In New York is de jacht op de rat geopend: ‘Tijdens de lockdown waren de ratten in shock’

Droogijs, rattengif, speurhonden, Oreo-koekjes. Het is maar een greep uit de vele middelen die de afgelopen maanden in verschillende (gerenommeerde) media voorbij zijn gekomen om het rattenprobleem in New York aan te pakken. Over de effectiviteit van die methoden zijn de meningen sterk verdeeld, maar dat de stad met een groot rattenprobleem kampt, dat lijdt geen twijfel.

Overal zijn ze. In parken, riolen, op straat en in huizen. Als je tegen het vallen van de avond een wandeling door Manhattan maakt, is de kans groot dat je een of meerdere ratten voorbij ziet schieten. 

Nieuw is dat natuurlijk niet. Al eeuwen wemelt het in New York van de ratten - waarschijnlijk kwam de bruine rat in de achttiende eeuw per schip in de Verenigde Staten aan. Beroemd, en vermoedelijk onwaar, is de uitspraak dat er in New York ‘meer ratten dan mensen zijn’. Hoeveel ratten de stad daadwerkelijk telt, is een mysterie; schattingen lopen uiteen van honderdduizenden tot meerdere miljoenen.

De indicatie die we wel hebben: het aantal meldingen dat wordt gemaakt van ratten. Dat aantal is de afgelopen jaren in New York fors toegenomen - en dat lijkt een neveneffect van de coronapandemie te zijn.

Vaste eetplekken

“Tijdens de lockdown waren de ratten in shock”, zegt de New Yorkse rattenexpert Bobby Corrigan. Volgens de 71-jarige urban rodentologist en overheidsadviseur verloren ratten hun vaste eetplekken door de sluiting van restaurants en werden ze zo gedwongen openlijker te zoeken naar voedsel. “Tegelijkertijd werden medewerkers van de dierplaagbestrijding tijdens de pandemie elders ingezet. Om te helpen bij vaccinatielocaties, bijvoorbeeld. Dus de rattenbestrijding lag een jaar stil.”

Tel daar een zachte winter en bezuinigingen op afvalophaaldiensten bij op en je hebt de perfecte cocktail voor een rattenplaag. En dus krioelt het ook van de initiatieven om daar weer van af te komen.

Zo schreef The New York Times over een val waarbij ratten met Oreo-koekjes in een alcoholbad worden gelokt en liep The Guardian mee met burgerwacht Ryders Alley Trencher-fed Society - R.A.T.S. - die ratten met honden opspeuren.

Dierenwelzijnsorganisaties als Peta hekelen zulke methoden, ook Corrigan is kritisch. Een humaner en milieuvriendelijker alternatief is volgens hem het plaatsen van droogijs in rattenholen, een in 2017 goedgekeurde methode in New York. Door de koolstofdioxide die vrijkomt wanneer droogijs smelt, stikken de ratten in hun slaap. “Dat is in parken uiterst effectief,” zegt Corrigan, “maar toch: het is alsof je iets met een pleister probeert te genezen dat chirurgie nodig heeft.”

Het enige wat volgens hem écht zou werken: afval op straat tot nul reduceren. Schier onmogelijk dus, in een stad als New York. “We zouden dan ons hele afvalsysteem moeten herzien. Daarvoor is het rattenprobleem nu niet belangrijk genoeg, maar als ze bijvoorbeeld weer een gevaarlijke ziekte blijken te verspreiden, dan is dat de enige manier.”

Het staat overigens helemaal niet vast dat het aantal ratten is toegenomen, benadrukt Corrigan. Mensen zouden ook, doordat ze meer thuis werken of wandelingen maken, eerder geneigd kunnen zijn melding te maken. 

En dan zijn er nog de verhalen waarin ratten in de toiletpot aangetroffen worden. Het fenomeen is Corrigan niet vreemd. “Alleen in Manhattan komt dat zeker een paar honderd keer per jaar voor”, aldus de auteur van 160 wetenschappelijke artikelen over ratten. Dat betekent niet dat New Yorkers kalmer reageren als zij een rat in hun wc aantreffen. “Mensen raken in paniek, proberen de rat dood te slaan of te steken. Ik hoorde eens een verhaal over een agent die op zo’n melding afkwam en zo bang was voor de rat dat hij het beest probeerde dood te schieten.”

Wat je volgens de rattenexpert wel moet doen als je een rat in je wc hebt? “Een eetlepel bleekmiddel erin en dan het deksel dicht. Twee minuten later drijft er gegarandeerd een dode rat in je toilet.”