Bart De Wever bij PFOS-onderzoekscommissie: “Ik kan geen vertrouwen meer hebben in de voorzitter”

Hannes Anaf sprak, samen met commissielid Mieke Schauvliege (Groen) met ‘Humo’ naar aanleiding van de getuigenis van De Wever in de onderzoekscommissie op vrijdag. “Bij mijn weten is het nog nooit gebeurd dat de voorzitter van een onderzoekscommissie nog tijdens de loop van de commissie zo uit zijn rol valt”, zegt de Antwerpse burgemeester daarover. “Nog voor één van die beschuldigde politici is gehoord, worden ze door hem en door een penhouder publiek aan de schandpaal genageld. Spijtig genoeg moet ik zeggen dat ik in de voorzitter van deze commissie en de betrokken penhouder (Schauvliege, red.) geen enkel vertrouwen meer kan stellen”, aldus De Wever.

Volgens hem beschamen de Groen- en Vooruit-politici het werk van de PFOS-commissie. “Zij leiden ernstig werk tot een partijpolitieke poppenkast. Dat is triest, want ik denk dat u zich over heel belangrijke vragen moet buigen. De belangrijkste vraag, naar mijn bescheiden mening, waarop ik me zou focussen als commissielid is: ‘Hebben de bevoegde administraties sinds de eeuwwisseling de PFOS-problematiek voldoende proactief opgevolgd?’ Ik heb namelijk de indruk dat dat niet zo is”, zei De Wever.

Volgens Anaf stelde hij in het interview met ‘Humo’ enkel vragen die ook in de commissie zouden worden opgeworpen. “Het is inderdaad de bedoeling dat er op vragen geantwoord wordt. Dat is ook het enige dat ik in dat interview ten aanzien van uw persoon heb aangegeven. Welke vragen ik verwacht, welke vragen ik zelf heb en welke vragen die ik verwacht dat deze commissie zal stellen”, zei de voorzitter van de PFOS-commissie. Groen had het over een afleidingsmanoeuvre van De Wever.

De Wever heeft in de onderzoekscommissie bevestigd dat hij vragende partij was om in 2017 te communiceren over de PFOS-problematiek op en rond de Oosterweelwerf. “Niet omdat ik me zorgen maakte over de volksgezondheid, maar wel omdat ik er een politieke opportuniteit in zag”, aldus de Antwerpse burgemeester. “Oosterweel zou naast een mobiliteits- en leefbaarheidsproject ook een goed milieuproject kunnen zijn.”

De Wever trachtte tijdens zijn hoorzitting met handen en voeten uit te leggen dat hij er in de herfst van 2017 van overtuigd was geraakt dat er geen humaan risico was ten gevolge van de PFOS-vervuiling. “De administraties die bevoegd zijn om ons daarover te adviseren, hebben dat aangegeven op het politiek stuurcomité (van de Oosterweelverbinding, red.)”, zei hij. “Als ik de behoefte voelde om er toch over te communiceren, ging dat niet over gezondheid, maar over het milieu. Het leek mij een geweldige opportuniteit om te kunnen zeggen: kijk, we pakken daar met Oosterweel ook nog eens een historische vervuiling aan. Ook naar de groenen in Zwijndrecht toe leek dat de perfecte boodschap.”

De Wever betreurt dat er uiteindelijk niet tot communicatie is overgegaan, maar wil niemand met de vinger wijzen. “Ik was daar niet bij, maar er is over gediscussieerd op de verschillende Vlaamse kabinetten”, stelt hij. “Ik heb dan de boodschap gekregen dat er gezien er geen humaan risico was men geen nodeloze vragen wilde creëren waarop op dat moment toch geen antwoorden waren.”

De Wever zegt wel begrip te hebben gehad voor die beslissing. “Ik was ook gerustgesteld dat er geen humaan risico was én dat Zwijndrecht op de hoogte was gebracht en zich blijkbaar geen zorgen maakte”, zei hij nog. De Wever verwees bij dat laatste naar een mail van voormalig BAM-topman Jan Van Rensbergen die vrijdag ook in De Tijd opdook en waaruit moet blijken dat er destijds wel degelijk een overleg met het gemeentebestuur van Zwijndrecht over de problematiek plaatsvond.

Van PVDA-parlementslid Jos D’Haese kreeg De Wever herhaaldelijk de vraag of hij zich in 2017 gebaseerd had op een rapport van afvalstoffenmaatschappij OVAM waarin enig humaan risico nog in het midden werd gelaten of van Oosterweelbouwheer BAM die wat forser formuleerde dat er geen risico was. 

Een geërgerde De Wever bleef herhalen dat hij zijn positie bepaald had op basis van de hele discussie in het politiek stuurcomité en niet één document. “Ik heb naar eer en geweten gehandeld”, stelt hij. “Als ik iets anders vermoedde dan dat er geen gezondheidsrisico’s waren voor mijn inwoners, had ik wel anders gehandeld. Het zou politieke zelfmoord zijn geweest om dat niet te doen in zo’n dossier.” Ook BAM, het huidige Lantis, handelde volgens De Wever trouwens “als een goede huisvader” en geniet naar eigen zeggen nog steeds zijn vertrouwen.

“We kennen u als iemand die graag zijn eigen weg gaat”, richtte Imade Annouri (Groen) zich tot De Wever. “U hebt uw partij uit de Zweedse regering gehaald vanwege het Marrakeshpact, u werd de schaduwpremier genoemd, u hebt invloed op heel wat processen. Wat belette u om dat deze keer niet te doen en u erbij neer te leggen?” De ondertoon: onderschat niet hoe belangrijk het voor de N-VA was dat de Oosterweelwerken konden doorgaan.

Volgende week gaan de politieke hoorzittingen verder: de commissie voelt komende maandag voormalig minister van Omgeving Joke Schauvliege (CD&V), voormalig minister van Mobiliteit en Openbare Werken Ben Weyts (N-VA), voormalig minister van Welzijn en Volksgezondheid Jo Vandeurzen (CD&V) en voormalig minister van Financiën en Begroting Bart Tommelein (Open Vld) aan de tand.