Spanningen Oekraïne: Zelenski heeft Biden ‘voor de komende dagen’ in Kiev uitgenodigd

De Oekraïense president Volodymyr Zelenski heeft zondag zijn Amerikaanse collega Joe Biden geïnviteerd voor een spoedig bezoek aan Kiev, gezien een mogelijke Russische invasie in zijn land, zo heeft het Oekraïense presidentschap bekendgemaakt.

‘Ik ben ervan overtuigd dat uw bezoek aan Kiev in de komende dagen (….) een krachtig signaal zal zijn en zal bijdragen aan de-escalatie”, heeft Zelenski tegen Biden gezegd tijdens hun telefoongesprek.’

Ook had de Amerikaanse president Joe Biden zondag in een telefoontje van vijftig minuten met zijn Oekraïense collega Volodymyr Zelenski verzekerd dat de VS achter de Oekraïense soevereiniteit en territoriale integriteit blijven staan.

Biden vertelde dat de VS en hun partners snel en vastberaden zouden reageren op eender welke verdere Russische agressie tegen Oekraïne, aldus een communiqué van het Witte Huis. De twee leiders beklemtoonden het belang van het voorzetten van diplomatie en ontrading als antwoord op de Russische troepenuitbouw aan de wederzijdse grens.

Belgisch ambassadepersoneel blijft in Kiev

Ondanks de dreiging van een Russische inval in Oekraïne heeft België besloten zijn ambassadepersoneel en diplomaten niet terug te halen uit de Oekraïense hoofdstad Kiev. Dat is vernomen bij de FOD Buitenlandse Zaken. Ook andere Europese landen sluiten hun diplomatieke missies vooralsnog niet.

Vrijdag zei de Amerikaanse regering dat ze een Russische inval in Oekraïne mogelijk acht voor het einde van de Olympische Winterspelen in China op 20 februari. Wegens die dreiging hadden de Verenigde Staten aangekondigd hun ambassadepersoneel uit Kiev weg te halen. Australië en Canada hebben intussen laten weten dat ze hun personeel verhuizen naar Lviv, dat meer in het westen van het land ligt.

Het Belgisch ambassadepersoneel blijft momenteel nog in Kiev. “Het gaat om een kleine groep essentiële personeelsleden”, aldus woordvoerster Marie Cherchari, die niet kan specifiëren om hoeveel mensen het exact gaat. Premier Alexander De Croo (Open Vld) had gisteren ook al gezegd dat het “essentiële ambassadepersoneel” niet wordt teruggeroepen.

Het Belgische reisadvies voor Oekraïne werd zaterdag wel aangescherpt. Belgen van wie de aanwezigheid niet absoluut noodzakelijk is, wordt nu aangeraden het land te verlaten. Tegelijk worden alle reizen naar Oekraïne voortaan “sterk afgeraden”.

Ook andere Europese landen houden momenteel hun ambassadepersoneel in Kiev. De EU en haar lidstaten hebben daarover een gecoördineerde aanpak uitgewerkt. “Onze diplomatieke missies worden niet gesloten. Zij blijven in Kiev en blijven EU-burgers ondersteunen en samenwerken met Oekraïense autoriteiten. De aanwezigheid van personeel wordt naar nodig aangepast om rekening te houden met de veiligheidsomstandigheden”, klinkt het bij Josep Borrell, de hoge vertegenwoordiger van het Europees buitenlands beleid.

‘Rusland geeft niet om westerse sancties’

Eerder zondag gaf de Russische ambassadeur in Zweden aan in de krant Aftonbladet dat Moskou ‘geen moer geeft’ om de gevolgen van westerse sancties in het geval dat Rusland Oekraïne zou binnenvallen.

Volgens de diplomaat hebben eerdere sancties een positief effect gehad op de Russische economie en landbouw. ‘We zijn meer zelfvoorzienend en hebben onze export kunnen vergroten. We hebben geen Italiaanse of Zwitserse kazen, maar we hebben geleerd om net zulke goede Russische kazen te maken met behulp van Italiaanse en Zwitserse recepten’, aldus de ambassadeur.

Tatarintsjev beschuldigde het Westen ervan de Russische mentaliteit niet te begrijpen. ‘Nieuwe sancties zijn niets positiefs, maar niet zo erg als het Westen het doet klinken. Hoe meer het Westen Rusland onder druk zet, hoe sterker de Russische reactie zal zijn.’

Duitsland overweegt bijkomende steun

De Duitse regering heeft zondag de mogelijkheid geopperd dat ze extra steun vrijmaakt voor Oekraïne, om zich te kunnen verdedigen tegen een potentiële confrontatie met Rusland. Op de Oekraïense militaire wensenlijst ‘staan er één of twee zaken die we van naderbij kunnen bekijken’, verklaarde een regeringsbron. Het bezorgen van dodelijke wapens blijft evenwel een brug te ver voor Berlijn.

Hoe dan ook zal Duitsland rekening houden met de politieke toestand voor het zich ertoe engageert bijkomende hulp te sturen. Tegelijk kan het ook dat de Duitse Bundeswehr zelf de zaken nodig heeft waar Oekraïne om vraagt.

Op de wensenlijst die Kiev op 3 februari opstelde, staan onder meer elektronische trackers, ontmijningsmateriaal, beschermende pakken, digitale radio’s, radarstations en nachtkijkers.

Maandag heeft bondskanselier Olaf Scholz in Kiev een ontmoeting met de Oekraïense president Volodimir Zelensky, maar hij zou daar geen beloftes doen over militaire steun. Wel zou de toegeving gedaan worden om Oekraïne extra financiële hulp te bieden, bovenop de bijna 2 miljard euro die eerder al toegezegd werden.

De regering-Scholz blijft erbij dat het geen dodelijk wapenmaterieel levert aan Oekraïne. Wel heeft het al een veldhospitaal gestuurd en beloofde minister van Defensie Christine Lambrecht ook om 5.000 legerhelmen te bezorgen aan het Oekraïense leger.

Intussen doen de diplomatieke inspanningen om de situatie aan de Russisch-Oekraïense grens te ontmijnen de Britse minister van Defensie Ben Wallace denken aan de Conferentie van München, zo verklaarde hij in de Sunday Times. In de Duitse stad kreeg nazi-Duitsland in 1938 de toestemming om Sudetenland in Tsjechoslovakije te bezetten, om zo Europa van een oorlog te behoeden. De toenmalige Britse eerste minister Neville Chamberlain was de grootste verdediger van het akkoord, dat evenwel de uitbraak van de Tweede Wereldoorlog niet kon tegenhouden.

Brandon Lewis, de Britse minister bevoegd voor Noord-Ierland, moest zondag meteen uitleggen wat Wallace met zijn verwijzing naar München bedoelt. Hij maakt slechts ‘de vergelijking tussen de diplomatieke inspanningen in de aanloop naar de Tweede Wereldoorlog en vandaag’. Het Verenigd Koninkrijk hoopt op een diplomatieke oplossing, maar ‘iets veel tragischer kan zich voordoen’, aldus Lewis.

Polen bereidt zich voor op toestroom Oekraïense vluchtelingen

Na de waarschuwing van de Verenigde Staten dat een conflict tussen Oekraïne en Rusland elk moment kan losbarsten, bereidt Polen zich voor op een toestroom van vluchtelingen uit buurland Oekraïne. Er wordt met verschillende scenario’s rekening gehouden, schreef minister van Binnenlandse Zaken Mariusz Kaminski zondag op Twitter.

Het is nog koffiedik kijken of het inderdaad tot een militaire confrontatie tussen Rusland en Oekraïne komt, maar Polen wil zich op alle mogelijkheden voorbereiden. Met de regionale besturen bekijkt de regering in Warschau alvast hoe omgegaan moet worden met een toestroom aan vluchtelingen vanuit Oekraïne.

Ook al is Oekraïne geen lid van de Europese Unie, mogen zijn inwoners zonder visum naar Polen en de andere landen van de Schengenzone reizen. Gedurende maximaal 90 dagen zijn ze van elke visumverplichting vrijgesteld.

In Polen wonen nu al veel Oekraïeners. Meer dan 300.000 zouden over een verblijfsvergunning beschikken, doorgaans voor een beperkte periode van drie jaar. Waarschijnlijk is het aantal Oekraïeners dat zonder vergunning in Polen werkt, vele malen hoger.