur

De Antwerpse burgemeester geeft nog een tweede reden waarom hij niet doorduwde op de kwestie. De Wever wijst daarbij impliciet met een beschuldigende vinger naar het groene bestuur in Zwijndrecht. Hij verwachtte dat de groenen de hete aardappel uit het vuur zouden halen, als er hoge concentraties PFOS in de grond werden gevonden. Als dat op Linkeroever al het geval is, dan zouden die concentraties veel hoger in Zwijndrecht zijn, redeneerde hij. Maar ondanks dat het schepencollege van Zwijndrecht op de hoogte was, werd er niet gecommuniceerd, aldus De Wever. Opnieuw legde hij zich daarbij neer.

De Wever herhaalde ook opnieuw dat hij geen mail ontvangen heeft van toxicoloog Tytgat, waarin die adviseerde om de bevolking aan te raden om bijvoorbeeld geen eieren van eigen kippen te eten. “Ik heb gezocht, gezocht, en niets gevonden.”

Coronavirus

De Wever was aanwezig op de hoorzitting na zijn isolatie van de voorbije tien dagen. De Wever bevestigde dat hij wel degelijk zelf besmet was met het coronavirus. “Ik heb een pittige, maar al bij al beheersbare ziekte doorgemaakt”, verklaarde De Wever. “Ik prijs me gelukkig dat ik eind november een boosterprik heb gekregen.”

De Wever heeft naar eigen zeggen wel nog last van vermoeidheidsverschijnselen en vroeg ook of hij tijdens zijn hoorzitting het mondmasker uitzonderlijk achterwege mocht laten, aangezien hij het ten gevolge van zijn recente ziekte nog snel benauwd krijgt bij het dragen van een masker.

 ©  BELGA

Proces in de media

Ook Antwerps eerste gedeputeerde Luk Lemmens (N-VA) kwam vrijdag tekst en uitleg geven over de vergunningen die door het provinciebestuur werden verleend aan 3M. Lemmens haalde bij aanvang van de zitting ook meteen stevig uit naar Hannes Anaf en Mieke Schauvliege (Groen), die hij verweet een “karaktermoord” op hem te hebben gepleegd tijdens het interview met weekblad Humo. “Heeft deze zitting nog wel zin als mijn proces toch al gemaakt is in de media?” vroeg Lemmens.

Lemmens verklaarde dat hij en de rest van de Antwerpse deputatie steeds de regels hebben gevolgd rond het beoordelen van vergunningsaanvragen. “We volgen bijna altijd het advies van de POVC (Provinciale Omgevingsvergunningscommissie, red.)”, zei hij. “We gaan er dan wel van uit dat bedrijven ons correct doorgeven wat ze zullen produceren en uitstoten. Ik moet vaststellen dat er zaken zijn geloosd die niet in de vergunning zijn opgenomen, maar dat is een overtreding en moet dus worden vastgesteld door de handhavende overheid.”

De relatie met die (Vlaamse) handhaving verloopt niet altijd optimaal, gaf Lemmens toe. “Vaak moeten we dingen eerst in de media vernemen”, geeft hij aan. Volgens Lemmens kan de handhaving dan ook beter bij de provincie komen te liggen. “Een gemeente die een vergunning verleent, kan die zelf handhaven”, zegt hij. “Waarom wij dan niet?”

De komende twee weken moeten verschillende politici zich verantwoorden voor hun rol in de PFOS-affaire. In de lente bleek dat de grond die voor de werken aan Oosterweel verzet werd, vervuild is met de chemische stof PFOS. De parlementaire onderzoekscommissie bestudeert de PFOS-vervuiling en moet politieke verantwoordelijkheid vaststellen. Naast De Wever wordt er vooral uitgekeken naar de komst van Joke Schauvliege (CD&V) en Ben Weyts (N-VA).

Dirk Hendrikx, Max De Moor, blg

Aangeboden door onze partners

Hoofdpunten

Aangeboden door onze partners

MEER OVER