"Winnaars" van de energiecrisis: TotalEnergies boekt recordjaarwinst van 16 miljard dollar

Het energiebedrijf TotalEnergies kondigde vandaag een jaarwinst van 16 miljard dollar (14 miljard euro) in 2021 aan, en dat op een jaaromzet van 205 miljard dollar (179,4 miljard euro). Opvallende cijfers, want het jaar voordien, in het eerste coronajaar, had TotalEnergies nog 7,2 miljard dollar verlies gemaakt.

TotalEnergies wijst zelf naar de gestegen energieprijzen in het laatste kwartaal van 2021. Zo stonden de olieprijzen de voorbije zeven jaar nooit hoger. Een vat Brentolie, een internationale maatstaf voor de olieprijzen, was eind vorig jaar 82 procent duurder dan eind 2020.

“Ondertussen waren de gasprijzen in Europa en Azië hoger dan ooit, aangevuurd door een stijgende vraag (...) en dat heeft de energieprijzen in Europa naar recordhoogten gestuurd”, schetst Patrick Pouyanné, CEO van TotalEnergies, in een statement. Het bedrijf “heeft ten volle gebruik kunnen maken van die erg gunstige omstandigheden, vooral in de LNG- en elektriciteitssector”.  

TotalEnergies is niet de enige energiegigant die deze week grote winsten kon aankondigen. Dinsdag gaf het Britse BP een jaarwinst op van 13 miljard dollar (11,4 miljard euro). Ook het Brits-Nederlandse Shell (19,3 miljard dollar), het Amerikaanse Chevron (15,6 miljard dollar) en het Amerikaanse ExxonMobil (23 miljard dollar) kenden een boerenjaar, terwijl ook zij in 2020 nog klappen hadden moeten incasseren.

Wat moet er met die winsten gebeuren? TotalEnergies is alvast van plan om 5 procent meer interimdividenden uit te keren. In het totaal moet er 8 miljard dollar terugvloeien naar de aandeelhouders. Nog eens 2 miljard wil het gebruiken om eigen aandelen op te kopen. Dat moet de prijzen van de aandelen ten goede komen, en dus ook de aandeelhouders zelf.

Vanuit politiek-linkse hoek komt daar kritiek op. De Fransen zagen hun energiefactuur weliswaar minder sterk stijgen dan in ons land, slechts met zo'n vier procent, en TotalEnergies trok naar eigen zeggen zo’n 50 miljoen euro uit voor zijn meest kwetsbare klanten, met kortingen aan de pomp in landelijke gebieden en energiecheques. Toch fulmineerde Fabien Roussel van de communistische partij PCF dat “de nieuwe heren van La Défense (het zakendistrict in Parijs waar TotalEnergies gevestigd is, red.) net zoals in de middeleeuwen broodkruimels vanuit hun wolkenkrabbers naar beneden strooien”.

Ook de groene presidentskandidaat Yannick Jadot mengde zich in het debat. TotalEnergies “zou de mensheid een dienst bewijzen als het alles zou investeren in hernieuwbare energie en het terugdringen van onze energieconsumptie”, tweette hij. “Vandaag draagt Total nog altijd bij aan de vernietiging van onze planeet”.

Maar hoeveel indruk maakt dat op de top van TotalEnergies? “De politiek kan dat wel vragen, maar het Élysée (de ambtswoning van de Franse president, red.) heeft historisch weinig invloed op TotalEnergies, anders dan op andere energiebedrijven zoals EDF”, zegt Koen Rademaekers. Hij is CEO van Trinomics, een consultancyfirma die overheden adviseert in hun klimaat- en energiebeleid, en heeft ook een verleden bij het energiebedrijf Electrabel-Suez.

Rademaekers wijst erop dat TotalEnergies er altijd voor gekozen heeft om zijn aandeelhouders evenredig met de winsten uit te betalen. “Kijk naar hoe ze het de laatste tien, vijftien jaar gedaan hebben. Dat is gewoon een goedehuisvaderbeleid.”

“Al kan je wel de vraag stellen waarom een bedrijf als TotalEnergies zo weinig investeert in hernieuwbare energie”, vervolgt Rademaekers. “Het antwoord is duidelijk. De rendementen daarop zijn nog veel te laag. Dat zie je ook bij Shell en andere Amerikaanse concerns: zij willen hun winst maximaliseren. En als je aan de aandeelhouders zou vragen om een bolletje in te kleuren voor een lager dividend en meer hernieuwbare energie, dan zou hun keuze ook duidelijk zijn.”

TotalEnergies zet op dat vlak voorzichtige stappen en gaat iets verder in zijn klimaatbeloftes dan Amerikaanse oliereuzen als ExxonMobil en Chevron. Toch heeft ook TotalEnergies nog werk aan de winkel. Dit jaar wil het bedrijf 3,5 miljard dollar investeren in hernieuwbare energie en elektriciteit, op een totaal van 14 tot 15 miljard aan investeringen. In toekomstprojecties voor 2030 maken fossiele brandstoffen nog steeds 80 procent van de verkochte producten uit. Daartegenover staat 15 procent elektriciteit en 5 procent waterstof en biomassa.

“Maar kijk naar de voorspellingen van bijvoorbeeld het Internationaal Energie-agentschap: die geven aan dat de olievraag de volgende dertig, veertig jaar nog zal stijgen”, stipt Rademaekers aan. “Dus bedrijven zoals TotalEnergies weten dat hun winsten niet zullen dalen, zolang ze maar blijven doen zoals ze nu bezig zijn.”