“Ervaring vereist!” Het zijn ongetwijfeld de twee meest gevreesde woorden voor pas afgestudeerde jongeren op zoek naar een job. De vraag naar ervaring is een van de redenen waarom jongeren bereid zijn om een onbetaalde stage te volgen in een bedrijf, bij de overheid of een internationale instelling.

Het Europese Jeugdforum trekt samen met de Vlaamse Jeugdraad al jarenlang tegen de praktijk ten strijde en heeft nu haar gelijk gehaald bij het Europees Comité voor Sociale Rechten. Dat is een orgaan binnen de Europese Unie dat erop toeziet dat de lidstaten het Europees Sociaal Handvest naleven, een mensenrechtenverdrag over onder meer arbeid. Dat Comité heeft nu geoordeeld dat België te weinig doet tegen zogenaamde nepstages.

Amper loon

Het gaat voor alle duidelijkheid niet over de stages die studenten volgen in het kader van hun opleiding. “Al kan een student wel een vrijwillige stage volgen tijdens zijn opleiding”, zegt Frédéric Piccavet, ondervoorzitter van het Jeugdforum. “Een student communicatiewetenschappen zou bijvoorbeeld in de zomervakantie onbezoldigd voor pakweg de VRT kunnen gaan werken. Het gaat over álle stages die niet gereguleerd zijn.”

Hoe groot dat probleem is, valt niet in cijfers te vatten. Wel krijgen Belgische jongeren slechts in 18 procent van de stages een financiële compensatie, het minst van alle Europese lidstaten. Een vertekend beeld wel, want daar zitten ook de stages voor opleidingen bij.

Mooi op CV

Toch wint het fenomeen volgens de Vlaamse Jeugdraad aan belang. “Als je vandaag een job wilt bemachtigen, dan kijken bedrijven niet alleen naar je studies”, zegt medewerker Milan Calloens. “Een stage staat dan goed op je CV. Het probleem is dat niet iedereen de middelen heeft om maandenlang onbetaald zo’n stage te volgen. Dat werkt discriminatie in de hand. Bovendien bestaat het risico dat bedrijven in plaats van starters stagiairs gebruiken om het werk te doen. Dat is een vorm van uitbuiting.”

Minister van Werk Pierre-Yves Dermagne (PS) belooft de verdoken tewerkstelling aan te pakken, onder meer met gerichte controles. Hij zal ook vakbonden en werkgevers vragen om hun leden te sensibiliseren over de kwestie. En binnen de eigen regering zal hij zijn collega-ministers wijzen op de uitspraak. Het zal nodig zijn, want onder meer Buitenlandse Zaken doet al jaren beroep op onbezoldigde stagiairs.