De uitbarsting van een onderzeese vulkaan bij Tonga, een koninkrijk van 177 eilanden in de eilandengroep in Polynesië in de Stille Oceaan, is wereldwijd gevoeld.

“Rond acht uur zaterdagavond werd plots een sterke stijging van de luchtdruk in ons land waargenomen. Later was er dan een stevige daling. Ook veranderde de wind plots lichtjes van windrichting. Allemaal een gevolg van de vulkaanuitbarsting in Tonga. Nochtans gaat het om één van de voor ons verst gelegen plaatsen in de wereld”, zegt Frank Deboosere.

“Zaterdag tussen 20 en 21 uur was er een schommeling van 1 hectopascal waar te nemen, het is van 1.025 naar 1.026 hectopascal gegaan en dan is het teruggevallen”, zegt ook weerman David Dehenauw. Ook zondag waren er nog wat luchtdrukschommelingen.

LEES OOK. Onderzeese vulkaanuitbarsting in Stille Oceaan zo krachtig dat ze zichtbaar was vanuit de ruimte

Dehenauw noemt de waarneming wel opvallend. “Je ziet soms luchtdrukschommelingen bij windstoten, in een onweer, bij valwinden krijg je soms een piek van iets hogere druk die dan terug wegvalt als die valwind gedaan is. Door zo’n onderzeese beving of een vulkaanexplosie heb ik dat nog niet gezien.”

Ook amateurweermannen waren in de wolken met het fenomeen. “We herkennen eerst een stijging in de luchtdruk en daarna een snelle daling! Als weerman nooit eerder waargenomen en dus zeker iets voor het archief!”, schreef weerstation Waregem op sociale media. Zelfs op de Kemmelberg merkte men de gevolgen van de uitbarsting.

Niet onverwacht

Op Weer & Radar was de uitbarsting van de vulkaan duidelijk te herkennen aan de bliksem die plots verschijnt. In tegenstelling tot normale onweersbuien worden vulkanische niet veroorzaakt door meteorologische, maar door geofysische processen. De asdeeltjes die raken elektrostatisch geladen en veroorzaken vervolgens fikse bliksemontladingen.

Toch, zo klinkt het, kwam de uitbarsting niet geheel onverwacht. De vulkaan is namelijk al sinds december met tussenpozen actief. De huidige uitbarsting is wel vele malen sterker dan de vorige keren. Mogelijk gaat het zelfs om een van de meest krachtige uitbarstingen ter wereld van de afgelopen decennia. De komende tijd zijn er meer uitbarstingen mogelijk.

Volgens de Nederlandse meteoroloog Wouter van Bernebeek legde de drukgolf al een afstand van ruim 17.000 km af en dat volgens Frank Deboosere met een snelheid van meer dan 1.000 km per uur.

Schade

Zelf hebben we er niets van gemerkt maar op veel andere plaatsen in de wereld is er wel schade. In Peru, zo’n 10.000 km ten westen van Tonga, werden bootjes door een vloedgolf op de kust geworpen. Een vloedgolf sloeg over de dijken. In de Verenigde Staten liepen in Californië onder meer lagergelegen parkings onder water door een vloedgolf. En ook delen van Japan werden niet gespaard.

Het land meldde intussen dat de tsunamiwaarschuwing opgeheven is, nadat de autoriteiten 210.000 inwoners gevraagd hadden om hoger gelegen gebieden op te zoeken. Voor de kust van Amami, een stad op de gelijknamige Amami-eilanden, werd een vloedgolf van 1,2 meter geregistreerd.

LEES OOK. Heel wat schade door krachtige vulkaanuitbarsting in Stille Oceaan

Volgens de ngo Save The Children Fiji waren er vloedgolven in Fiji en Vanuatu. Er is schade in de kustregio’s, maar er vielen nergens dodelijke slachtoffers.

Ook in Nieuw-Zeeland is er schade. In Tutukaka, een kustplaatsje in de Northlands, de meest noordelijke regio van de eilandengroep, werden in de jachthaven verschillende boten verwoest, meldt de krant New Zealand Herald. Er zou voor miljoenen Nieuw-Zeelandse dollars aan schade zijn.