Russische president Poetin: "Duidelijk dat Westen onze bekommernissen heeft genegeerd"
De Russische president Vladimir Poetin heeft voor het eerst in een maand gereageerd op de oplopende spanning tussen Rusland en Oekraïne. Op een persconferentie in Moskou zei Poetin dat het Westen "de bezorgdheden van Rusland duidelijk genegeerd heeft". Tegelijk gaf Poetin aan open te blijven staan voor verdere dialoog. Ook vandaag had de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken een telefoongesprek met zijn Russische collega Sergej Lavrov. Na afloop klonk dat de VS "geen enkele aanwijzing ziet dat Rusland bezig is met een de-escalatie". In de Oekraïense hoofdstad Kiev kwamen vandaag verschillende Europese leiders hun steun betuigen aan Oekraïne.
Vandaag was een dag van druk diplomatiek overleg over de oplopende spanning tussen Rusland en Oekraïne. In de Oekraïense hoofdstad Kiev zijn verschillende Europese leiders op bezoek, maar ook in Moskou stond een opmerkelijk onderhoud gepland. President Vladimir Poetin praatte er met de Hongaarse premier Viktor Orbán, zijn trouwste bondgenoot binnen de Europese Unie.
"De principiële zorgen van Rusland zijn genegeerd", vertelde De Russische president Poetin aan de Hongaarse premier Orban. En in Kiev kondigde president Zelenski aan dat het Oekraïense leger er 100.000 manschappen bijkrijgt.
Na afloop van het gesprek sprak Poetin voor het eerst in een maand met de pers over de spanningen rond Oekraïne. Hij gaf meteen te kennen dat hij "het duidelijk vindt dat het Westen de Russische bezorgdheden heeft genegeerd". Daarmee verwijst hij naar de garanties die Rusland vraagt dat Oekraïne (en Georgië) nooit zullen toetreden tot de NAVO, en dat de NAVO zich terugtrekt uit nieuwe lidstaten in Oost-Europa. Maar het is duidelijk dat het Westen Rusland niet tegemoet komt, zegt Poetin.
Tegelijk gaf Poetin aan dat hij open staat voor verdere dialoog. "Ik hoop dat we uiteindelijk tot een oplossing komen, maar het is niet gemakkelijk", zei Poetin.
Overleg tussen Blinken en Lavrov
Eveneens vandaag was er een telefonisch overleg tussen de Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov en zijn Amerikaanse ambtsgenoot Antony Blinken.
Blinken heeft bij zijn Russische ambtsgenoot aangedrongen op "een onmiddellijke de-escalatie en de terugtrekking" van de Russische troepen aan de Oekraïense grens, liet het Amerikaanse ministerie weten na afloop van het gesprek.
"De minister van Buitenlandse Zaken waarschuwde dat een nieuwe Russische invasie snelle en ernstige gevolgen zou hebben. Hij drong er bij Rusland op aan onmiddellijk te de-escaleren en troepen en materieel terug te trekken van de grens met Oekraïne. Hij drong er bij Rusland ook op aan de diplomatieke weg te kiezen."
Volgens een Amerikaanse functionaris gaf Lavrov echter "geen enkele aanwijzing" tot bereidheid om te de-escaleren.
Intense bezoekronde in Kiev
In de Oekraïense hoofdstad Kiev was het intussen een komen en gaan: president Volodomir Zelenski ontvangt vandaag en de komende dagen de ene na de andere Europese regeringsleider die zijn steun komt betuigen.
Vandaag waren dat de Britse premier Boris Johnson en zijn Poolse ambtsgenoot Mateusz Morawiecki. Volgens Boris Johnson vormt Rusland een ernstige bedreiging voor Oekraïne en kan het Russische leger elk moment binnenvallen. "Het is alsof Poetin een pistool tegen het hoofd van Oekraïne houdt", zei de Britse premier na afloop van zijn onderhoud met Zelenski.
De komende dagen zijn er nog meer gesprekken gepland in Kiev. De Nederlandse premier Mark Rutte komt morgen op bezoek bij Zelenski, en ook de Turkse president Recep Tayyip Erdogan wordt verwacht.
"Er is een plejade van hoge leiders uitgenodigd om een soort van menselijk schild te creëren, waardoor het voor Rusland de facto onmogelijk is om een aanval te lanceren. Want een aanval lanceren als er een buitenlandse leider in Kiev is, dat doe je niet", zegt VRT-journalist Jan Balliauw.
Beluister hier het gesprek met Jan Balliauw in "De wereld vandaag":
Jan Balliauw over spanningen Oekraïne: “Oekraïne wil een menselijk schild creëren door hoge leiders uit te nodigen"
De brede steun die Oekraïne ontvangt had Zelenski vanmorgen al benadrukt tijdens een toespraak in het parlement. "De diplomatieke steun is de grootste en meest onvoorwaardelijke sinds 2014", verklaarde hij. "Ook de militaire hulp is het grootst en die blijft ook komen."
Zelenski riep de parlementsleden op om verenigd te blijven en geen paniek te zaaien over de dreiging van een mogelijke Russische inval.
Tegelijk tekende hij een decreet om het aantal strijdkrachten de komende jaren uit te breiden. "Niet omdat we binnenkort een oorlog krijgen, maar opdat er binnenkort en in de toekomst vrede zal zijn in Oekraïne". Concreet zou het Oekraïense leger, dat nu 250.000 manschappen telt, de komende drie jaar 100.000 extra krachten moeten krijgen.
Spanning aan Oekraïens-Russische grens: een woordje uitleg
Rusland heeft de voorbije weken tienduizenden soldaten samengebracht aan de grens met Oekraïne. Het Westen ziet dat als een vorm van agressie en vreest dat de Russische president Poetin Oekraïne wil binnenvallen.
Maar voor Poetin gaat het om een verdedigingsstrategie, omdat Rusland zich bedreigd voelt door de NAVO, het westerse militaire bondgenootschap dat de voorbije jaren alsmaar verder is uitgebreid naar het oosten, inclusief landen die voorheen tot de Russische invloedssfeer behoorden.
Rusland vraagt nu schriftelijke garanties aan de NAVO dat landen als Oekraïne en Georgië nooit zullen toetreden terwijl ze die belofte wel kregen op een NAVO-top in 2008. Moskou wil ook dat de NAVO zich terugtrekt uit alle nieuwe lidstaten zoals Polen of de Baltische staten.
Er wordt al geruime tijd op verschillende niveaus druk diplomatiek overleg gepleegd tussen het Westen en Rusland om het conflict niet te laten escaleren. De NAVO is bereid om over Russische gevoeligheden te praten, zoals ontwapening in Europa, maar benadrukt dat Rusland niet kan bepalen wie wel of niet lid kan worden van het bondgenootschap.
Gaan we naar een militaire confrontatie op het Europese continent met als inzet Oekraïne? Poetin lijkt de sleutel in handen te hebben. Hij bepaalt uiteindelijk hoe ver Rusland wil gaan om zijn zin te krijgen. Het Westen waarschuwt dat Rusland zware sancties staan te wachten mocht het overgaan tot een militaire escalatie.