Waarom schrijft VRT NWS "Kiev" en niet "Kyiv" zoals de Oekraïners het zelf spellen?
Er zijn heel wat lezers die zich afvragen waarom VRT NWS "Kiev" schrijft, wat gebaseerd zou zijn op de Russische spelling. Waarom schrijven we niet "Kyiv" zoals de Oekraïners het zelf spellen? Een terechte vraag in het kader van de huidige ontwikkelingen, waarbij een oorlog aan de gang is tussen Rusland en Oekraïne. "Omdat het de Nederlandse naam van de hoofdstad is", zegt expert Oost-Europa bij VRT NWS Jan Balliauw.
Nu Russische troepen de Oekraïense hoofdstad naderen en meer dan 400.000 Oekraïners op de vlucht slaan voor de gevechten met de Russen stellen verschillende mensen zich de vraag waarom VRT NWS de Russische benaming van de hoofdstad zou gebruiken in plaats van de Oekraïense.
"Maar dat doen we niet", duidt VRT-journalist Jan Balliauw. "De letterlijke transcriptie van het Russische Киев zou volgens onze regels "Kijev" zijn. Mochten we voor het Oekraïense Київ kiezen, zoals enkele Nederlandse media doen, zouden we "Kijiv" of "Kyjiv" moeten schrijven."
VRT NWS houdt zich aan "Kiev" om naar de hoofstad van Oekraïne te verwijzen. "We baseren ons op een verbasterde naam die intussen ingeburgerd is", gaat Balliauw verder. De naam heeft een band met het Russisch, maar stemt er niet 100 procent mee overeen."
We baseren ons op een verbasterde naam die intussen ingeburgerd is.
Ook voor verschillende andere namen van steden passen we dit toe. "Kiev is de vernederlandste naam van de stad, die we hanteren. Zo schrijven we ook Londen en niet London. We gebruiken ook niet Paris, maar Parijs."
Nieuwsombudsman Tim Pauwels volgt deze redenering. "'Kiev' is ingeburgerd in de Nederlandse taal, de meeste Belgen kennen deze stad waarschijnlijk onder deze naam. Het is noch een Russische, noch een Oekraïense benaming. Er zijn nog dergelijke Nederlandse benamingen. Zo gebruiken we voor de hoofdstad van Portugal Lissabon en niet Lisboa, zoals de Portugezen."
Adviseur programma-ethiek en voormalig VRT-taaladviseur Ruud Hendrickx zegt dat je een schrijfwijze kan veranderen, "maar mensen zullen daarna niet plots de naam van de hoofdstad anders uitspreken".
"Mensen kennen de hoofdstad van Oekraïne als "Kiev". Bovendien is de benaming gebaseerd op een Russische vorm die eeuwenoud is". Helemaal niet op het "huidige Russisch", vult Hendrickx nog aan.
CNN en BBC passen benaming aan
Enkele internationale nieuwszenders zoals BBC en CNN hebben hun benaming van "Kiev" wel aangepast.
Ze schrijven niet meer "Kiev" maar "Kyiv". "De transcriptieregels voor de Angelsaksisch taal voor het Cyrillisch verschillen van de onze", duidt Oost-Europa expert Balliauw. "In het Engels werd de letterlijke transcriptie van het Russisch gebruikt bij de vorige benaming "Kiev", daarom is het begrijpelijk dat zij wel die verandering doorvoeren. Wij schrijven daarentegen wat we horen."
Enkele jaren geleden startte de Oekraïense overheid een campagne om hun hoofdstad te spellen op de wijze die zij verlangen. Oekraïners zouden het gebruik interpreteren als respect voor hun taal en identiteit, schrijft The Guardian. Zo bestaat er ook de populaire hashtag #KyivNotKiev.