“Grote zorgen" over situatie kerncentrales - Poetin vastberaden: “We zullen slagen, met onderhandelingen of oorlog”

Enkele honderdduizenden Oekraïners zouden onmiddellijk uit hun steden geëvacueerd moeten worden. Er zouden tientallen steden zijn waar de humanitaire situatie "catastrofaal" is, aldus het bureau van president Volodymyr Zelensky.

Alleen al vanuit de zuidelijke havenstad Marioepol en het nabijgelegen Volnovacha was een humanitaire corridor gepland voor het vertrek van meer dan 200.000 burgers, maar er konden vrijwel geen evacuaties plaatsvinden, klinkt het. 

Meer dan 163.000 burgers zijn sinds het begin van de oorlog in Oekraïne naar Rusland gebracht, zo blijkt uit informatie uit Moskou.

Volgens de verantwoordelijke coördinatiestaf zijn bij de "speciale militaire operatie" - de term die Rusland gebruikt voor zijn inval in Oekraïne - ook 42.729 kinderen geëvacueerd. Moskou was ook al begonnen met de evacuatie van Russische burgers uit de Donbass voordat de invasie van Oekraïne begon.

Netflix heeft zijn streamingdienst in Rusland opgeschort om te protesteren tegen de grootschalige invasie van Oekraïne door het land. "Gezien de omstandigheden ter plaatse hebben we besloten om onze dienstverlening in Rusland op te schorten", aldus een verklaring van Netflix.

Eerder deze week kondigde de streamingdienst al aan dat het alle toekomstige projecten en acquisities uit Rusland tijdelijk zou stopzetten. Netflix had onder meer vier Russische 'Netflix Originals' in de maak. Onlangs weigerde de streamingdienst al om twintig Russische kanalen aan te bieden die het volgens de Russische wet moest hosten. Nu zet het bedrijf dus de extra stap om zijn dienst volledig stop te zetten.

Rusland is een relatief nieuwe markt voor Netflix, dat er pas in 2016 neerstreek. Het heeft er dan ook nog geen miljoen abonnees. De streamer heeft wereldwijd 222 miljoen abonnees.

Meer dan 1 miljoen vluchtelingen zijn sinds de Russische invasie in Oekraïne bij Polen de grens overgestoken, meldt de Poolse douane. "Het zijn een miljoen menselijke tragedies, een miljoen mensen die door de oorlog uit hun huizen zijn verdreven", aldus een verklaring op Twitter. "Een miljoen mensen die de grenswachters hebben horen zeggen: als je eenmaal de grens bent overgestoken, ben je veilig".

Eerder op zondag meldden de Verenigde Naties dat de afgelopen tien dagen in totaal ruim 1,5 miljoen mensen uit Oekraïne zijn gevlucht. Daarmee is het volgens de organisatie "de snelst groeiende vluchtelingencrisis sinds de Tweede Wereldoorlog".

Het sociale medium TikTok schort de kern van zijn dienstverlening in Rusland op, zo heeft het meegedeeld.

TikTok verwijst naar de nieuwe Russische wetgeving rond "fake news"'. "Wij hadden geen andere keuze dan onze livestreaming en nieuwe content voor onze videoservice op te schorten terwijl wij de veiligheidsgevolgen van deze wet onderzoeken". De berichtendienst in de app valt niet onder de maatregel. 

De Deense regering gaat een referendum organiseren over de vraag of Denemarken nauwer moet samenwerken met andere EU-lidstaten op het gebied van defensie. In 1993 bedong het Scandinavische land een uitzonderingsclausule, waardoor het als enige EU-lid niet meedoet aan het gemeenschappelijke Europese veiligheids- en defensiebeleid. Het profiteert echter ook niet van gezamenlijke aankopen of ontwikkeling van militair materieel.

Sinds de Russische inval in Oekraïne wordt net als in veel andere landen ook in het Deense parlement gediscussieerd over versterking van de nationale veiligheid. Zo wil de Deense regering het defensiebudget verhogen naar de NAVO-richtlijn van 2 procent van het nationaal product.

Premier Mette Frederiksen zei zondag dat het referendum over opheffing van de uitzonderingspositie op 1 juni zal worden gehouden. Ze zei zelf een voorstander te zijn van aansluiting bij het Europese veiligheids- en defensiebeleid.

 Rusland wil zijn aanvallen op Oekraïne nog uitbreiden, met ook aanvallen tegen de Oekraïense wapenindustrie. Dat heeft minister van Defensie Igor Konasjenkov gezegd.

"Als onderdeel van de opdracht om Oekraïne te demilitariseren, zullen de Russische troepen de Oekraïense defensie-industrie aanvallen met precisiewapens", aldus de woordvoerder. Moskou waarschuwt op voorhand voor die aanvallen, zodat de werknemers in de bedrijven zichzelf in veiligheid kunnen brengen. 

"We dringen er bij het personeel in de Oekraïense defensie-industrie op aan om niet toe te geven aan het nationalistische regime van Kiev en hun bedrijven te verlaten", aldus Konasjenkov.

Hij zei ook dat de Russen hebben ontdekt dat de regering in Kiev sporen van een militair-biologisch programma heeft weggevaagd. Volgens het ministerie had Kiev op de eerste dag van de invasie snel pathogenen als cholera en de pest vernietigd. Het publiceerde ook documenten in het Oekraïens, waaruit moet blijken dat het programma door de Verenigde Staten gefinancierd zou zijn. 

American Express schort zijn operaties in Rusland en Wit-Rusland op, zo heeft het kredietkaartbedrijf meegedeeld.

In het licht van de ontwikkelingen rond Oekraïne schort American Express al zijn operaties in Rusland op. "Wereldwijd uitgevaardigde American Express kaarten zullen niet werken bij handelaars of betaalautomaten", zegt het bedrijf. Anderziijds zullen lokaal door Russische banken verstrekte kaarten niet meer buiten het land werken.

"We zetten ook onze business operaties in Wit-Rusland stop", klonk het verder. 

Polen heeft opnieuw gezegd dat het geen gevechtsvliegtuigen aan buurland Oekraïne zal leveren. Zaterdagavond zei een woordvoerder van het Witte Huis dat Polen Amerikaanse F16-gevechtsvliegtuigen kon krijgen, als het zijn MiG-29-gevechtsvliegtuigen aan Oekraïne gaf. De MiG-29 is van Russische makelij en Oekraïense gevechtspiloten kunnen met dit type vliegtuig overweg.

Op Twitter schreef de Poolse regering echter dat "Polen geen gevechtsvliegtuigen naar Oekraïne zal sturen en (Oekraïne) ook niet zal toestaan zijn luchthavens te gebruiken".

Dinsdag ontkende Polen ook al berichten dat het MiG-29s aan Oekraïne zou leveren.

In Brussel zijn vanmiddag zo'n 5.000 mensen de straat opgetrokken tegen de oorlog in Oekraïne. Ze scandeerden slogans en pleiten voor een vliegverbod boven Oekraïne. Op die manier zou de NAVO kunnen ingrijpen vanuit de lucht. 

 De Russische president Vladimir Poetin heeft over de telefoon met de Israëlische premier Naftali Bennet omtrent Oekraïne gesproken. De twee leiders zijn overeengekomen in contact te blijven, aldus het Kremlnin.

Bennet was zaterdag onverwachts in Moskou aangekomen om als eerste leider in levende lijve met Poetin te praten sinds de invasie in Oekraïne. Hij telefoneerde ook twee keer met de Oekraïense president Volodymyr Zelensky en sprak in Berlijn met de Duitse bondskanselier Olaf Scholz.

Zondag had Bennett voor een derde keer Zelensky aan de lijn, terwijl hij ook belde met Scholz en de Franse president Emmanuel Macron. 

Rusland heeft dreigementen geuit tegen buurlanden van Oekraïne die op hun basissen Oekraïense gevechtsvliegtuigen toelaten die gebruikt zullen worden tegen de Russische troepen. Volgens Moskou laat onder meer Roemenië die vliegtuigen toe.

"Het gebruik van het vliegveldnetwerk van deze landen als basis voor Oekraïense vliegtuigen en het gebruik ervan tegen het Russische leger kan gezien worden als een betrokkenheid van die landen in een gewapend conflict", aldus de woordvoerder van de Russische Defensie Igor Konasjenkov. Nog volgens Moskou zijn bijna alle Oekraïense gevechtsvliegtuigen die kunnen ingezet worden in het conflict vernietigd.

Volgens het Oekraïense regionale bestuur wordt er hevig gevochten aan de rand van de hoofdstad, met name rond de weg naar Zjytomyr (150 km ten westen van Kiev), en in Tsjernihiv (150 km ten noorden van de hoofdstad), dat al verscheidene dagen door de Russische luchtmacht wordt beschoten en een landschap van verwoesting is geworden.

Bij protesten in Rusland zijn zondag minstens 4.357 mensen gearresteerd, zo heeft de Amerikaanse nieuwszender CNN op gezag van de onafhankelijke detentiewaakhond OVD-Info gemeld. Nog volgens OVD-Info vonden de arrestaties plaats in 56 steden. 

De Britse openbare omroep BBC heeft zondag laten weten dat zijn internationale nieuwszender BBC World News niet meer wordt uitgezonden in Rusland. De zender wordt zo een van de vele zenders die niet meer beschikbaar zijn in Rusland, nadat vrijdag een wet werd goedgekeurd die "leugenachtige informatie" over het leger met zware gevangenisstraffen bestraft.

"We vinden het jammer dat onze Russische kijkers geen toegang meer hebben tot betrouwbare en objectieve informatie op een moment dat ze die het meeste nodig hebben", aldus een woordvoerder.

Ook verschillende andere media hebben hun activiteiten in Rusland opgeschort. Zo zenden de Duitse zenders ARD en ZDF niet meer uit vanuit hun studio's in Moskou en ook CNN en de Amerikaanse radiozender Radio Free Europe/Radio Liberty zenden niet meer uit in Rusland. Ook Bloomberg stopte zijn activiteiten in Rusland, net als het Spaanse persagentschap EFE, de krant El País en televisiezender RTVE en de Italiaanse openbare omroep Rai. 

Bijna 20.000 mensen uit 52 landen hebben zich aangemeld als vrijwilligers voor het Oekraïense vreemdelingenlegioen. "De hele wereld staat vandaag aan onze kant, niet alleen met woorden, maar ook met daden", citeert de Kyiv Independent minister van Buitenlandse Zaken Dmitro Koeleba, die zondag het aantal bekendmaakte.

Volgens Koeleba gaat het om zowel veteranen als om mensen zonder militaire ervaring. Hij wilde niet zeggen uit welke landen de vrijwilligers komen en ook niet hoeveel van hen er al in Oekraïne zijn.

Eerder op de dag meldde de Oekraïense grenswacht op Facebook dat sinds het begin van de Russische inval op 24 februari ook meer dan 143.000 Oekraïners uit het buitenland naar hun land zijn teruggekeerd, van wie 80 procent mannen.

De VS beschikken over "zeer geloofwaardige" informatie over Russische "oorlogsmisdaden" in Oekraïne. Dit heeft de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken zondag tegenover nieuwszender CNN gezegd

"Wij hebben zeer geloofwaardige berichten over opzettelijke aanvallen op burgers, wat een oorlogsmisdaad zou vormen", zei het hoofd van de Amerikaanse diplomatie. "Wij hebben zeer geloofwaardige berichten over de inzet van welbepaalde wapens gezien."

"Wat we nu doen, is dit alles in kaart brengen, alle samenbrengen en natrekken", aldus Blinken. Daarna zal Washington de organisaties en instellingen helpen die onderzoeken of er al dan niet oorlogsmisdaden zijn begaan.

Rusland zet zijn gasleveringen naar Europa via Oekraïne op een normaal niveau voort. Dat zegt staatsbedrijf Gazprom.

"Gazprom voert de voorziening van Russisch gas via het territorium van Oekraïne op een normale schaal uit en volgens de eisen van Europese consumenten", aldus de woordvoerder van de gasreus Sergej Koeprijanov volgens het Russische persagentschap Interfax. Zo zal zondag zowat 109,5 miljoen kubieke meter gas naar Europa vloeien.

Westerse landen hebben strenge sancties afgekondigd tegen Rusland vanwege de inval in Oekraïne. Er wordt dan ook gevreesd dat Moskou de gaskraan dicht zou draaien als vergelding.

Volgens nieuwsberichten zouden tijdens de gevechten in Oekraïne op zes plaatsen gaspijpleidingen beschadigd zijn. Honderdduizenden mensen zitten dan ook zonder gas, schrijft het Oekraïense persagentschap Oenian op gezag van de Oekraïense gasnetbeheerders. Zestien gasdistributiestations in Oekraïne, waaronder die in de buurt van Charkov, Kiev, Donetsk, Loehansk en Zaporizja, werken niet meer volgens het bericht.

Italië heeft ondertussen zijn banden met Qatar aangescherpt, nu al zijn grootste leverancier van lng, in de hoop om in de toekomst een grotere gastoevoer te verzekeren. De Italiaanse premier Mario Draghi ontmoet maandag in Brussel Europese Commissievoorzitter Ursula von der Leyen om de energiebevoorrading in Europa te bespreken. De Italiaanse overheid heeft onder meer aangekondigd meer gas te zullen produceren voor de kust van Sicilië.