LIVE OORLOG OEKRAÏNE. Hoofdkwartier Oekraïense luchtmacht getroffen door Russische raketten

Bij Russische aanvallen op een medische faciliteit in Charkov zijn vrijdag minstens vier burgers om het leven gekomen en zijn meerdere anderen gewond geraakt, zeiden Oekraïense functionarissen. Charkov, gelegen nabij de oostelijke grens met Rusland, is de tweede stad van Oekraïne.

Charkovs burgemeester beschuldigde Russische troepen van "willekeurige" beschietingen op zijn stad en zei dat bijna een derde van de 1,5 miljoen inwoners heeft moeten vluchten sinds de oorlog een maand geleden begon. "Deze criminele bomaanslagen zijn gericht op woonwijken, burgers en scholen", zei hij.

De jongste aanvallen waren gericht op een medisch centrum in een woonwijk vlak bij de luchthaven, zei de politie. Volgens verschillende bewoners is er gebruikgemaakt van clustermunitie. Journalisten van het Franse persbureau AFP zagen grote branden na andere bombardementen elders in de stad.

De Russische president Vladimir Poetin heeft vanavond een wet ondertekend die "valse informatie" over de acties van Moskou in het buitenland bestraft met gevangenisstraffen tot vijftien jaar. Het gaat om een nieuw repressief wapen om informatie over zijn offensief in Oekraïne te controleren.

De wet "bestraft de openbare verspreiding van opzettelijk valse informatie onder het mom van betrouwbare informatie over de activiteiten van Russische staatsorganen buiten het Russische grondgebied".

De wet vormt een aanvulling op de regel die begin maart is aangenomen en die voorziet in een gevangenisstraf van vijftien jaar voor het publiceren van "valse informatie" over het Russische leger. Als reactie daarop trokken heel wat Westerse media zich terug uit Rusland, omdat ze naar eigen zeggen geen objectief verslag meer konden uitbrengen. 

De Franse president Emmanuel Macron zegt dat Frankrijk, Turkije en Griekenland een "uitzonderlijke humanitaire operatie" zullen uitvoeren "voor iedereen die de Oekraïense stad Marioepol wil verlaten". Details over het plan, bijvoorbeeld of het uitvoerbaar is zonder Russische medewerking, zijn nog niet bekend.

Macron liet vanavond verstaan dat hij de kwestie "binnen 48 tot 72 uur" zal bespreken met de Russische president Vladimir Poetin. 

De belegerde Zuid-Oekraïense havenstad Marioepol is zwaar getroffen door Russische aanvallen. Er vinden al wekenlang bombardementen plaats. Duizenden mensen zijn volgens de Oekraïense autoriteiten omgekomen. In de stad is bovendien geen watertoevoer, elektriciteit en verwarming meer. 

Spotify is gestopt met het aanbieden van zijn streamingdienst in Rusland. Het Zweedse bedrijf is bang dat medewerkers en zelfs luisteraars in gevaar kunnen komen vanwege onlangs aangenomen wetgeving in het land. Die schakelt volgens Spotify de vrije meningsuiting uit en beperkt daarnaast de toegang tot informatie.

Spotify ging tot dusver door met het aanbieden van zijn streamingdienst in Rusland om "betrouwbaar, onafhankelijk nieuws en informatie te bieden in de regio". Het was al wel gestopt met het aanbieden van zijn betaalde abonnementen in het land, vanwege de invasie in Oekraïne en de westerse sancties.

Spotify liet eerder deze maand al weten dat het daardoor verwacht zo'n 1,5 miljoen abonnees kwijt te raken in het eerste kwartaal van dit jaar. 

Het Franse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft de Russische ambassadeur ontboden na de publicatie van "onaanvaardbare" cartoons op het Twitter-account van de ambassade.

Een van de tekeningen toont geknielde Europeanen die het achterste kussen van een figuur die is afgebeeld als Uncle Sam, de personificatie voor de VS. Een andere cartoon toont een lichaam dat op een tafel ligt met de naam "Europa", terwijl het door de VS en de EU wordt geïnjecteerd met "Russofobie", "neonazisme" en "sancties".

"Deze publicaties zijn onaanvaardbaar. Wij hebben dat vandaag ook duidelijk gemaakt aan de Russische ambassadeur", aldus het ministerie van Buitenlandse Zaken. "We streven naar een helder kanaal voor dialoog met Rusland en deze acties zijn totaal ongepast." Beide cartoons zijn intussen verwijderd van het sociale medium van de Russische ambassade. 

Het commandocentrum van de Oekraïense luchtmacht in Vinnytsia, 200 kilometer ten zuidwesten van Kiev, is vandaag getroffen door een salvo van Russische kruisraketten. Er is "aanzienlijke schade" aangericht, aldus het Oekraïense leger.

"De Russen hebben zes kruisraketten afgevuurd. Sommige werden neergehaald door het luchtafweersysteem. De andere raakten verschillende gebouwen en veroorzaakten grote schade", verklaarde het commandocentrum op Telegram. 

"De gevolgen van deze raketaanval van de bezetters worden geëvalueerd", voegde de bron eraan toe. De aankondiging ging gepaard met een foto waarop alleen het gestripte deel van een bakstenen gebouw te zien was.

Paus Franciscus heeft vandaag de "weerzinwekkende oorlog tegen onze weerloze Oekraïense broeders" veroordeeld tijdens een speciale dienst in het Vaticaan.

"Deze dagen worden huizen verwoest door bommen, huizen van onze weerloze Oekraïense broeders en zusters", zo zei de paus voor 3.500 toeschouwers, onder wie de Oekraïense ambassadeur en vertegenwoordigers van het corps diplomatique. "Deze afschuwelijke oorlog veroorzaakt angst en verwarring bij iedereen".

Ongeveer 2.000 gelovigen verzamelden op het Sint-Pietersplein om de ceremonie op reuzenschermen te volgen, terwijl priesters en bisschoppen van over de hele wereld werden opgeroepen om op hetzelfde moment mee te bidden.

Als symbool van het belang dat het Vaticaan aan deze gebeurtenis hecht, had het van tevoren de tekst van het gebed in 35 talen verspreid, een zeldzame gebeurtenis.

Rusland heeft honderden vliegtuigen "gestolen" en buitenlandse verhuurders met een verlies van miljarden euro opgezadeld. Dat hebben Europese ambtenaren gezegd.

Volgens een nieuwe wet die door president Vladimir Poetin werd uitgevaardigd, mogen Russische luchtvaartmaatschappijen de vliegtuigen die ze in het buitenland leasen in eigen land registreren, zodat ze ermee kunnen blijven vliegen in Rusland. Indien ermee naar het buitenland zou worden gevlogen, worden ze in beslag genomen.

Henrik Hololei, directeur-generaal voor Mobiliteit en Transport van de Europese Commissie, beschuldigt de Russische autoriteiten ervan dat ze "de internationale luchtvaartwetten en het Verdrag van Chicago van de internationale burgerluchtvaart ernstig hebben geschonden".

Volgens directeur-generaal Eamonn Brennan van Eurocontrol is er voor ongeveer 10 miljard euro aan activa gestolen en zijn meer dan 500 vliegtuigen door de Russen in beslag genomen en in Rusland geregistreerd. Dat schept een zeer moeilijke situatie voor Europese verhuurders en verzekeraars, benadrukte hij.

De beweging Vredesactie, met zetel in Antwerpen, heeft vandaag actie gevoerd in de haven. Activisten wachtten de olietanker 'Advantage Party', geladen met Russische olie, op aan de Zandvlietsluis met spandoeken.

"Terwijl de oorlog in Oekraïne zijn tweede maand ingaat, blijft Russische olie ons land binnenstromen", meldt Vredesactie. "Europese landen betalen wekelijks miljarden euro voor Russische fossiele brandstoffen. Op die manier financiert Europa mee de oorlog in Oekraïne."

Het schip was met een vracht olie vertrokken uit Vysotsk, aan de Baltische Zee. "Rusland en Saoedi-Arabië leveren samen de helft van de olie die in de Antwerpse haven wordt ingevoerd", weet Vredeactie. De organisatie vindt dat onze havens op die manier draaischijven zijn voor de oorlogseconomie van dictatoriale regimes. 

De Amerikaanse president Joe Biden heeft Amerikaanse troepen bezocht die zijn gestationeerd in Polen, niet ver van de grens met Oekraïne.

Biden ging langs bij de soldaten van de 82nd US Airborne Division. Die maken deel uit van de strijdkrachten die aan de oostflank van de NAVO worden ingezet om de militaire aanwezigheid daar te versterken na de Russische invasie in Oekraïne.

De president maakte grapjes met soldaten die naar de kapper gingen en trok naar een eetzaal om er met soldaten een stuk pizza te eten. "U bevindt zich in het centrum van een strijd tussen democratieën en autocraten", zei hij in een korte toespraak. "Wat jullie doen is belangrijk, echt belangrijk."

In totaal zijn 10.500 Amerikaanse manschappen gestationeerd in Polen. Later vandaag zal Biden een vergadering bijwonen over de humanitaire situatie in Oekraïne en de regio. Hij zal het gezelschap krijgen van de Poolse president Andrzej Duda.

Biden reist vervolgens naar Warschau voor besprekingen met Poolse leiders en een bezoek aan een opvangcentrum voor Oekraïense vluchtelingen morgen. Hij zal zijn bezoek zaterdag afronden met een toespraak die volgens het Witte Huis "belangrijk en betekenisvol" zal zijn.

De prijzen van olie en gas op de financiële markten zitten vandaag in dalende lijn.

Er raakte bekend dat de Verenigde Staten in de loop van dit jaar nog minstens 15 miljard kubieke meter extra vloeibaar aardgas (lng) gaan leveren aan de Europese Unie. De bijkomende Amerikaanse leveringen kaderen in een breder partnerschap om Europa snel minder afhankelijk te maken van Russisch gas.

Een Europese ban op Russische olie - zoals in de VS - zit er anderzijds niet aan te komen. Een onmiddellijk totaalverbod op de invoer van Russische olie of gas zou "een verwoestende impact" hebben op de Europese economie, liet premier Alexander De Croo gisteren nog optekenen.

In die context daalt zowel de prijs van olie als gas. Bijkomende factor is dat Kazachstan vandaag signaleerde dat de problemen aan een Russische olieterminal aan de Zwarte Zee binnenkort voorbij moeten zijn. Het aanmeren van tankers aan de CPC-terminal in Novorossiysk moet vandaag opnieuw mogelijk zijn, waardoor de verstoring van de export van Kazachse olie achter de rug zou moeten zijn.

De 'future' voor een vat Brent, de oliesoort uit de Noordzee, daalt voorlopig met 1,8 procent tot 116,9 dollar. Eerder op de dag was er sprake van 3,2 procent daling. 

De gasprijs daalt forser. De richtinggevende Nederlandse 'TTF-future' voor gas met levering in april staat rond 15.15 uur bijna 5,7 procent lager op 105,25 euro per megawattuur (mWh). Maandag en dinsdag was de gasprijs nog onder 100 euro gebleven, om woensdag te stijgen naar 117 euro. 

Sinds de invasie van de Russen in Oekraïne op 24 februari zijn 3,7 miljoen mensen het land ontvlucht. Dat blijkt uit een vandaag gepubliceerde telling van de Verenigde Naties (VN), die bevestigt dat het aantal oversteken de afgelopen dagen wel is afgenomen.

Lees er hier alles over.

De voorbije maand zijn tientallen verantwoordelijken, journalisten en Oekraïnegezinde activisten verdwenen of opgepakt door de Russische veiligheidsdiensten. In sommige gevallen zegt het VN-Hoog Commissariaat voor de Mensenrechten over gijzelingen te kunnen spreken. Het Commissariaat zegt onder meer informatie verzameld te hebben over de willekeurige opsluiting of gedwongen verdwijning van 22 Oekraïense lokale politici, van wie er dertien al vrijgelaten werden.

De bekendste verdwijning is wellicht die van de burgemeester van de stad Melitopol, in het zuidoosten van Oekraïne. Ivan Fedorov werd volgens de Oekraïense autoriteiten ontvoerd en pas na dagen weer vrijgelaten. "Dit lijkt de modus operandi in de door de Russen bezette zones", aldus Matilda Bogner van het Commissariaat in Oekraïne. In sommige gevallen zouden naasten niet weten waar gevangenen heengebracht worden.

Verder maakte Bogner melding van de arrestatie van 15 journalisten en activisten "die zich hevig verzetten tegen de invasie". "Het lijkt erop dat zij die het meest geviseerd worden, pro-Oekraïense militanten zijn of zo beschouwd worden door de Russische troepen." De VN probeert berichten na te gaan als zouden vijf journalisten en drie activisten intussen vrijgelaten zijn, "maar het lot van de anderen blijft onbekend".

 In Zuid-Oekraïne hebben Oekraïense troepen opnieuw een Russische generaal uitgeschakeld. Dat meldt de presidentiële adviseur Oleksiy Arestovitsj.

"Onze troepen hebben de commandant van het 49e leger van het zuidelijke district van Rusland, generaal Jakov Rezantsev, gedood bij een beschieting van het vliegveld van Tsjornobajevka, in de zuidelijke regio Cherson", zei Arestovitsj in een videoboodschap. 

Rusland had eerder al bevestigd dat generaal Andrej Soechovetski gedood was. Kiev maakte eerder ook al gewag van een andere Russische generaal, Vitali Gerassimov, die in de strijd is gesneuveld.