Waarom sommige Metallica-leden even moesten slikken bij de originele tekst van ‘Enter Sandman’

“Hush, little baby, don’t say a word / and ­never mind that noise you heard / It’s just the beasts under your bed / In your closet, in your head.” Jazeker, in 1991 werden er behoorlijk sinistere lyrics meegegromd op speelplaatsen. ­Koning Gitaar regeerde vanaf dat jaar de radio-ether. De coole kids dweepten niet alleen met de magna opera van Nirvana, Red Hot Chili Peppers, Soundgarden en Pearl Jam, maar ook met Metallica van Metallica, de plaat die de Amerikaanse metalband de alternatieve mainstream inloodste en die bekend werd onder de naam The Black Album.

De leadsingle ‘Enter Sandman’ en zijn nachtmerrievideo sloegen meteen in als een bom. Maar the making of liep niet meteen van een leien dakje. Want ook al hadden de bandleden een ongeschreven wet dat zij elkaars creatieve prestaties niet tijdens het schrijfproces beoordeelden, toch moesten drummer Lars Ulrich en producer Bob Rock even slikken toen James Hetfield hen de oorspronkelijke tekst van ‘Enter Sandman’ voorlegde. Hij had immers een liedje over wiegendood van gemaakt.

Het was uiteindelijk Bob Rock die Hetfield aan het verstand bracht dat de tekst minder donker moest. “Fuck you! Ik ben de tekstschrijver van deze band!” zou de zanger-gitarist in eerste instantie hebben gebriest. Na een paar dagen morren bedaarde Hetfield en kwam hij terug met een dreigendere, mysterieuze versie van de tekst die de op Scandinavische leest geschoeide mythe van de Zandman, oftewel Klaas Vaak, aanwendt, een figuur die zand in de ogen van kinderen strooit om hen te laten dromen. “Tuck you in, warm within / Keep you free from sin / Til the sandman, he comes”, zo gromt Hetfield.

Ruig en ongedwongen

“In de oorspronkelijke versie was het de Zandman die verantwoordelijk is voor de dood van de baby in zijn wieg”, zo vertelde Hetfield aan Far Out ­Magazine. “Maar dat was inderdaad een beetje melig. Uiteindelijk vond ik het interessanter om over mentale beslommeringen en hersenspoeling te schrijven. Over een jongen die door de volwassenen uit zijn omgeving wordt gemanipuleerd.” Het verklaart waarom het lugubere zinnetje “Disrupt the perfect family” uit de wiegendoodversie werd vervangen door de meebruller “Off to never-­neverland!”. Het morbide gevoel wordt hoe dan ook aangedikt in de brug van het liedje waar een kind — het zoontje van producer Bob Rock — samen met Hetfield het 18de-eeuwse gebedje ‘Now I Lay Me Down to Sleep’ prevelt.

En die legendarische, venijnige gitaarriff dan? Die bedacht gitarist Kirk Hammett om twee uur ’s ochtends, nadat hij non-stop naar Louder Than Love van Soundgarden had geluisterd, de proto-­grungeplaat die het genre mee zou lanceren. Zoiets ruigs en ongedwongen wilde Hammett ook schrijven.

‘Enter Sandman’ luidde een artistieke renais­sance in voor Metallica. De band schoof zijn donderende trashmetal even opzij en keerde de rug naar de complexe songstructuren op het ­bejubelde album …And Justice For All. “In Los Angeles voelden we de kitscherige hairmetal van de eighties langzaam sterven”, zo stelde drummer Lars Ulrich het. “Al die wanky fucking kloterij die je op de radio hoorde was voorbij. Eindelijk hadden we de gedroomde esthetiek gevonden die ons de jaren 90 zou inloodsen.”