Econoom Stijn Baert: ‘Oprecht zijn wordt in Vlaanderen vaak verward met arrogantie’

Stijn Tormans

Waarover is professor arbeidseconomie Stijn Baert van gedachte veranderd? ‘Vroeger wilde ik altijd zo eerlijk mogelijk zijn. Mijn voornemen is nu: niet altijd, ten koste van alles, oprecht willen zijn.’

In de rubriek Durf Twijfelen vraagt Knack elke week naar de twijfels van bekende mensen.

‘Ik heb altijd oprecht willen zijn’, zegt Stijn Baert, professor arbeidseconomie aan de Universiteit Gent. ‘Dat leek me de beste levenshouding. Het is goed voor jezelf. Je hebt het gevoel dat je een eerlijk mens bent. Je handelt zoals je denkt. Maar ook voor anderen is het goed: zij hoeven je boodschappen niet te ontcijferen. Je vermijdt ook het risico om als inconsistent ontmaskerd te worden. Altijd oprecht willen zijn is een familietrek. Mensen zeggen mij vaak: “Je bent een echte Baert.” Je hoeft niet naar onze mening te vragen, ons gezicht verraadt ze wel. Als mijn grootvader vroeger op restaurant de wijn proefde, zei hij soms: “Hij is niet slecht, maar ik heb al betere wijn gedronken.” (lacht) Op zijn begrafenis heb ik hem daarvoor ge-roemd. Ik heb toen gezegd dat ik zijn oprechtheid zo veel mogelijk zou huldigen.’

Als alles op losse schroeven komt te staan, word ik onrustig.

Sinds wanneer wilt u zondigen en wat minder oprecht zijn?

Stijn Baert: Sinds kort. Elk jaar maak ik een lange wandeling waarop ik me afvraag wat me gelukkig en ongelukkig heeft gemaakt. Wel, ik heb gemerkt dat ik anderen pijn doe door altijd oprecht te willen zijn. Je kunt mensen ook koeioneren door te veel oprechtheid. Ik ben bijvoorbeeld niet naar een paar vergaderingen aan de universiteit geweest omdat ik ze nutteloos vond. Het waren meer praatbarakken en dat heb ik ook gezegd. Dat is eerlijk, dacht ik, daar hebben mensen iets aan. Het leek me in elk geval constructiever dan tegen mijn zin te gaan of vlug een smoes te verzinnen. Maar daardoor raakte ik in onmin met sommige collega’s, die ik overigens zeer apprecieer. Ik moest ellenlange mails schrijven om het goed te maken. Oprecht zijn wordt in Vlaanderen vaak verward met arrogantie. Het werkt ook omgekeerd. Als ik zeg dat ik iemand heel goed vind, denkt de ander soms: o, maar die is verliefd op mij. Terwijl dat helemaal niet zo is. Ik deel gewoon oprecht wat ik denk. Ook in smalltalk ben ik niet zo goed. Als mensen mij vragen hoe het met me gaat, trek ik meestal bleek weg. Dan wil ik altijd heel eerlijk antwoorden. Terwijl dat niet de bedoeling is. Anderen verwachten dat je op een beleefdheidsvraag een beleefdheidsantwoord geeft. Kortom, mijn voornemen voor het nieuwe jaar is dus: niet altijd, ten koste van alles, oprecht willen zijn. (lacht)

U hebt als professor de waarheid in pacht, zo lijkt het toch. Twijfelt u ook weleens?

Baert: Ja. In mijn vak is het goed om dingen ter discussie te stellen. Zo hebben we lang gedacht dat studentenarbeid je later helpt bij een sollicitatie. Toen we dat opnieuw gingen onderzoeken, bleek dat niet zo te zijn. Maar blijven twijfelen, daar ben ik niet voor. Twijfelen om te twijfelen is niet verstandig. Dan ga je op den duur rondjes draaien. Ik ben burgerlijk ingenieur. Een systeemdenker, die behoefte heeft aan structuur om te kunnen functioneren. Ik laat twijfel ongebreideld toe, maar stel mezelf ook deadlines wanneer ik de knoop moet doorhakken. Dan is het: walk and don’t look back. Als alles op losse schroeven komt te staan, word ik onrustig.’

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content