OVSE telt bijna 2.000 schendingen van bestand in Oost-Oekraïne, ook NAVO zegt nu dat Rusland een aanval voorbereidt

De nucleaire oefeningen maken deel uit van de grootscheepse militaire oefening die Rusland al enkele dagen houdt. Concreet gaat het om een oefening van de strategische kernmacht met testlanceringen van nieuwe hypersonische raketten en ook kruis- en ballistische raketten die kernkoppen kunnen dragen.

Volgens Moskou gaat het om een regulier trainingsproces waarbij verschillende doelwitten op land en zee worden geviseerd. De Russische president Vladimir Poetin volgt de oefening op vanuit het "situation centre" samen met de Wit-Russische president Loekasjenko, aldus de woordvoerder van het Kremlin. 

De oefening komt er op een moment dat de spanningen tussen Rusland en het Westen over een mogelijke Russische inval in Oekraïne tot een hoogtepunt komen. Moskou zelf ontkent dat het dergelijke plannen heeft, maar volgens Washington is zo'n inval wel degelijk nakend.

Door de erg gespannen situatie heeft de NAVO haar medewerkers uit de Oekraïense hoofdstad Kiev teruggetrokken. Het personeel trekt naar Lviv, in het westen van het land, of keert terug naar Brussel. "Alles wijst erop dat Rusland een volledige aanval op Oekraïne plant", heeft secretaris-generaal Jens Stoltenberg gezegd aan de Duitse televisiezender ARD.

De toestand is in elk geval hét onderwerp op de internationale Veiligheidsconferentie in de Duitse stad München. Volgens de Duitse bondskanselier Olaf Scholz komen er vanuit Rusland duidelijk signalen dat een diplomatieke uitweg nog zeker mogelijk is. "Maar we mogen niet naïef zijn", voegde hij eraan toe.

"Rusland heeft van een mogelijk lidmaatschap van Oekraïne tot de NAVO een casus belli (een reden tot oorlog, red.) gemaakt. Dat is een paradox want dat lidmaatschap staat niet op de agenda. En Poetin weet dat", aldus Scholz. "Als Rusland Oekraïne toch zou aanvallen, dan zou dat een ernstige vergissing zijn met hoge politieke, economische en geostrategische kosten."

Eenzelfde boodschap verkondigde de Amerikaanse vicepresident Kamala Harris in München. "We hebben economische maatregelen voorbereid die snel, streng en verenigd zullen zijn. We zullen daarmee de Russische financiële instellingen en belangrijkste industrieën raken." Europees Commissievoorzitter Ursula von der Leyen zei dat een Russische aanval tegenover Oekraïne de welvaart van Rusland op het spel zou kunnen zetten. 

Von der Leyen verklaarde ook dat het Russische staatsbedrijf Gazprom de voorbije 6 maanden in het kader van zijn contract met Europa zo weinig mogelijk gas heeft geleverd. Ze riep op om zowel de energiebronnen als -leveranciers van de EU te diversifiëren. "Dat werk is al bezig", zei ze. "Vandaag kan ik zeggen: zelfs als het tot een volledige onderbreking zou komen van de gasleveringen uit Rusland, zijn we veilig voor deze winter."

Ook de Oekraïense president Zelenski is in München op de Veiligheidsconferentie. Nochtans hadden de Verenigde Staten hem afgeraden om zijn land te verlaten. "Maar ons land is in goede handen terwijl ik in München ben", verzekerde Zelenski.

Op de Veiligheidsconferentie zei Zelenski dat Oekraïne naar vrede streeft en niet panikeert. Tegelijk gaf hij aan dat de Oekraïners bij een eventuele Russische aanval hun land zullen verdedigen "met of zonder steun van onze partners". "Maar ik weet niet wat de Russische president wil. Daarom stel ik voor om hem persoonlijk te ontmoeten."

Volgens Zelenski is de globale en Europese veiligheidsarchitectuur kaduuk. Hij richt zich daarbij tot het Westen en vraagt garanties. In dat licht vraagt hij ook meer duidelijkheid en een tijdslijn aan de NAVO over een mogelijk lidmaatschap van zijn land. 

Intussen lopen de spanningen tussen het Oekraïense leger en pro-Russische separatisten in Oost-Oekraïne verder op. Waarnemers van de Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) hebben zaterdag bijna 2.000 schendingen van het staakt-het-vuren geteld. Er waren onder meer verschillende explosies te horen in het centrum van de stad Donetsk, die in handen is van de pro-Russische separatistische rebellen. Het Oekraïense leger meldt ook dat er twee soldaten zijn omgekomen.  

"De pro-Russische rebellenleider van de regio had vanmorgen opgeroepen tot een algemene mobilisatie van reservisten die de komende dagen ingezet kunnen worden in het rebellenleger. Ook het Oekraïense leger heeft aan reservisten in het hele land gevraagd om zich klaar te houden", zegt VRT NWS-journalist Tom Van de Weghe vanuit Kiev. Rusland laat intussen weten dat het een onderzoek voert naar meldingen van Oekraïense granaten die op Russisch grondgebied zouden zijn neergekomen, Kiev ontkent.

De Oekraïense president reageert via sociale media dat Oekraïne niet zal antwoorden op "provocaties" in de oostelijke Donbas-regio. "We streven ernaar om dit diplomatiek op te lossen." Volgens de Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken Dmitro Koeleba bereidt zijn land zich voor "op alle mogelijke scenario's".