Ons land levert (voorlopig) geen wapens aan Oekraïne

Volgens welingelichte bronnen heeft Oekraïne eind januari een eerste verzoek ingediend voor de levering van gevechtshelmen en kogelwerende vesten. Begin deze maand is dan een nieuw verzoek binnengekomen, voor wapens en bijbehorende munitie. Het zou gaan om een algemene vraag, waarin Kiev benadrukt dat het meer wapens nodig heeft om zich te verdedigen tegen Rusland. Het land maakt zich intussen al maanden op voor een grootschalige Russische invasie.

Volgens de VRT, die het nieuws vanmorgen als eerste bracht, was de federale regering verdeeld over de zaak. Daar lijkt maar deels iets van aan. De regering heeft tot nu toe één keer samengezeten over de verzoeken uit Kiev, op 31 januari. Toen werd unaniem beslist om voorlopig niet te antwoorden op de vraag vanuit Oekraïne. Het was wel zo dat vooral Groen en Ecolo er tijdens het debat een punt van maakten om te blijven inzetten op diplomatie, de-escalatie en dialoog om een oorlog te vermijden. Wapentuig sturen was volgens die redenering een fout signaal.

Een regeringsbron zegt: “Er worden voortdurend vragen geanalyseerd, in de eerste plaats door het departement Defensie. Er wordt ook gealigneerd met wat een bredere groep van landen doet en daarbij is ook de context van belang. Enkele weken geleden overheerste bij heel veel landen de inschatting dat militaire steun de provocatie zou zijn die Rusland zou aangrijpen om een invasie te rechtvaardigen.” Elders binnen de coalitie wordt deze lezing van de feiten bevestigd.

Nederland wel

De federale regering zal wellicht eerstdaags opnieuw samenzitten over de verzoeken vanuit Oekraïne. Het besluit van Russisch president Vladimir Poetin maandag om de afvallige separatistenrepublieken in het oosten van het land te erkennen, heeft de kijk van veel partijen op de kwestie veranderd. De diplomatieke gesprekken tussen het Westen en Rusland lijken op sterven na dood. Poetin lijkt zich op te maken voor een aanval. Een groene bron zegt: “Het kan dat we nu wel overgaan tot militaire leveringen. In de eerste plaats denk ik dan aan gevechtshelmen en vesten, daar was op 31 januari al wat animo voor. Sowieso is de situatie vandaag anders dan toen.”

Minister van Defensie Ludivine Dedonder (PS) zelf zou eind januari al bereid geweest zijn om de gevraagde gevechtshelmen en kogelwerende vesten te leveren, aangezien het om beschermingsmateriaal gaat. Haar kabinet wil voorlopig geen extra commentaar kwijt over het dossier. 

Vanuit de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk worden al langer wapens verstuurd naar Oekraïne. Het gaat onder meer om hoogtechnologische antitankraketten. Ook Canada, de Baltische landen, Tsjechië, Polen en Nederland leveren al wapens of zijn dat van plan. Volgens de Nederlandse krijgsmacht zullen binnenkort ruim drieduizend gevechtshelmen en tweeduizend kogelwerende vesten, dertig metaaldetectoren, zeven militaire radarsystemen en nog eens honderd scherpschuttersgeweren met dertigduizend stuks bijbehorende munitie vertrekken naar Oekraïne.

‘Wat volgt, kussens?’

Duitsland wil voorlopig geen wapens leveren, maar heeft al wel toegezegd om een veldhospitaal te sturen. Vorige woensdag maakte minister van Defensie Christine Lambrecht ook bekend dat haar land vijfduizend gevechtshelmen zou leveren. Oekraïne bleek hoegenaamd niet onder de indruk. Vitali Klitsjko, de burgemeester van Kiev en een voormalige bokskampioen, noemde de zending een slechte grap. “Wat voor steun krijgen we hierna van Duitsland?”, vroeg hij zich af. “Kussens?” 

In België wordt nu vooral richting de NAVO en de Europese Unie gekeken. De kans dat ons land straks overgaat tot grote militaire leveringen aan Oekraïne lijkt klein. Het Belgisch leger heeft gewoonweg niet zoveel materiaal op overschot. Door jarenlange besparingen zit het leger op zijn tandvlees. “Er wordt met onze partners bekeken wat de noden zijn, wie wat in stock heeft en wie wat dus kan leveren”, zegt een regeringsbron. “Maar het klopt dat we niet veel overhebben.”