HERLEES. Buitenlandse media trekken zich terug uit Rusland - Aardgasprijs in Europa op recordhoogte - Poetin: "Dialoog mogelijk na inwilliging van alle Russische eisen”
Russische troepen hebben de kerncentrale Zaporizja, de grootste van Europa, in het zuidoosten van Oekraïne ingenomen. Ze beschoten de kerncentrale in de nacht van donderdag op vrijdag, waarna er brand uitbrak. Vanochtend kon die worden geblust. De Oekraïense president Zelenski beschuldigt Moskou van “nucleaire terreur”. De NAVO veroordeelt de “roekeloze aanval”. Herlees hier onze liveblog van vrijdag 4 maart.
Wat u moet weten om mee te zijn:
• De Russen hebben de kerncentrale Zaporizja, de grootste van Europa, veroverd. Eerder woedde er een brand na Russische aanvallen op de kerncentrale, die instaat voor 25 procent van de elektriciteit in Oekraïne. Er werd geen verandering in de stralingsniveaus gerapporteerd. Essentiële onderdelen van de kerncentrale zouden bij de brand onaangetast zijn gebleven. De brand kon worden geblust.
• De NAVO veroordeelt de “roekeloze” aanval. De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken benadrukte dat de NAVO niet in oorlog is met Rusland. “Maar als het conflict naar ons komt zijn we daar klaar voor en zullen we elk stukje grondgebied van de NAVO verdedigen.”
• De Oekraïense president Volodimir Zelenski beschuldigt Moskou van “nucleaire terreur”. Volgens Zelenski wil Poetin de kernramp van Tsjernobyl “herhalen.”
• De Verenigde Naties verwachten tot tien miljoen bijkomende vluchtelingen als gevolg van de oorlog in Oekraïne. Vier miljoen mensen zouden in de buurlanden terechtkomen.
• Oekraïners moeten in ons land en bij uitbreiding in de hele EU geen asiel meer aanvragen. Ze krijgen automatisch een tijdelijke verblijfsvergunning voor één jaar. Ook in de VS gelden tijdelijk minder strenge regels voor Oekraïners.
• “Vladimir Poetin wil heel Oekraïne veroveren, dus het ergste moet nog komen.” Dat heeft de Franse president Emmanuel Macron gisteren gezegd na een telefoongesprek met zijn Russische ambtgenoot.
• Lees hier alles wat je moet weten over wat er afgelopen nacht in Oekraïne gebeurde.
Lees alles over het conflict in Oekraïne in ons dossier.
Liveblog
Boris Johnson vergelijkt Poetin met "oorlogsmisdadiger" Milosevic
De Britse premier Boris Johnson heeft vandaag de Russische president Vladimir Poetin vergeleken met de Servische ex-president Slobodan Milosevic. Die laatste stierf in zijn cel toen hij terechtstond voor genocide en oorlogsmisdaden.
"Er is een sterke analogie tussen het gedrag van Poetin en de laatste jaren van Slobodan Milosevic", aldus de conservatieve Britse leider in een interview met verschillende buitenlandse kranten. "Beide leiders waren lange tijd aan de macht, waren in toenemende mate autocratisch, op zoek naar consolidatie van hun positie in hun land en ze hadden een grote nationalistische zaak gevonden."
Volgens Johnson verheerlijkte Milosevic het nationalisme en de noodzaak zijn volk te "redden" van Albanezen in Kosovo. En dat gedrag herkent hij ook bij Poetin en zijn "doestellingen" om Oekraïne binnen te vallen. Johnson had woensdag al gezegd dat Poetin zich schuldig maakt aan oorlogsmisdaden, door de inzet van wapens tegen Oekraïense inwoners.
Slobodan Milosevic, president van Servië en vervolgens van de Federale Republiek Joegoslavië van 1989 tot 2000, is in 2006 overleden in een detentiecentrum van het ICC, waar hij terechtstond voor genocide, misdaden tegen de menselijkheid en oorlogsmisdaden. Zo hing er een aanklacht boven zijn hoofd voor de deportatie van ongeveer 800.000 en de moord op honderden Albanese Kosovaren tijdens het conflict in Kosovo eind jaren 90.
Ook persbureau Bloomberg staakt werkzaamheden in Rusland
In navolging van de Britse omroep BBC schort persbureau Bloomberg zijn werkzaamheden in Rusland op. Ook heeft de Amerikaanse nieuwszender CNN bekendgemaakt zijn uitzendingen in Rusland stop te zetten. Lees meer.
Heineken stopt met export naar en nieuwe investeringen in Rusland
Heineken stopt met zijn export naar Rusland vanwege de oorlog in Oekraïne. Ook zijn alle nieuwe investeringen in het land stopgezet, bevestigt de brouwer.
Heineken maakt in Rusland onder andere de bieren Zhigulevskoe en Oxota voor de lokale markt. Met circa 1.800 werknemers is het bedrijf naar eigen zeggen de derde brouwer van het land. De Russische markt vertegenwoordigt evenwel minder dan 2 procent van de wereldwijde omzet van Heineken.
"We zijn geschokt en bedroefd om te zien hoe de tragedie in Oekraïne zich ontvouwt. Ons hart gaat uit naar alle getroffen mensen", laat het bedrijf weten. De komende dagen en weken zal Heineken de ontwikkelingen op de voet blijven volgen.
Zelensky betreurt NAVO-beslissing om geen "no fly zone" in te stellen
De Oekraïense president Volodymyr Zelensky betreurt in een videoboodschap het besluit van de NAVO om geen no-flyzone in te stellen boven Oekraïne.
"Vandaag heeft de leiding van de alliantie groen licht gegeven om door te gaan met het bombarderen van Oekraïense steden en dorpen, en geweigerd om een no-flyzone in te stellen", aldus Zelensky.
De Oekraïense president heeft al enkele keren opgeroepen om een "no-flyzone" boven zijn land in te stellen. Zo zou het voor Rusland onmogelijk worden om nog langer Oekraïense doelwitten vanuit de lucht aan te vallen. Maar het betekent evenzeer dat zoiets tot een rechtstreekse confrontatie tussen NAVO-troepen en Russische strijdkrachten kan leiden.
De NAVO-lidstaten willen echter niet weten van de instelling van een no-flyzone boven Oekraïne. Volgens secretaris-generaal Jens Stoltenberg kwam de kwestie wel aan bod tijdens een buitengewone vergadering van de NAVO-ministers van Buitenlandse Zaken. "Maar we waren het eens dat we geen NAVO-vliegtuigen in het Oekraïense luchtruim moeten hebben, noch NAVO-troepen op de grond, omdat we dan verzeild zouden kunnen geraken in een totale oorlog in Europa. En dat zou alleen nog meer menselijk leed en een nog hoger aantal burgerdoden veroorzaken", aldus de NAVO-chef.
Oekraïense nieuwssite publiceert lijst van Russische krijgsgevangenen
De Oekraïense nieuwswebsite Ukrajinska Pravda heeft vrijdagavond een lijst van Russische krijgsgevangenen gepubliceerd. Als bron verwijst het medium naar "gesprekspartners" bij het Oekraïense militaire openbaar ministerie.
Op de voorlopige lijst staan 116 namen. De meeste krijgsgevangenen zijn tussen de 20 en 30 jaar oud, luidt het.
Italiaanse autoriteiten nemen jacht rijkste Rus in beslag
De Italiaanse autoriteiten hebben een groot jacht in beslag genomen dat eigendom is van Aleksej Mordasjov, de rijkste man van Rusland. Dat is een van de oligarchen die door de Europese Unie op de sanctielijst zijn geplaatst vanwege de oorlog in Oekraïne.
Volgens bronnen van persbureau Reuters en de Italiaanse krant La Stampa werd de 65 meter lange Lady M in beslag genomen in de Noord-Italiaanse haven van Imperia. Een ander jacht van een andere Russische miljardair zou geblokkeerd zijn en ondergaat binnenkort waarschijnlijk dezelfde procedure als de Lady M. De actie volgt op soortgelijke inbeslagnames in Frankrijk en Duitsland eerder deze week.
Mordasjov is onder meer grootaandeelhouder van het Duitse reisconcern TUI. Hij vergaarde zijn fortuin doordat hij begin jaren 90, als twintiger, de controle kreeg over staalbedrijf Severstal dat in de Sovjettijd nog een staatsbedrijf was. Volgens de toonaangevende rijkenlijst van zakenblad Forbes was de oligarch vorig jaar goed voor een vermogen van meer dan 29 miljard dollar. Dat is omgerekend meer dan 26 miljard euro.
Nico rijdt met bestelwagen vol hulpgoederen naar Oekraïne
In ons land zijn heel wat hulpacties op gang gekomen voor Oekraïne. In een zorgboerderij in Tielt-Winge bijvoorbeeld hebben ze vandaag een vrachtwagen en twee bestelwagens gevuld met hulpgoederen. Maar liefst 500 mensen toonden hun goed hart.
Tienduizenden mensen op straat in Praag uit steun voor Oekraïne
Tienduizenden mensen zijn vrijdag op straat gekomen in de Tsjechische hoofdstad Praag om hun steun uit te drukken voor Oekraïne. Ze roepen op tot vrede en verzetten zich tegen de Russische inval in Oekraïne.
Veel manifestanten die samenkwamen op het Wenceslasplein hadden de blauw-gele Oekraïense vlaggen bij zich. "Als Oekraïne valt, dan valt heel Europa", zei de Oekraïense president Volodymyr Zelensky in een videoboodschap. In verschillende steden vonden vrijdag ook kleinere manifestaties plaats.
Tijdens de manifestatie in Praag namen onder meer acteurs en dissidenten het woord. Priester Tomas Halik herinnerde aan de inval van het Warschaupact in Tsjechoslovakije in augustus 1968 en stelde dat de bezetting door de Sovjets die daarop volgde geleid had tot "morele en culturele verwoesting". Hij verklaarde ook dat Zelensky dit jaar de Nobelprijs voor de Vrede zou moeten krijgen.
Ook Booking.com stopt met dienstverlening in Rusland
Hotelboekingssite Booking.com schort zijn dienstverlening in Rusland op in verband met de oorlog in Oekraïne. Daarmee volgt de onderneming onder meer onlinemarktplaats voor vakantieverhuur Airbnb dat eerder op vrijdag al bekend maakte te stoppen met zijn activiteiten daar. De lijst met bedrijven die Rusland op de een of andere manier voorlopig boycotten wordt zo almaar groter.
Topman Glenn Fogel van moederbedrijf Booking Holdings wijst er in een verklaring op socialmediaplatform LinkedIn op dat het doen van zaken in de regio door zowel de oorlog als de vele internationale sancties tegen Rusland afgelopen dagen steeds complexer werd. Vanwege die "toenemende complexiteit" stopt zijn bedrijf voorlopig niet alleen met zijn diensten in Rusland maar ook in Wit-Rusland.
"We blijven alles doen wat we kunnen voor de veiligheid van onze collega's, klanten en partners, terwijl we humanitaire inspanningen ondersteunen. We blijven onze krachten bundelen met iedereen die roept om vrede", voegt Fogel daaraan toe.
Olieprijs stijgt tot hoogste niveau sinds 2008, stijging van bijna 7 procent op een dag tijd
De prijs voor een vat Brentolie, de maatschap voor olie uit Europa, is donderdag gestegen tot 118,11 dollar, het hoogste niveau sinds 2008.
De olieprijzen stijgen nu massaal sancties worden opgelegd tegen olieland Rusland na de inval in Oekraïne. De prijs voor een vat van de Noordzeesoort Brent voor levering in mei steeg 6,92 procent in vergelijking met een dag eerder.
Donderdagochtend had de Brent al even geflirt met de grens van 120 dollar.
Navalny wil wereldwijd protest tegen oorlog op 6 maart
De opgesloten Russische oppositieleider Aleksej Navalny heeft Russen opgeroepen op 6 maart te protesteren tegen de oorlog in Oekraïne in Russische steden en in heel de wereld. Hij beschuldigt in zijn boodschap president Vladimir Poetin ervan "schande te brengen over de Russische vlag en taal", meldt persagentschap Reuters.
Via sociale media kon hij vrijdag zijn boodschap opnieuw laten horen. "Laat de wereld zien dat Russen geen oorlog willen. Kom naar de pleinen in Berlijn, New York, Amsterdam of Melbourne, waar dan ook. We zijn verantwoordelijk voor de toekomst van Rusland."
Hij riep op om elke dag te manifesteren, maar voegde toe dat 6 maart de belangrijkste dag moet zijn. Op die dag moeten de Russen samenkomen op het Manezhnayaplein in Moskou en op Gostiny Dvor in Sint-Petersburg. "Jullie zijn misschien bang, maar toegeven aan de angst is de kant kiezen van de fascisten en moordenaars. Poetin heeft de economie, relaties met de rest van de wereld en de hoop voor de toekomst al afgepakt van Rusland", aldus de opposant.
Protest tegen de oorlog is vrijwel verboden en de autoriteiten in Moskou hebben opgeroepen zich achter president Poetin te scharen. Duizenden mensen werden in Rusland al opgepakt bij protesten tegen de inval in Oekraïne.
Rusland vraagt kunstmestproducenten om te stoppen met export
Rusland dringt er bij de producenten van kunstmest in het land op aan om de export stop te zetten, komt naar voren uit een verklaring van de Russische overheid. Daardoor dreigen de al flink opgelopen wereldwijde kunstmestprijzen nog verder toe te nemen.
Rusland staat bekend als een grote exporteur van kunstmest. Aardgas, waar Rusland ook erg groot in is, is daarbij een belangrijk bestanddeel van veel kunstmest.
Stopzetting van de export uit Rusland zou er volgens kenners toe kunnen leiden dat boeren over de hele wereld nog meer voor hun kunstmest moeten gaan betalen. Dat zou de prijzen van etenswaren in de supermarkt waarschijnlijk ook verder kunnen aanjagen. Door onder meer logistieke problemen, heffingen en sancties zijn de prijzen van veel soorten kunstmest de afgelopen dagen al flink toegenomen.
Marc uit Aartselaar haalt Oekraïense vluchtelingen op aan Poolse grens
Marc reed afgelopen maandag met een autocar naar de Poolse grens om vluchtelingen naar België te brengen. Al verloopt de reis niet van een leien dakje. “Veel mensen kennen België niet en blijven liever dichter in de buurt van hun thuisland. Sommigen denken dat Brussel in Duitsland ligt”
Amerikaanse buitenlandminister: "Rusland is nooit zo geïsoleerd geweest en wij zijn nooit zo verenigd geweest"
"Rusland is nog nooit zo geïsoleerd geweest en wij zijn nog nooit zo verenigd geweest." Dat heeft de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken vrijdag gezegd tijdens een persconferentie in Brussel na een buitengewone vergadering van de NAVO-ministers van Buitenlandse Zaken en een buitengewone raad van ministers van Buitenlandse Zaken van de EU.
Blinken herinnerde aan de steun van de VS aan het Oekraïense volk. "De VS hebben bijvoorbeeld 70.000 militairen ontplooid ter versterking van de oostelijke flank van de NAVO, maar we hebben ook strenge sancties ingesteld tegen Rusland", aldus de minister. "Heel de wereld is verenigd om de onafhankelijkheid van Oekraïne te verdedigen."
Blinken feliciteerde de Oekraïners voor hun weerbaarheid tegenover de Russische agressie. Hij betreurde daarentegen de lijdensweg waarmee het Russische volk te maken heeft vanwege "beslissingen die genomen zijn door een minderheid", zo verwijzend naar de Russische president Vladimir Poetin. "De Russische economie stort in en de waarde van de roebel is in vrije val door de daden van Poetin."
Michelingids schort activiteiten in Rusland op
De Michelingids, de bijbel als het op wereldwijde gastronomie aankomt, heeft vrijdag aangekondigd alle activiteiten in Rusland op te schorten.
De beslissing heeft vooral een symbolische waarde. De toekenning van sterren aan negen restaurants in Moskou afgelopen oktober was een internationale onderscheiding voor de Russische gastronomie, die lange tijd werd geminacht.
"We hebben de beslissing genomen om Moskou niet langer te promoten", onderstreept de gids. De restaurants in Moskou zullen dit jaar niet onder de loep genomen worden en de publicaties over de betreffende restaurants worden ook opgeschort.
Nu ook Twitter geblokkeerd in Rusland
Na Facebook blokkeren de autoriteiten ook de toegang tot Twitter in Rusland. Dat melden verschillende Russische persagentschappen. "Dit is deel van een breder patroon, om het publiek af te snijden van een groot deel van het aanbod aan informatie", reageerde het Witte Huis op de blokkering van Facebook. Lees meer.
Oekraïense Special Forces houden opmars Russisch leger bij Kiev tegen dankzij Westerse wapens en slechte tactiek van Russen
Een reportage van de Amerikaanse krant ‘The Wall Street Journal’ aan de frontlinie in Kiev toont waarom de Russen de Oekraïense hoofdstad nog steeds niet in handen hebben. Special Forces van het Oekraïense leger vallen in kleine groepen en met moderne wapens de kilometerslange konvooi van legervoertuigen aan. Met draagbare antitankwapens, luchtafweerraketten en drones van Turkse makelij kunnen ze ondanks het overwicht van de vijand ze het toch knap lastig maken.
“We kunnen het bijna niet geloven hoe dom hun gedrag is”, zegt één van de Oekraïners die ‘s nachts raids uitvoeren op het konvooi. Dat het Russisch leger zich in een lange colonnes verplaatst, maakt ze namelijk kwetsbaar voor aanvallen door kleine groepjes soldaten. “We focussen ons vooral op de achterkant, waar de bevoorrading zit. Als ze geen brandstof krijgen, kunnen ze nergens heen”, vertelt hij aan ‘The Wall Street Journal’.
Rusland: "Oekraïense saboteurs veroorzaakten brand kerncentrale"
Rusland zegt dat Oekraïense "saboteurs" de brand hebben veroorzaakt tijdens de gevechten rond de Oekraïense kerncentrale Zaporizja. Volgens de Russische ambassadeur bij de Verenigde Naties werd een Russische eenheid aangevallen door een sabotagegroep vanuit een trainingscomplex op het terrein van de kerncentrale.
De Russische soldaten schoten terug. Toen de Oekraïense sabotagegroep het trainingscentrum verliet, hebben ze het in brand gestoken, aldus de Russische topdiplomaat tijdens een spoedvergadering van de VN-Veiligheidsraad in New York.
De Oekraïense vertegenwoordiger bij de VN noemde de lezing van de Russen een "schandalig voorbeeld van gaslighting" (psychologische manipulatie). De ambassadeur riep Moskou op te stoppen met liegen.
Volgens Oekraïne zitten Russische troepen achter de brand. De Oekraïense president Volodimir Zelenski sprak over een gerichte beschieting van de reactorblokken door Russische tanks. Rusland heeft nu de controle over de energiecentrale.
VS hebben al grootste deel beloofde wapens geleverd
De Verenigde Staten hebben al meer dan twee derde van de wapens geleverd die eind februari aan Oekraïne beloofd werden. De wapens worden "op een efficiënte manier" ingezet om de opmars van de Russische troepen te vertragen, aldus het Pentagon.
Washington maakte in de herfst 60 miljoen dollar aan militaire hulp vrij voor Oekraïne, in december kwam daar nog 200 miljoen dollar bij voor wapens en munitie.
Op 26 februari werd een nieuwe schijf van 350 miljoen dollar vrijgemaakt om Kiev te ondersteunen. Van dat bedrag is nu al voor 240 miljoen aan materiaal geleverd.
Volgens een verantwoordelijke van Defensie worden de wapens en munitie "op verschillende locaties" overgemaakt aan het Oekraïense leger. Ze zouden op een "snelle en efficiënte manier" gebruikt worden op het slagveld. De VS gaven in het verleden al opleidingen aan Oekraïne om de wapens te gebruiken.
Veertien andere landen hebben sinds het begin van de Russische invasie al wapens geleverd aan Oekraïne. Ook België heeft wapens beloofd, waarvan een deel al geleverd is. De Amerikaanse president Joe Biden heeft aan het Congres gevraagd om nog meer geld vrij te maken om de levering van Amerikaanse wapens voort te zetten.
Europese investeringsbank maakt versneld 668 miljoen euro vrij voor Oekraïne
De Europese investeringsbank (EIB) maakt de komende dagen versneld 668 miljoen euro steun vrij voor Oekraïne na de Russische inval in het land. Het kan meteen gebruikt worden om voedsel, medische producten en brandstof te kopen voor de burgers.
Oekraïne had al recht op de kredieten, maar die zouden pas later vrijgegeven worden en waren normaal bestemd voor de landbouw en kmo's in het land.
Het gaat om een eerste pakket. De EIB zal nog meer investeringen (ter waarde van nog eens 1,3 miljard euro) versnellen, aldus EIB-voorzitter Werner Hoyer.
De Europese Investeringsbank zegt de "brutale en illegale invasie" van Oekraïne door Rusland unaniem en "in de krachtigste bewoordingen" te veroordelen.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Livios
Vermijd tot 20% rendementsverlies: zo reinig je je zonnepanelen (niet)
-
Spaargids.be
Dit is wat je jaarlijks uitspaart door elke dag boterhammen mee te nemen naar je werk
Telkens dezelfde broodjeszaak dichtbij je werk opzoeken is handig, maar het kost wel wat. Hoeveel geld kun jij besparen door je eigen boterhammen mee te nemen? En hoe spaar of investeer je die extra centen slim? Spaargids.be gaat het na. -
"Alsjeblieft, geen roekeloosheid meer": preventieorganisatie deelt schokkende beelden van Britse toerist (40) die op rotsen valt na mislukte sprong in poel
Op Tenerife ligt een toerist in het ziekenhuis na een stunt die dramatisch afliep. De 40-jarige Brit wilde van een dik tien meter hoge rots in het water springen, maar viel op de rotsen. Canarische organisaties ter preventie van ongevallen langs de kustlijn gebruiken de beelden nu om te waarschuwen voor dergelijke waaghalzerij. -
-
Livios
Een snellere en goedkopere oplossing voor het klassieke zwembad in de tuin
-
27
Europese landen aarzelen om hun Patriot-systemen aan Oekraïne te geven: dit zijn hun beweegredenen
Oekraïne is wanhopig op zoek naar minstens zeven Patriots of gelijkaardige luchtafweersystemen om de Russische aanvallen af te weren. “Dat is een minimumaantal”, zegt Volodymyr Zelensky. “Ze kunnen vele levens redden en de situatie veranderen.” Toch lijken landen van de Europese Unie die Patriot-systemen bezitten, te aarzelen om deze aan Oekraïne te geven. Dit zijn hun argumenten. -
1
Sterfgevallen in Europa door extreme hitte sterk gestegen: “Huidige maatregelen tegen hittegolven zullen binnenkort niet meer genoeg zijn”
Eerder schetste het nieuw rapport van de Europese klimaatdienst Copernicus een verontrustend beeld over de toestand van Europa en de gevolgen ervan. Volgens het rapport en de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) is het sterftecijfer in Europa door de hitte in de afgelopen 20 jaar met 30 procent gestegen. Hoewel het een langetermijnprobleem is, zijn de gezondheidssystemen nog steeds niet voorbereid. -
KIJK. Deze ladderzatte wegpiraat is “een van de ergste” die Britse politie ooit zag
-
Fransman ‘met drie gezichten’ Jérôme Hamon overleden op 49-jarige leeftijd
-
Brits parlement keurt controversieel wetsontwerp om migranten naar Rwanda te sturen goed
Het Britse parlement heeft in de nacht van maandag op dinsdag het controversiële wetsontwerp goedgekeurd waardoor het Verenigd Koninkrijk migranten zonder verblijfsrecht die niet naar hun thuisland kunnen terugkeren, naar Rwanda kan sturen. -
2
Bewijst mysterieus schilderij dat blauwe denim al in de 17e eeuw bestond?
De oorsprong van de meest populaire stof ter wereld staat ter discussie. Op twee Italiaanse schilderijen uit de 17e eeuw, die worden tentoongesteld in ‘La Galerie Canesso’, zijn mensen te zien die kledij dragen van de stof die sterk lijkt op het blauwe denim dat vandaag de dag zo populair is. -
51
Zelensky spreekt over "kans op overwinning" tegen Rusland dankzij Amerikaanse steun