Liveblog - Rusland bant Facebook en Twitter, burgemeester Marioepol slaakt noodkreet: "We worden vernietigd"
In een week tijd is het medialandschap in Rusland enorm veranderd. Rusland bant nu ook Facebook én er is een nieuwe verregaande wet van kracht. Op het terrein hebben de Russen de grootste kerncentrale van Europa ingenomen. De burgemeester van de zuidelijke stad Marioepol vreest dat zijn stad met de grond gelijkgemaakt zal worden.
IN HET KORT
- Rusland heeft de grootste kerncentrale Zaporozje in handen na beschietingen en een brand.
- Russische media en buitenlandse media in Rusland worden zwaar aan banden gelegd. De Doema (Russisch parlement) stemt in met celstraffen tot 15 jaar voor "fake news" over het Russische leger.
- In het zuiden van Oekraïne wordt Marioepol zwaar belaagd. Volgens Rusland is de havenstad nu volledig ingesloten. Cherson, ook in het zuiden gelegen, is de enige stad die al volledig in handen van Rusland is.
- Radiostations over heel Europa draaiden om 8.45 uur "Give peace a chance" van John Lennon.
Bovenaan de liveblog worden de belangrijkste berichten vastgepind, daaronder vind je alle berichten chronologisch.
Liveblog
Wat is de laatste stand van zaken op het terrein?
VRT NWS-journalist Bert De Vroey bracht in "Het Journaal" een stand van zaken van de oorlog op het terrein. Rusland focust zich momenteel vooral op het zuiden van Oekraïne.
Bekijk hier de uitleg over de Russische terreinwinst:
Een overzicht in beeld van dag 9 van de oorlog en het diplomatieke overleg, kan je hier bekijken (uit "Terzake").
Facebook verboden in Rusland, toegang tot Twitter beperkt, "medialandschap in Rusland in week tijd enorm veranderd"
Facebook is niet langer toegankelijk in Rusland. De Russische regulator beschuldigt het sociale netwerk van "discriminatie" tegenover Russische media. Vorige week werd de toegang tot Facebook al beperkt en werd de werking ervan vertraagd. Nu wordt het netwerk dus volledig geblokkeerd. En ook Twitter zou niet meer toegankelijk zijn of heel erg beperkt worden.
Ook de toegang tot de websites van verschillende buitenlandse media, zoals de BBC en de Duitse krant Die Welle, werd al beperkt. Vandaag werd ook een wet goedgekeurd die strafrechtelijke vervolging mogelijk maakt van journalisten die informatie over de oorlog in Oekraïne verspreiden die afwijkt van de officiële informatie van het ministerie van Defensie.
"Het medialandschap is in een week tijd enorm veranderd", stelt correspondent Geert Groot Koerkamp. "Dit is echt ongezien."
Lees hier een reactie van Meta, het moederbedrijf van Facebook:
Bekijk hier een beknopte samenvatting van journalist Bram Vandeputte:
Amerikaanse vicepresidente Harris bezoekt volgende week Polen en Roemenië
De Amerikaanse vicepresidente Kamala Harris bezoekt van 9 tot 11 maart Polen en Roemenië. Ze wil zo de steun van de NAVO en de VS voor beide landen aan de oostgrens van de militaire alliantie aantonen. Dat liet het Witte Huis weten.
Harris zal afreizen naar Warschau en Boekarest. Daar zal ze het met de Poolse en Roemeense leiders hebben over Ruslands "onuitgelokte en ongerechtvaardigde invasie" van Oekraïne. "Ze zullen onze blijvende steun voor het Oekraïense volk bespreken door veiligheids-, economische en humanitaire hulp", aldus het Witte Huis.
Harris zal in haar gesprekken ook de nadruk leggen op verdere Amerikaanse steun voor Oekraïners die onder meer naar Polen en Roemenië zijn gevlucht, luidt het. Volgens het hoog commissariaat voor de vluchtelingen van de Verenigde Naties zijn al meer dan 1,2 miljoen mensen Oekraïne ontvlucht.
Zelenski betreurt NAVO-weigering voor vliegverbod boven Oekraïne
De Oekraïense president Volodimir Zelenski betreurt in een videoboodschap het besluit van de NAVO om geen vliegverbod boven Oekraïne in te stellen. "Vandaag heeft de leiding van de alliantie groen licht gegeven om door te gaan met het bombarderen van Oekraïense steden en dorpen, en geweigerd om een no-flyzone in te stellen", aldus Zelenski.
De Oekraïense president wil een vliegverbod omdat het zo voor Rusland onmogelijk zou worden om nog langer Oekraïense doelwitten vanuit de lucht aan te vallen. Maar het kan evenzeer tot een rechtstreekse confrontatie tussen NAVO-troepen en Russische strijdkrachten leiden.
Volgens secretaris-generaal van de NAVO, Jens Stoltenberg, kwam de kwestie aan bod tijdens een buitengewone vergadering van de NAVO-ministers van Buitenlandse Zaken. "Maar we waren het eens dat we geen NAVO-vliegtuigen in het Oekraïense luchtruim moeten hebben, noch NAVO-troepen op de grond, omdat we dan verzeild zouden kunnen geraken in een totale oorlog in Europa. En dat zou alleen nog meer menselijk leed en een nog hoger aantal burgerdoden veroorzaken", beargumenteerde hij.
Yoko Ono stuurt vredesboodschap de wereld in op grote reclamepanelen
Kunstenares Yoko Ono, de weduwe van Beatle John Lennon, stuurt in maart elke avond een boodschap van vrede de wereld in. Ze palmt daarvoor wereldwijd grote LED-reclamepanelen in met de woorden "Imagine peace". De burgemeester van Londen deelde al een foto op Facebook van de boodschap op Piccadilly Circus. Ook op Times Square in New York is de boodschap te zien. Andere steden zijn Berlijn, Los Angeles, Melbourne, Milaan, Seoul en Tokio.
"Imagine peace" is een project dat Ono in 1969 opstartte samen met John Lennon. Ze protesteerden toen tegen de oorlog in Vietnam met een bed-in in het Hilton Hotel in Amsterdam. Een week lang lagen ze in suite 702 in bed en praatten ze met journalisten over wereldvrede. Twee maanden later deden ze hun actie nog eens over in Montreal in Canada. Daar namen ze ook het nummer "Give peace a chance" op. In 1971 volgde dan het nummer "Imagine".
Yoko Ono is de boodschap van vrede ook na de dood van John Lennon in 1980 blijven verspreiden. Ze kocht daarvoor vaak advertentieruimte in kranten, tijdschriften of op openbare plaatsen. In IJsland richtte ze ook een Imagine Peace-toren op ter herinnering aan Lennon.
Booking.com stopt met dienstverlening in Rusland
Hotelboekingssite Booking.com schort zijn dienstverlening in Rusland op als gevolg van de oorlog in Oekraïne. Dat meldt Glenn Fogel, de topman van moederbedrijf Booking Holdings, op het socialemediaplatform LinkedIn.
Fogel wijst er in een verklaring op dat het zakendoen in de regio door zowel de oorlog als de vele internationale sancties tegen Rusland de afgelopen dagen steeds complexer werd. Vanwege die "toenemende complexiteit" stopt zijn bedrijf voorlopig niet alleen met zijn diensten in Rusland, maar ook in Wit-Rusland.
"We blijven alles doen wat we kunnen voor de veiligheid van onze collega's, klanten en partners, terwijl we humanitaire inspanningen ondersteunen. We blijven onze krachten bundelen met iedereen die roept om vrede", voegt Fogel daaraan toe.
De lijst met bedrijven die Rusland op de een of andere manier boycotten wordt zo almaar groter. Eerder vandaag maakte het het Amerikaanse verhuurplatform Airbnb ook al bekend zijn activiteiten in Rusland en Wit-Rusland te stoppen.
Tienduizenden mensen op straat in Praag uit steun voor Oekraïne
In de Tsjechische hoofdstad Praag zijn tienduizenden mensen op straat gekomen om hun steun uit te drukken voor Oekraïne. Ze roepen op tot vrede en verzetten zich tegen de Russische inval.
Veel manifestanten die samenkwamen op het Wenceslasplein hadden Oekraïense vlaggen bij zich. Op een groot scherm was een videoboodschap van de Oekraïense president Volodimir Zelenski te zien. "Als Oekraïne valt, dan valt heel Europa", zei hij.
Ook acteurs en dissidenten namen het woord. Priester Tomas Halik herinnerde aan de inval van het Warschaupact in Tsjechoslovakije in augustus 1968 en stelde dat de daaropvolgende bezetting door de Sovjets geleid had tot "morele en culturele verwoesting". Hij verklaarde ook dat Zelenski dit jaar de Nobelprijs voor de Vrede zou moeten krijgen.
Nieuwe communicatielijn tussen Rusland en Verenigde Staten voor noodgevallen
Amerikaanse en Russische militairen hebben een nieuw telefoonkanaal tussen hen opgezet. Dat zou moeten worden gebruikt in geval van nood, zo heeft het Pentagon bekendgemaakt.
De lijn die "een paar dagen geleden" is opgezet, verbindt het Amerikaanse commando in Europa rechtstreeks met het Russische ministerie van Defensie, aldus de woordvoerder van het Pentagon, John Kirby. "We weten dat het werkt", verzekerde hij. "Toen we het testten, haakten ze in."
Een soortgelijk communicatiekanaal was al opgezet tussen de twee landen tijdens de oorlog in Syrië, waar Rusland toen de troepen van president al-Assad militair ondersteunde. Het doet ook denken aan de "rode telefoon" uit de Koude Oorlog waardoor het Witte Huis en het Kremlin rechtstreeks met elkaar konden communiceren.
Franse luxeconcern LVMH sluit tijdelijk zijn 124 winkels in Rusland
Het Franse bedrijf LVMH, de nummer één van de wereld in luxegoederen, zal zijn 124 boetieks in Rusland vanaf zondag "tijdelijk" sluiten, zo heeft een woordvoerder vrijdag aangekondigd. Hij verwees naar de "huidige omstandigheden in de regio".
De beslissing van de groep van Bernard Arnault, die wereldwijd 3.500 medewerkers telt, volgt op de aankondiging van de luxehuizen Hermès en Chanel dat ze hun winkels tijdelijk sluiten en hun activiteiten in Rusland opschorten als gevolg van de Russische invasie in Oekraïne.
BEKIJK: Russische en buitenlandse media in Rusland aan banden gelegd door overheid
Sinds vandaag is in Rusland een wet van kracht die strafrechtelijke vervolging mogelijk maakt voor journalisten die informatie over militaire activiteiten verspreiden die afwijkt van de officiële informatie van het ministerie van Defensie. De wet werkt ook retroactief, wat betekent dat hij ook van toepassing is op alles wat voor vandaag over de oorlog in Oekraïne is geschreven. Op een onafhankelijke manier verslag uitbrengen over de oorlog in Oekraïne is in Rusland dan ook zo goed als onmogelijk geworden.
Bekijk hier een reportage van "Terzake" over de nieuwe wet:
Thuis Oekraïense vluchtelingen opvangen: wat kan je verwachten?
Duizenden Vlamingen hebben zich al kandidaat gesteld om Oekraïense vluchtelingen bij zich thuis op te vangen. De oproep van staatssecretaris voor Asiel en Migratie Sammy Mahdi (CD&V) om te helpen bij de noodopvang is duidelijk niet in dovemansoren gevallen. Wat kunnen kandidaat-gastgezinnen verwachten? "De wereld vandaag" op Radio 1 ging te rade bij Nils Luyten van vzw Orbit, die gezinnen begeleidt die erkende asielzoekers opvangen.
Lees meer in dit artikel:
Rudi Vranck: "Aanval op kerncentrale kan je niet anders beschrijven dan intimidatie door Poetin"
BEKIJK: Oekraïners zetten hun leven stil voor de strijd tegen het Russische leger
In Lviv, in het westen van Oekraïne, bereiden inwoners zich voor op de strijd tegen het Russische leger. Ze maken molotovcocktails of leren militaire gevechtstechnieken aan. En brengen materiaal naar het front rond Kiev.
Bekijk de reportage van onze verslaggever ter plaatse, Rudi Vranckx:
Burgemeester Marioepol slaakt noodkreet: "We worden vernietigd"
De burgemeester van de zuidoostelijke havenstad Marioepol heeft op televisie dringend opgeroepen om zijn stad te helpen. Er is geen water, verwarming en elektriciteit en de stad ligt al vijf dagen onder vuur door het Russische leger. De burgemeester wil een humanitaire corridor om burgers te evacueren en vraagt ook dringende militaire versterking.
In een televisietoespraak slaakte de burgemeester een noodkreet. "We worden simpelweg vernietigd. Ze willen Marioepol en haar bevolking van de kaart vegen."
In Marioepol wonen 400.000 mensen. De stad is strategisch belangrijk voor de Russen, door haar te veroveren zouden ze een aansluitend gebied van de Krim tot aan de door de pro-Russische rebellen gecontroleerde gebieden in het oosten in handen hebben.