In kaart: Rusland rukt steeds verder op richting Kiev en probeert hoofdstad te omsingelen

De laatste stand van zaken

Voor vijf belegerde Oekraïense steden is een staakt-het-vuren van kracht en zijn vluchtroutes open voor mensen die willen vertrekken, meldt het Russische leger. Het gaat om hoofdstad Kiev, de noordelijke steden Tsjernihiv, Sumy en Charkiv, en Marioepol in het zuiden. Het-staakt-het-vuren is om 9 uur Belgische tijd ingegaan, aldus het Russische ministerie van Defensie. Oekraïne op zijn beurt zegt dat er enkel een overeenkomst is bereikt voor de evacuatie van burgers uit Sumy.

• Het is de bedoeling dat de strijdende partijen zich aan een wapenstilstand houden om het gebruik van de humanitaire corridors mogelijk te maken. Dat is eerder in met name Marioepol mislukt. Maandag bleek dat de corridors vooral naar Rusland en Wit-Rusland leidden, waarop Kiev de aankondiging direct als een ‘immorele stunt’ veroordeelde.

• Volgens het Oekraïense leger bereidt Rusland een bestorming van Kiev voor. Het land voert de nachtelijke beschietingen op en bestookt steden verspreid over het midden, noorden en zuiden van het land met raketten. Tegelijkertijd wordt Kiev steeds meer ingesloten via het westen, noordwesten en oosten, en worden de troepen die de stad omsingelen waarschijnlijk opnieuw bevoorraad. Terwijl ze er raketten op blijven afvuren, trekken andere Russische troepen ondertussen voorbij steden als Tsjernihiv, Konotop en Sumy om zo door te kunnen stoten richting Kiev.

• Tsjernihiv zou mogelijk ook omsingeld en ingenomen kunnen worden door het Russische 41ste gecombineerde leger, maar de commandant van dat onderdeel, generaal-majoor Vitaly Gerasimov, kwam gisteren volgens verschillende bronnen om het leven nabij Charkiv.

• Grootste slachtoffer bij de voorbereiding op de belegering van Kiev zijn de burgers in de voorsteden van de hoofdstad, met in het westen Irpin en Borodyanka, en de luchthaven van Hostomel. De voorsteden en dorpen worden al dagenlang bestookt met artillerie en raketten, waarbij al tientallen burgerdoden vielen. In het oosten probeert Rusland dan weer Brovary in te nemen, en naderen de troepen de internationale luchthaven van Boryspil.

• In het noordoosten wordt de stad Charkiv nog steeds bestookt met Russische raketten, terwijl in het zuiden de belegering van Marioepol voortduurt. De meer dan 400.000 inwoners zijn er volledig omsingeld door Russische troepen die zowel via de Krim in het westen, als uit Rusland en het pro-Russische rebellengebied Donetsk zijn genaderd. Al een week zit de stad, die volgens de burgemeester al volledig kapotgeschoten is, op veel plaatsen zonder elektriciteit en stromend water.

• Tegelijkertijd lijkt Rusland zich ook voor te bereiden op de belegering van Odessa, de grootste Oekraïense havenstad aan de Zwarte Zee. Daarvoor wordt eerst zwaar slag geleverd om de stad Mykolaiv, na de inname van Cherson in de tweede week van de oorlog. Mogelijk trekken ze ook voorbij Mykolaiv op weg naar Odessa, dat dan tegelijkertijd vanuit het oosten, noorden en vanop de Zwarte Zee kan worden bestookt.

• Nadat Russische troepen vorige week al de kerncentrale van Enerhodar konden innemen, lijken ze nu bovendien op weg naar die van Yuzhnoukriansk, meer in het binnenland.

Zo verliep de oorlog tot nog toe

Rusland begon op 24 februari om 4 uur ‘s nachts met de grootschalige invasie van Oekraïne. Enkele minuten voordien had Russisch president Vladimir Poetin in een tv-toespraak aangekondigd dat hij de opdracht had gegeven voor een ‘speciale militaire operatie’ in Oekraïne om de inwoners van de Donbas-regio in het oosten van Oekraïne te “beschermen tegen de genocide van Kiev”.

De Russische invasie begon met grootschalige lucht- en artillerieaanvallen op grote steden op drie fronten: Kiev in het noorden, Charkiv, Donetsk en Loehansk in het oosten, en Cherson in het zuiden. Tegelijkertijd ging het luchtalarm in heel wat steden in het westen af, waaronder Lviv, Loetsk en Ivano-Frankivsk. 

Rusland kon al na één dag de controle verwerven over de regio rond de voormalige kerncentrale van Tsjernobyl aan de grens met Wit-Rusland. Een dag later werden de eerste Russische troepen in de buitenwijken van Kiev gesignaleerd. Terwijl in het noorden Tsjernihiv, Sumy en Kharkiv een week lang bestookt werden, rukte Rusland vooral in het zuiden op vanuit de Krim. Al snel vielen steden als Cherson, Melitopol en Berdiansk in hun handen. Begin maart werd de kerncentrale van Zaporizja in het zuiden van het land aangevallen en ingenomen.

Dit ging aan de invasie vooraf

Poetins ‘speciale militaire operatie’ kwam er na de erkenning van de separatistische provincies Donetsk en Loehansk in de oostelijke Donbas-regio in Oekraïne op dinsdag 22 februari. Een dag later vroegen ze Poetin formeel om militaire steun tegen het Oekraïense regeringsleger.

Die regio’s, waar een meerderheid Russisch spreekt, waren al sinds 2014 de facto deels in handen van pro-Russische separatisten. Dat jaar werd ook het schiereiland de Krim geannexeerd. Sindsdien bleef de frontlijn in Donetsk en Loehansk relatief stabiel, hoewel er in de acht jaar tussen de afscheuring van beide gebieden en de Russische aanval naar schatting 14.000 doden vielen bij gevechten over en weer.

De inval in Oekraïne werd bovendien voorafgegaan door een maandenlange troepenopbouw in zowel het zuidwesten van Rusland en in Wit-Rusland. Geleidelijk aan kwamen er steeds meer militairen en legervoertuigen bij: volgens de Amerikaanse en Britse inlichtingendiensten waren er net voor de invasie mogelijk tot 190.000 Russische militairen rond de Oekraïense grenzen verzameld.