Copyright 2022 The Associated Press. All rights reserved

Turkse president Erdogan toont zich in Kiev bereid om te bemiddelen tussen Rusland en Oekraïne

In het rijtje buitenlandse leiders dat deze week op bezoek is in Oekraïne om de oplopende spanning met Rusland te bespreken, is het vandaag de beurt aan de Turkse president Recep Tayyip Erdogan. Hij zit in een interessante positie om op te treden als bemiddelaar in het conflict, en heeft Oekraïne en Rusland uitgenodigd voor gesprekken in Turkije. Turkije heeft nauwe banden met beide landen, en is bovendien ook lid van de NAVO. 

In de Oekraïense hoofdstad Kiev ontvangt president Volodomir Zelenski deze week de ene na de andere Europese  regeringsleider die zijn steun komt betuigen. De voorbije dagen kwamen o.a. de Britse premier Boris Johnson en de Nederlandse premier Mark Rutte al langs. Vandaag was het de beurt aan de Turkse president Recep Tayyip Erdogan.

Erdogan herhaalde dat Turkije Oekraïne zal steunen om zijn territoriale integriteit, met inbegrip van de Krim, te verdedigen. "Zoals we eerder al hebben aangegeven, is Turkije bereid om bij te dragen om de crisis tussen twee bevriende landen, onze buren aan de Zwarte Zee, op te lossen", zei hij.

Ukrainian Presidential Press Office

Turkije heeft zowel met Oekraïne als met Rusland nauwe banden. Met Oekraïne heeft het historische banden. In 2014 veroordeelde Turkije de Russische annexatie van de Krim, waar grote gemeenschappen Krim-Tataren wonen, die etnisch verwant zijn met de Turken. Turkije heeft Oekraïne de voorbije jaren ook gesteund door onder meer drones te verkopen die zijn ingezet tegen pro-Russische separatisten in het oosten van Oekraïne. 

Erdogan nodigt ook Poetin uit in Turkije

Tegelijk wil Turkije de band met Rusland niet opblazen. Rusland is belangrijk, niet alleen omdat Turkije afhankelijk is van Russisch gas, ook omdat beide landen in Syrië met elkaar te maken hebben. Turkije heeft de steun van Rusland nodig om aanwezig te blijven in het noorden van Syrië.

Turkije is lid van de NAVO, en heeft in die hoedanigheid beloofd dat het zijn verplichtingen zal nakomen als Oekraïne wordt binnengevallen. Maar in tegenstelling tot andere NAVO-lidstaten is de Turkse regering geen voorstander van sancties tegen Rusland als het tot een inval zou komen. Turkije, dat momenteel kampt met torenhoge inflatie, is ook economisch gebaat bij een goede relatie met Rusland. De Russen maken de grootste groep toeristen uit in Turkije.

Voor zijn vertrek naar Kiev herhaalde Erdogan zijn uitnodiging aan de Russische president Vladimir Poetin om naar Turkije te komen. Erdogan gaf aan dat hij rekening houdt met de mogelijkheid dat Poetin naar Turkije komt nadat hij de Olympische Winterspelen in China zal hebben bijgewoond.

Ook  verschillende EU-leiders gingen vandaag onverminderd voort met pogingen om de spanningen tussen Rusland en Oekraïne te ontmijnen. Europees commissievoorzitter Ursula Von der Leyen bracht een bezoek aan Finland, terwijl de Europese lidstaten werken aan een gezamenlijk antwoord op een brief waarin Rusland om veiligheidsgaranties vraagt. 

De Franse president Emmanuel Macron had een overleg met Europees president Charles Michel, en telefoneerde daarna met de Russische president Poetin en de Oekraïense president Zelenski. 

Hoe kijken de inwoners van de Oekraïense grensdorpen aan tegen de dreiging? VRT NWS ging naar Striletsja, in het noordoosten van het land, waar het grenshek met Rusland door de achtertuin van de inwoners loopt. Bekijk het verslag van onze journalist Marijn Trio

Videospeler inladen...

VRT NWS is in Oekraïne om te kijken hoe de inwoners naar de Russische dreiging kijken. Rusland heeft aan de grens met Oekraïne militair materiaal gestationeerd en dat beroert de Oekraïners. In 2014 werd nog in het oosten van Oekraïne gevochten nadat Rusland de Krim had bezet.

Spanning aan Oekraïens-Russische grens: een woordje uitleg

Rusland heeft de voorbije weken tienduizenden soldaten samengebracht aan de grens met Oekraïne. Het Westen ziet dat als een vorm van agressie en vreest dat de Russische president Poetin Oekraïne wil binnenvallen.

Maar voor Poetin gaat het om een verdedigingsstrategie, omdat Rusland zich bedreigd voelt door de NAVO, het westerse militaire bondgenootschap dat de voorbije jaren alsmaar verder is uitgebreid naar het oosten, inclusief landen die voorheen tot de Russische invloedssfeer behoorden.

Rusland vraagt nu schriftelijke garanties aan de NAVO dat landen als Oekraïne en Georgië nooit zullen toetreden terwijl ze die belofte wel kregen op een NAVO-top in 2008. Moskou wil ook dat de NAVO zich terugtrekt uit alle nieuwe lidstaten zoals Polen of de Baltische staten.

Er wordt al geruime tijd op verschillende niveaus druk diplomatiek overleg gepleegd tussen het Westen en Rusland om het conflict niet te laten escaleren. De NAVO is bereid om over Russische gevoeligheden te praten, zoals ontwapening in Europa, maar benadrukt dat Rusland niet kan bepalen wie wel of niet lid kan worden van het bondgenootschap.

Gaan we naar een militaire confrontatie op het Europese continent met als inzet Oekraïne? Poetin lijkt de sleutel in handen te hebben. Hij bepaalt uiteindelijk hoe ver Rusland wil gaan om zijn zin te krijgen. Het Westen waarschuwt dat Rusland zware sancties staan te wachten mocht het overgaan tot een militaire escalatie.

Meest gelezen