© JHS, JVdP, RR
Antwerpse Oekraïeners over dreigende oorlog met Rusland: “Ons land is klaar om zich te verdedigen”
Een Russische invasie in Oekraïne lijkt met de dag dichterbij te komen. De VS en de Navo sturen extra vliegtuigen, schepen en troepen naar Oost-Europa en Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en de VS halen deels hun diplomatiek personeel terug uit Kiev. Ook in Antwerpen wordt de situatie in Oekraïne op de voet gevolgd. “Wat er nu gebeurt, is angstaanjagend”, zegt de Antwerpse studente geneeskunde Marta Movchan. “Als het tot een oorlog komt, draagt ook Europa de gevolgen.”
Studente Marta Movchan (23) zit volop in de blok, maar probeert toch tijd te nemen om het nieuws over Oekraïne te volgen. “Ik was een jaar toen ik met mijn ouders en broer naar België ben gemigreerd”, vertelt ze. “Maar ik ben opgevoed door twee Oekraïense ouders, in de Oekraïense taal en in de Oekraïense tradities. Mijn band met Oekraïne is heel hecht. Net als elke Oekraïener, waar ook ter wereld en van welke leeftijd ook, leef ik intens mee met wat er gebeurt. We willen dat alles goedkomt met ons land, want Oekraïne verdient dat. Niemand wil dat de situatie escaleert, maar intussen wordt de dreiging met de dag groter. En als het tot een oorlog komt, zal dat sociaal en economisch enorme gevolgen hebben, ook voor Europa.”
De Antwerpse Marta Movchan hoopt dat het Westen niet toegeeft aan Russisch president Vladimir Poetin. — © Jan Van der Perre
Onvoorspelbaar
Marta heeft nog dagelijks contact met familie en vrienden in Oekraïne. Net als haar vader Lyubomyr Movchan, die werkt voor een Antwerps bouwbedrijf en ook voorzitter is van de Grieks-Oekraïense kerkfabriek in Antwerpen. “In Oekraïne wordt al oorlog gevoerd sinds Rusland in 2014 de Krim heeft veroverd”, zegt hij. “De mensen zijn het dus al gewoon. Ze zijn natuurlijk ongerust, maar echt bang zijn ze niet. Meer nog, ze zijn klaar om zich te verdedigen. Wanneer en of het escaleert, weet niemand. Poetin is zeer onvoorspelbaar. Volgens mijn familie zal hij pas toeslaan na de opening van de Olympische Winterspelen in Peking. Ik hoop dat Europa de juiste houding aanneemt en niet de twee oostelijke provincies Donetsk en Loehansk aan Rusland verkoopt om oorlog te vermijden.”
Lyubomyr Movchan: “In Oekraïne wordt al oorlog gevoerd sinds Rusland in 2014 de Krim heeft veroverd. De mensen zijn het al gewoon.” — © RR
Dochter Marta neemt over: “Europa beseft het niet zo goed, maar in die oostelijke provincies zijn in acht jaar tijd 15.000 Oekraïense soldaten gedood door de Russen. Poetin doet de wereld geloven dat de mensen er pro-Russisch zijn en zich bij Rusland willen aansluiten, maar dat is een misvatting. Het hoort bij zijn machtsspel om het Russisch grondgebied uit te breiden. Net zoals hij zich in 2014 met de annexatie van de Krim in het zuiden een toegang heeft geforceerd naar de Zwarte Zee. In 1932 en 1933 heeft Stalin miljoenen Oekraïeners de hongerdood ingejaagd en door gedwongen volksverhuizingen vanuit Rusland de Oekraïense cultuur proberen te vernietigen. Oekraïne wil heel graag bij de Navo, maar Poetin verzet zich en wil het land van zijn onafhankelijkheid en soevereiniteit beroven. Hopelijk geeft het Westen niet toe.”
Miljoenen vluchtelingen
Ook volgens Ihor Matytchak (56) en Oksana Senyczak (52), allebei ondernemer in Antwerpen, moet Europa een duidelijke positie innemen tegen Rusland. “De terughoudendheid van Duitsland over sancties en militaire steun heeft alles te maken met Nord Stream 2 (de omstreden gasleiding die gas vanuit Rusland via de Baltische Zee rechtstreeks naar Duitsland brengt, red.). Dat komt Poetin natuurlijk goed uit. Om hem te doen stoppen, moet Europa op één lijn staan en zware sancties aankondigen. Want als Rusland Oekraïne overneemt, staat Poetin met zijn immens leger aan de grens van Europa. En wie zegt dat hij dan zal stoppen?”
Oksana Senyczak (52) en Ihor Matytchak (56): “Als het tot een oorlog komt, wordt Europa overspoeld met vluchtelingen.” — © Joris Herregods
In Oekraïne hangt dan wel oorlog in de lucht, maar het leven staat niet stil, zeggen Ihor en Oksana. “Het is erg spannend voor iedereen, maar de mensen kunnen niet anders dan verder te leven en te werken. Voor zichzelf en voor hun kinderen. Het risico dat het escaleert is groot, maar gelukkig is het Oekraïense leger sterk. Dat weet Poetin ook, dus hopelijk komt het niet tot een oorlog. Indien wel, en dat zou verschrikkelijk zijn, wordt Europa overspoeld met vluchtelingen.”
Daar vreest Yaremma Vengrynovych (24), student handelsingenieur aan de KU Leuven, ook voor. In september is hij voor SOS Kinderdorpen Oekraïne van Leuven naar Oekraïne gefietst. Hij legde 2.200 km af en haalde met zijn project Road To Ukraine 11.000 euro op voor de opvang van kinderen die slachtoffer zijn van de oorlog in het oosten van Oekraïne.
“Drie maanden geleden stond ik in het dorpje Stanystasia Luhanska in het oosten van Oekraïne op enkele honderden meter van de frontlinie, waar nu 120.000 Russische troepen klaarstaan om aan te vallen”, zegt hij. “Ook toen werd er dagelijks gevochten. Overal zag ik kogelinslagen, kapotte huizen en waarschuwingsborden voor mijnen. Met mijn project wilde ik kinderen helpen die slachtoffer zijn van de oorlog. Een oorlog die door Poetin wordt gefinancierd, hij stuurt al jaren soldaten met de modernste wapens naar het gebied. De hele wereld weet dat, maar Rusland ontkent. Ik hoopte dat het ergste voorbij was, maar nu staat Rusland klaar om in het noorden via Wit-Rusland, in het zuiden via de Krim en in het oosten via de bezette gebieden binnen te vallen. Een zeer gevaarlijke situatie, want als dat gebeurt, verzeilt Europa in een grote oorlog en zullen er miljoenen Oekraïeners op de vlucht slaan.”
Student Yaremma Vengrynovych fietste in september van Leuven naar Oekraïne. “Overal zag ik kogelinslagen, kapotte huizen en waarschuwingsborden voor mijnen.” — © RR
