Gentse jongeren pleiten voor sterkere aanpak seksuele intimidatie: ‘Je denkt wel twee keer na voor je alleen voorbij de Overpoort fietst’

“Het is tijd voor verandering.” Onder de Gentse stadshal verzamelt een groep jongeren zich zaterdagochtend rond Gents burgemeester Mathias De Clercq (Open Vld). De bijeenkomst vormt de apotheose van het Safer Cities-project, een programma waarmee Plan International wereldwijd jonge mensen aanspoort om seksuele intimidatie in de stad te bestrijden.

In navolging van eerdere edities in Brussel, Antwerpen en Charleroi volgden vijftien Gentse jongeren het afgelopen een traject waarbij ze aan aanbevelingen voor het stadsbestuur werkten. Ze kregen daarbij input via een digitaal platform waarop Plan International 1.035 getuigenissen over grensoverschrijdend gedrag verzamelde.

De cijfers uit het finale rapport dat de jongeren aan De Clercq overhandigden, maken duidelijk dat dat seksueel geweld zich in alle delen van het publieke leven voordoet. In 56 procent van de gevallen was er sprake van intimidatie op straat, maar ook op het openbaar vervoer (11 procent) en in bars, restaurants of concertgebouwen (negen procent) werden mensen lastiggevallen. Bovendien blijkt dat de barrière om naar de politie te stappen groot is: slechts negen procent van de personen die een getuigenis op het platform plaatsten, deed aangifte. 

Kato (25), die deel uitmaakte van het Safer Cities-programma, merkt op dat vormen van intimidatie waarbij geen sprake is van aanrakingen vaak niet gemeld worden. “Terwijl nagefloten of achtervolgd worden ook indruk maakt. Al worden die situaties vaker geminimaliseerd.”

In Gent staan de verschillende vormen van seksueel grensoverschrijdend gedrag sowieso hoger op de politieke en maatschappelijke agenda. Vorig najaar trokken zo’n 600 burgers door de stad om te protesteren tegen de heersende ‘verkrachtingscultuur’ in het uitgaansleven. Een aantal meldingen van seksueel geweld in uitgaansbuurt de Overpoort vormden toen een directe aanleiding om aan de alarmbel te trekken. “Ik voel me niet onveiliger sindsdien, maar ik ben wel alerter geworden”, zegt Kato, die in de buurt van de Overpoort woont. “Je denkt wel twee keer na voor je er alleen voorbijfietst. Al is dit niet nieuw: de voorbije jaren kwamen al gelijkaardige verhalen naar buiten.”

In het rapport bevelen de jongeren hun stad onder meer aan om sterker op preventie in te zetten. 86 procent van de slachtoffers kreeg namelijk geen hulp van omstaanders toen ze daar nood aan hadden. “Ze weten vaak niet hoe ze moeten reageren”, vertelt Helmut (21). Hij kreeg zelf nog niet met vormen van seksuele intimidatie te maken, maar stapte in het Safer Cities-project omdat hij in het uitgaansleven zelf zag hoe moeilijk getuigen het vinden om gericht op geweld te reageren.

Cijfers geven daarbij aan dat 35 procent van de omstanders bang is om zelf slachtoffer te worden van de dader die hij of zij op het matje roept. Het Gentse stadsbestuur roept daarom iedereen op om zich in te schrijven voor haar omstaanderstrainingen. 

Daarnaast richt de Taskforce Grensoverschrijdend Gedrag drie nieuwe werkgroepen op die gelinkt zijn aan specifieke contexten: ontmoetingsplaatsen voor jongeren, het nachtleven en het openbaar vervoer. Daar zullen nieuwe maatregelen genomen worden die de dam tegen grensoverschrijdend gedrag moeten versterken. Zo wil de burgemeester een voorstel van de jongeren onderzoeken om in de uitgaansbuurt een hulppost te plaatsen waar mensen meteen over gevallen van grensoverschrijdend gedrag kunnen spreken.

“Aan het begin van dit traject vroeg ik me weleens af of ons werk iets zou uitmaken”, vertelt Ayame (15). Na haar ontmoeting met De Clercq zijn die twijfels verdwenen. “Ik ben redelijk hoopvol. Binnen de taskforce zijn mensen bovendien voor twee jaar aangesteld. Wat gaan zij anders met hun leven doen?”