‘Dit is misleidend’: 4 ‘vuile trucs’ waarmee energieleveranciers u extra willen doen betalen en wat u ertegen kan doen

1. Voorschotten verhogen

Omdat veel energieleveranciers zelf stroom moeten aankopen tegen de fors gestegen markttarieven, komen ze in geldnood. De makkelijkste manier om op korte termijn toch voldoende cash in huis te halen is de voorschotfactuur van de klant te verhogen. 

Verschillende leveranciers maken zich hieraan schuldig: namen als Eneco, Luminus en de Vlaamse Energieleverancier (die inmiddels de boeken moest neerleggen) vallen. Maar de Luikse leverancier Mega spant de kroon. Van alle klachten die de voorbije maanden bij de federale Ombudsdienst voor Energie binnenliepen, ging bijna 66 procent over Mega. Het bedrijf voert om de twee maanden een analyse uit om na te gaan of de voorschotten van de variabele contracten nog volstaan. Mega poneert dat het door de voorschotfactuur te verhogen de klant net wil beschermen opdat die bij de eindafrekening niet te veel moeten bijbetalen. Daarbij moet je als klant aanvinken dat je niet akkoord gaat met de - soms forse - voorgestelde voorschotverhoging. Andere leveranciers werken andersom: de klanten krijgen een voorstel en de consument moet bevestigen dat hij daarmee akkoord gaat.

Kan dit?

De energieleverancier heeft het recht om de klant een voorstel te doen om de voorschotten op zijn variabele contract te verhogen. Als klant hoef je niet akkoord te gaan, “maar je moet wel beseffen dat het verbruik dan in één keer verrekend wordt bij het einde van het jaarcontract”, zegt Simon November van Test Aankoop.

2. Contracten wijzigen

Een andere klacht die vaak voorkomt, is het eenzijdig aanpassen van het lopende contract. Daarbij gaat het meestal om klanten die nog een langlopend energiecontract hebben of klanten met een contract van onbepaalde duur waarin een prijsgarantie is opgenomen voor meerdere jaren. Dat zijn dus alle contracten met vaste tarieven die dateren van voor de explosie van de energieprijzen. Vooral Eneco lijkt hierin erg bedreven. 

Er wordt daarbij verwezen naar een gewijzigde regelgeving. De zogenaamde wet over de slapende energiecontracten is inderdaad sinds 1 januari van kracht. Maar die is net bedoeld om de consument te beschermen tegen te dure energiecontracten die almaar verlengd worden. Die wet bepaalt dat energieleveranciers hun klanten twee maanden voor het einde van hun contract op de hoogte moeten brengen van de aflopende termijn en een nieuw aanbod moeten doen. Of – in het geval van een contract van onbepaalde duur – twee maanden voor de stopzetting of overzetting.

Kan dit?

Bij een contract van bepaalde duur moet die termijn door de leverancier gerespecteerd worden, laat federaal ombudsman voor Energie Eric Houtman weten. Bij een contract van onbepaalde duur moet de prijsgarantie voor meerdere jaren gerespecteerd worden. Een leverancier kan wel beslissen dat hij geen vaste contracten meer aanbiedt. Maar hij kan een lopend contract niet eenzijdig opzeggen.

3. Extra kosten aanrekenen

Heel wat klanten van Octa+ kregen de afgelopen weken een brief in de bus, meldt Het Laatste Nieuws. Vanaf 1 januari moeten ze een bijkomende kost betalen voor hun zonnepanelen. De kost hangt af van het aantal panelen en kan oplopen tot meer dan 200 euro per jaar. Octa+ voert de maatregel in bij zowel nieuwe als bestaande contracten. Het gaat dus om een eenzijdige wijziging, waar klanten niets tegenin te brengen hebben. Volgens Octa+ gaat het om ‘onevenwichtstarieven’. Tarieven die de leveranciers moeten betalen aan Elia, de beheerder van het hoogspanningsnet, om het onevenwicht op het net te herstellen. Dat onevenwicht ontstaat omdat eigenaars van zonnepanelen soms overtollige zonne-energie op het net steken, en anderzijds energie afnemen wanneer de zon niet schijnt. Ook die tarieven zijn de afgelopen maanden sterk gestegen en Octa+ rekent ze nu rechtstreeks door aan de klanten met zonnepanelen die nog beschikken over een terugdraaiende teller.

Kan dit?

Neen, is ombudsman Eric Houtman stellig. “Dit is misleidende informatie. Bestaande contracten mogen niet zomaar eenzijdig opengebroken worden.” De economische inspectie van de FOD Economie onderzoekt intussen de zaak.

4. Ondoorzichtige prijsvergelijking

Wie zijn contract ten einde ziet lopen, krijgt de raad om vooral prijzen te vergelijken bij de verschillende leveranciers. Alleen is dat een redelijk onontwarbaar kluwen. Leveranciers werken met allerlei formules waardoor vergelijken moeilijk, zo niet onmogelijk is. “De ene werkt met maandindexering, een andere met kwartaalindexering”, zegt energie-expert Kris Voorspools. Als de prijzen in stijgende lijn gaan, lijken de kwartaalindexen (berekend met prijzen van het voorbije kwartaal) goedkoper dan maandindexen. Terwijl dat niet het geval is. Dan sluit je als klant een contract af waarbij achteraf de eerste voorschotfactuur beduidend hoger blijkt dan de prognose op de website.

Kan dit?

Het is alvast geen klantvriendelijke praktijk. De VREG werkt aan een nieuwe versie van de V-test, de bekende prijsvergelijker van de Vlaamse energieregulator. Bedoeling is om de zoektocht naar een gepaste stroom- en gasleverancier doorzichtiger te maken.