“Sinds het begin van deze zaak, is men aan het kwaadspreken over mij. Blijf kwaadspreken, zei Voltaire en er blijft altijd wel iets van hangen”, verklaarde de 32-jarige Fransman uit Molenbeek nog voor het bijzondere hof van assisen in Parijs. Hij is de enige overlevende van de terreurcommando’s die 130 mensen doodden en 350 mensen verwondde in Parijs en Saint-Denis op 13 november 2015, onder meer in concertzaal Bataclan.

Abdeslam woonde in België. In maart 2016 werd hij in Molenbeek gearresteerd na een schietpartij een paar dagen eerder in Vorst. België leverde hem in datzelfde jaar uit aan Frankrijk.

Vanaf het begin van zijn verhoor gaf Abdeslam aan een spontane verklaring te willen afleggen. Hij hekelde de strenge straffen in terrorismezaken. “Als iemand in de toekomst met een bomkoffer in de metro zit en op het laatste moment wil terugkrabbelen, zal hij weten dat hij niet het recht heeft om dat te doen, omdat hij zal worden opgesloten en vernederd.”

“Hou van IS”

De hoofdverdachte bevestigde zijn lidmaatschap van en steun aan terreurgroep Islamitische Staat (IS). “De westerse wereld legt zijn ideologie op aan de rest van de wereld. (...) Voor ons moslims is dat een vernedering”, zei hij. “Ik steun Islamitische Staat, ik ben met hen, ik ben voor hen, ik hou van hen.” Abdeslam zei ook dat hij nooit naar Syrië ging, al was het wel “in zijn gedachten opgekomen”. Zijn trouw aan IS dateert van begin 2015, toen zijn broer terugkeerde uit Syrië.

“Militaire operaties”

Op de vraag van rechtbankvoorzitter Jean-Louis Périès wat zijn beweegredenen waren om betrokken te raken bij de activiteiten van de terroristische groepering, antwoordde Abdeslam dat hij geschokt was door video’s van luchtaanvallen door de internationale coalitie in Syrië.

“Wanneer IS besluit aanvallen uit te voeren, militaire operaties op Europees grondgebied, is dat niet met het doel zwarte vlaggen boven het Westen te laten wapperen”, vervolgde hij. “Er zijn twee soorten militaire operaties: de offensieve jihad om land te veroveren en de defensieve jihad om het grondgebied van de Islamitische Staat te verdedigen. Dit was ter verdediging tegen de coalitie die IS bombardeerde.”

“Is het een militaire operatie om een concertzaal of restaurants aan te vallen?”, zo vroeg Jean-Louis Périès. “Ze werkten met de middelen die voorhanden waren. (...) Als er burgerslachtoffers vielen, was dat om indruk te maken”, verdedigde de beschuldigde zich.

Gevraagd naar een blitzbezoek dat hij in de zomer van 2015 bracht aan Griekenland, samen met een andere verdachte in het proces, Ahmed Damani, die kort daarvoor naar Syrië was vertrokken, sprak Salah Abdeslam van een “roadtrip om adem te halen”. “Ik weet dat voor u alles verband houdt met de aanslagen, maar er is ook het sociale leven,” zei hij.

“Feestbeest”

Zijn verhoor, in een overvolle rechtszaal, zal twee dagen duren. Hij zal alleen worden ondervraagd over de periode voor september 2015. Hoewel de moeder, de zus en de ex-verloofde werden verwacht als getuigen, daagden ze niet op. “Ze hebben laten weten dat ze niet van plan zijn om te reizen”, zei voorzitter Périès aan het begin van de hoorzitting.

Bij dit eerste verhoor zal de rechtbank zich concentreren op de radicalisering van Abdeslam, die de reputatie had een “feestbeest” te zijn, verzot op casino’s en nachtclubs.

Hij zal ook worden ondervraagd over het verblijf in Syrië van zijn broer Brahim - die daarna veel doden zou maken op terrassen in Parijs - begin 2015, en zijn vriend Abdelhamid Abaaoud, die de coördinator was van de aanslagen in Parijs. In februari 2015 zei Abdeslam aan de Belgsiche politie dat hij een “toffe gast” was, met wie het contact had verloren.

De rechtbank zal ook proberen een licht te werpen op een mysterieuze reis naar Griekenland die Abdeslam de zomer daarop maakte met een van zijn medeverdachten.