Week tegen Pesten begint: 1 op de 7 werknemers voelt zich gepest, wat kan je ertegen doen?
Van 18 tot 25 februari is het de jaarlijkse Week tegen Pesten. En dat is broodnodig, want één op de zes Vlaamse kinderen wordt gepest, maar ook één op de zeven volwassenen wordt ermee geconfronteerd op de werkvloer, meldt HR-dienstenbedrijf Liantis. We geven vijf tips om er wat aan te doen.
“Iedereen is anders, iedereen hoort erbij!” Dat is de slagzin van de zeventiende Vlaamse Week tegen Pesten, die op 18 februari van start gaat. Elk jaar reikt het Vlaams Netwerk Kies Kleur Tegen Pesten dan de “Pesten Dat Kan Niet”-prijs uit. Met die prijs worden 10 scholen beloond die op een intensieve en succesvolle manier aan preventie doen.
Maar er is meer. Ketnet besteedt samen met MNM en radio 2 heel de maand februari ook aandacht aan het probleem met de campagne STIP IT: vier stippen als symbool tegen pesten, met allerlei activiteiten, flashmobs, en zelfs een song.
Maar pesten is niet alleen een probleem bij kinderen. Ook 1 op de 7 werknemers wordt geconfronteerd met pestgedrag, volgens HR-dienstenbedrijf Liantis. Elk jaar verzamelt de organisatie de resultaten van psychosociaal welzijnsbevragingen bij haar leden. Vorig jaar vulden 7.500 werknemers en werkgevers de vragenlijst anoniem in. 14 procent antwoordde dat hij of zij in het voorgaande jaar in contact kwam met pesterijen. Nog steeds veel te veel, zegt Tina Scholiers, preventieadviseur psychosociaal welzijn bij Liantis.
“Jammer genoeg is het niets nieuws, we weten dat het nog in veel bedrijven voorkomt. Al is het zeker niet overal zo, er zijn ook organisaties waar helemaal niemand rapporteert zich gepest te voelen”.
Wat kan je eraan doen?
Praten, antwoordt Scholiers overtuigd. “Als je geconfronteerd wordt met pesterijen, of iemand gaat over je grens, zou ik aanmoedigen om daarover te praten, iemand in vertrouwen te nemen, het te melden. Als dat bij de persoon zelf kan: des te beter. Hoe directer, hoe gemakkelijker er een oplossing gevonden kan worden. Maar dat kan je natuurlijk alleen doen als de situatie nog niet geëscaleerd is.”
“Anders kan je ook iemand in de werkomgeving aanspreken, zoals een leidinggevende, de personeelsdienst, een vertrouwenspersoon, of een preventieadviseur psychosociale aspecten, om stappen te ondernemen.”
Maar we kunnen ook een oogje in het zeil houden bij elkaar. “Als je de indruk hebt dat een collega zich gepest voelt, is het ook daar belangrijk om dat bespreekbaar te maken”, volgens Scholiers. “Laat het niet zomaar gebeuren, spreek de collega aan die mogelijk gepest wordt en bied een luisterend oor; zoek samen iemand die een oplossing kan vinden. Maar geef aan de andere persoon ook aan dat het niet door de beugel kan om over iemands grenzen te gaan.”
We denken snel aan éénrichtingsverkeer, maar een verhaal heeft altijd twee kanten.
Toch is het belangrijk om neutraal te blijven en niet te snel conclusies te trekken, volgens Scholiers. “Als we spreken over pesten, lijkt het vaak éénrichtingsverkeer, maar heel vaak is het een samenspel van verschillende factoren dat maakt dat mensen zich gepest voelen, een actie-reactie. Dan is de persoon die een grens overschrijdt zich niet altijd bewust van hoe zwaar zijn of haar gedrag aankomt”.
Heeft telewerk een impact?
De cijfers lijken al twee jaar op rij iets lager te liggen dan in 2019, al werden er toen veel minder mensen bevraagd. Vergelijken is dus moeilijk, maar zou er toch een effect van telewerk kunnen zijn?
Daar twijfelt Scholiers aan. “Ik denk enerzijds dat pestgedrag minder gesteld kán worden omdat men minder met elkaar geconfronteerd wordt, maar de keerzijde is dat misverstanden die ontstaan of zaken die iemand raken, ook minder uitgesproken worden,” legt Scholiers uit. “Non-verbale signalen vallen ook weg, en net die signalen tonen dat iets niet slecht bedoeld is, of dat iets nogal hard binnenkomt”.
Vijf tips tegen pesterijen op de werkvloer
- Spreek de collega die zich ongepast gedraagt onmiddellijk aan. Zo laat je zien dat zulk gedrag niet door de beugel kan. Hoe langer je wacht, hoe groter het probleem kan worden.
- Steun de collega die zich gepest voelt, eerst en vooral door te luisteren en medeleven te tonen. Probeer wel neutraal te blijven: een verhaal heeft altijd twee kanten.
- Accepteer pesten nooit, bij wie dan ook. Maak als team of bedrijf een vuist tegen pesten.
- Wees je bewust van de impact die je eigen gedrag kan hebben. Soms stimuleren mensen de pester uit angst om zelf gepest te worden, of onder groepsdruk. Laat je dus niet meetrekken.
- Adviseer de persoon die zich gepest voelt om ondersteuning te zoeken, bij de directe leidinggevende, de HR-dienst, of een vertrouwenspersoon (binnen de organisatie of bij een externe preventiedienst).