OVERZICHT. Russisch konvooi verspreidt zich rond Kiev en neemt posities in, WHO waarschuwt Oekraïne om ziekteverwekkers te vernietigen

Lees alles over het conflict in Oekraïne in ons dossier.

• Het Russische leger probeert volgens de Britse inlichtingendiensten en het Pentagon de steden Charkiv, Tsjernihiv, Marioepol en ook hoofdstad Kiev te omsingelen. De Russische opmars wordt volgens de Britten door de sterke Oekraïense weerstand vertraagd, waardoor meer Russische troepen rond de steden worden ingezet. 

• Russische troepen proberen de oostelijke stad Charkiv vooralsnog zonder succes vanuit het noorden proberen te blokkeren en zouden een instituut waar kernonderzoek wordt gedaan afgelopen nacht hebben gebombardeerd. Bij de aanval zouden de buitenkant  van het gebouw beschadigd zijn en mogelijk ook meerdere laboratoria in het gebouw. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft Oekraïne de raad gegeven om risicovolle ziekteverwekkers in de gezondheidslaboratoria van het land te vernietigen. Dit om “mogelijke lekken” te vermijden die ziektes onder bevolking zouden verspreiden.

• Het Oekraïense leger heeft in het noorden van het land de Russen tegengehouden om de stad Tsjernihiv binnen te dringen. Dat meldt de Oekraïense generale staf op Facebook.

• Op de Zwarte Zee en de Zee van Azov zouden de weersomstandigheden schepen van de Russische marine dan weer hebben gedwongen om terug te keren naar hun steunpunten. 

• In het zuiden probeerden de Russen dan onder meer de controle over de stad Mikolaiv te veroveren. Volgens het Oekraïense leger werden de Russen daarbij tegengehouden en hebben ze zware verliezen geleden.

• Het tientallen kilometers lange Russische militaire konvooi dat sinds het begin van de maand even ten noorden van de Oekraïense hoofdstad Kiev stilstond, is uiteengevallen. Op satellietbeelden van het Amerikaanse bedrijf Maxar Technologies is te zien dat delen van het konvooi zich over de regio hebben verspreid.

• Volgens Maxar verplaatsten pantserwagens zich donderdag door verschillende dorpen rondom het vliegveld Hostomel, dat in Russische handen is. In Ozera, zo’n 25 kilometer ten noordwesten van Kiev, zijn militaire voertuigen zichtbaar die geparkeerd staan op oprijlanen van huizen. In een veld bij het iets noordelijkere Berestjanka staan tankauto’s opgesteld en trucks met wat volgens Maxar lanceerinstallaties zijn. Met Howitzers bewapende artillerie-eenheden zouden ondertussen gevechtsposities hebben ingenomen aan de bosrand bij het dorpje Loebjanka, op zo’n 40 kilometer van het centrum van Kiev.

• De VN-Veiligheidsraad komt vrijdag om 16 uur Belgische tijd samen op vraag van Moskou, over de vermeende productie van biologische wapens in Oekraïne. Moskou beschuldigt Washington en Kiev ervan laboratoria in Oekraïne te beheren, voor de ontwikkeling van biologische wapens. Beide landen ontkennen dat, factcheckers hebben het vermeende Russische ‘bewijs’ daarvoor ook al ontkracht. Sinds woensdag waarschuwen de VS en het Verenigd Koninkrijk dat Rusland chemische wapens in Oekraïne zou kunnen inzetten.

• Het eerste gesprek tussen de buitenlandministers van Oekraïne en Rusland in Turkije heeft gisteren geen tastbaar resultaat opgeleverd. Volgens de Oekraïense ambassadeur in Duitsland kan alleen een directe ontmoeting tussen de presidenten Zelensky en Poetin een einde maken aan de oorlog.

• Volgens de Verenigde Naties zijn sinds het uitbreken van de oorlog naar schatting 1,9 miljoen Oekraïners ontheemd geraakt in eigen land. Het gaat voornamelijk om mensen die van de frontlinies wegvluchten in de richting van de westelijke stad Lviv. De humanitaire situatie in Oekraïne blijft volgens de VN “in alarmerend tempo verslechteren". In totaal zijn inmiddels al 2,3 miljoen mensen het land ontvlucht.

• Volgens het Russische staatspersagentschap Tass zijn de afgelopen drie weken meer dan dertig burgers gedood in Donetsk en Loehansk, de twee pro-Russische separatistische regio’s in het oosten van Oekraïne. De informatie kon niet onafhankelijk geverifieerd worden.

• De burgemeester van de Oekraïense havenstad Marioepol, Vadim Bojtsjenko, zei op Telegram dat woonwijken in zijn stad donderdag onophoudelijk zijn gebombardeerd door de Russische artillerie. Volgens Zelenski verhinderden Russische troepen ook evacuaties uit de stad Volnovacha, eveneens in de regio Donetsk.

• Op de plaats in Marioepol waar een humanitaire corridor was afgesproken, hebben Russische troepen volgens de Oekraïense president Zelensky donderdag een tankaanval uitgevoerd. In zijn dagelijkse videoboodschap noemde Zelensky de aanval donderdagavond “je reinste terreur”. Burgers konden wegens de gevechten de strategisch gelegen stad niet verlaten. Ook moest een konvooi vrachtwagens dat met hulpgoederen op weg was naar Marioepol omkeren.

• Rond andere steden werkten de humanitaire corridors donderdag wel. Volgens Zelenski zijn de afgelopen twee dagen ongeveer 100.000 burgers geëvacueerd uit belegerde steden.

• De nucleaire regulator van Oekraïne heeft het Internationaal Atoomagentschap laten weten dat het alle communicatie verloren heeft met de kerncentrale van Tsjernobyl, die in Russische handen is. Volgens CEO van het IAEA Rafael Grossi, zou er wel weer stroom zijn op de site, maar heeft hij dat zelf nog niet bevestigd gekregen. De kerncentrale van Zaporizja, de grootste van Europa, is nog steeds in de handen van de Russen.

Na het Huis van Afgevaardigden heeft ook de Amerikaanse Senaat een nieuwe Amerikaanse begroting, met een omvang van 1,5 biljoen dollar (1,36 biljoen euro), met een hulppakket van 14 miljard dollar voor Oekraïne goedgekeurd. Het pakket omvat ook meer dan 2,6 miljard dollar aan humanitaire hulp en meer dan 1 miljard dollar ter ondersteuning van Oekraïense vluchtelingen. 

• Europees Raadsvoorzitter Charles Michel verklaarde donderdagnacht na afloop van de eerste dag van de informele EU-top in Versailles dat “Oekraïne deel uitmaakt van de Europese familie”. De Europese steun voor Oekraïne is volgens Michel “vastberaden en onwankelbaar”. De Europese leiders werken verder aan sancties tegen Rusland en Wit-Rusland. Daarnaast voorzien de Europese leiders ook financiële en materiële steun, waarvoor volgens Michel nog eens 500 miljoen euro extra zou worden vrijgemaakt. Over de Oekraïense vraag om lid te worden van de Europese Unie heerst onder de lidstaten minder eensgezindheid: die vraag werd doorgeschoven naar de Europese Commissie.

• De Europese Unie kan het al in 2027 zonder aardgas en andere fossiele brandstoffen uit Rusland stellen, denkt de Europese Commissie. Rusland is nu nog goed voor 45 procent van het gas dat de unie invoert en levert ook olie en kolen. Binnen een jaar kan de EU af van twee derde van het gas dat het van Rusland betrekt, zei Eurocommissaris Frans Timmermans dinsdag.

• Japan gaat de tegoeden van drie Wit-Russische banken bevriezen. De sancties gaan in op 10 april. Het gaat om de banken Belagroprombank, Dabrabyt en de ontwikkelingsbank van de Wit-Russische republiek. Japan zette eerder ook al de Wit-Russische dictator Alexander Loekasjenko op de sanctielijst.

• Na Goldman Sachs kondigt ook JPMorgan Chase aan zich terug te trekken uit Rusland als reactie op de Russische invasie in Oekraïne. Het gaat om de eerste grote Wall Street-banken die wegtrekken uit Rusland.

• Er is een ware exodus van multinationals uit Rusland aan de gang naar aanleiding van de invasie in Oekraïne. Onder meer Disney, Apple, Visa, Mastercard, ExxonMobil en McDonald’s kondigden al aan Rusland voorlopig links te laten liggen.