De rente stijgt: wordt een hypotheek nu duurder? En brengt dat spaargeld éindelijk iets op?

Waarom stijgt de langetermijnrente?

Met langetermijnrente wordt de rente bedoeld die je krijgt wanneer je belegt in een staatsobligatie die nog minstens tien jaar loopt. Tot deze week stond die langetermijnrente onder nul. De Amerikaanse centrale bank (Fed) en de Europese Centrale Bank (ECB) veranderden recentelijk het geweer van schouder. 

Door de blijvend hoge inflatie zijn ze stilaan begonnen met het afbouwen van de economische steunmaatregelen die er kwamen om de gevolgen van de coronapandemie te counteren. Ze kochten massaal overheidsschulden op – staatsobligaties – maar die aankopen worden nu teruggeschroefd. Daardoor moeten overheden weer meer een beroep doen op de financiële markten, en die investeerders eisen een hogere rente. 

Zowel in de Verenigde Staten als in de eurozone is de langetermijnrente daardoor gestegen. De Duitse tienjaarsrente, die een beetje richtinggevend is voor Europa, steeg even boven de nul. De Belgische rente, die al enkele maanden positief is, steeg naar 0,3 procent. Daarmee staat de tienjaarsrente in ons land op haar hoogste niveau sinds het voorjaar van 2020.

Zal ik daar als consument iets van merken?

De langetermijnrente is richtinggevend voor de rente op hypothecaire kredieten. Dat komt omdat ook hypothecair krediet een langetermijnlening is. De twee zijn dus een beetje aan elkaar gekoppeld. Dat betekent dat, wanneer de langetermijnrente stijgt, de rente op woonkredieten ook gaat stijgen. 

Al staan ze in historisch perspectief erg laag. De gemiddelde rente op een hypothecair krediet met een looptijd van twintig jaar en een vaste rente, bedraagt nu 1,4 procent. Voor een woonkrediet met vaste rente op tien jaar bedraagt de gemiddelde rente amper 1,2 procent. 

Een forse stijging van het hypothecair krediet in ons land wordt ook niet verwacht. Dat komt door de hevige concurrentie tussen de banken. Het woonkrediet is voor de banken een ideaal instrument om klanten aan zich te binden. Bovendien zetten de banken hun geld liever om in kredieten, want anders moeten ze een strafrente betalen aan de Europese Centrale Bank op het geld dat ze bij de ECB plaatsen.

Zal de rente op mijn spaarboekje nu ook stijgen?

Neen, helaas. De rente op uw spaarboekje wordt bepaald door de kortetermijnrente. Terwijl de langetermijnrente het resultaat is van vraag en aanbod op de obligatiemarkt, wordt die kortetermijnrente vastgelegd door de centrale banken. Voor de eurozone is dat dus de Europese Centrale Bank (ECB). Het is het tarief waartegen de banken onderling kunnen lenen bij elkaar. En het vormt dus ook de referentierente voor uw spaarboekje. 

Het belangrijkste Europese rentetarief waartegen banken geld kunnen lenen bij de ECB bedraagt 0 procent. ECB-voorzitter Christine Lagarde heeft al duidelijk aangegeven dat een renteverhoging dit jaar ‘erg onwaarschijnlijk’ is. De meeste economen gaan ervan uit dat de kortetermijnrente in de eurozone pas tegen eind 2023 boven nul stijgt. De rente op uw spaarboekje zal bijgevolg ten vroegste ergens halfweg 2023 stijgen. 

U zal dus nog enige tijd aankijken tegen de wettelijke minimumrente van 0,11 procent op de spaarboekjes.

Wat betekent de stijging van de langetermijnrente voor de staatsschuld?

De Belgische langetermijnrente bedraagt nu ongeveer 0,3 procent. Dat betekent dat de Belgische schatkist dat rendement moet betalen aan de investeerders in Belgische obligaties. Deze week nog bracht het Federaal Agentschap van de Schuld een nieuwe tienjarige staatsobligatie op de markt met een rendement van 0,36 procent. Het hoogste rendement sinds april 2019. 

De gestegen rente zorgt ervoor dat de rentelasten van de overheid iets hoger zullen liggen dan ze aanvankelijk waren begroot, zegt Jean Deboutte van het Agentschap. Maar de impact is redelijk verwaarloosbaar. Vergeet ook niet dat de rente de voorbije jaren negatief was, waardoor de overheid dus geld ontving voor haar obligaties. Bovendien staat de rente historisch gezien nog steeds erg laag.