"Russen bereiden grootscheepse aanval voor in regio Loehansk” - Witte Huis: “Deze week nieuwe sancties tegen Rusland”

De Britse minister van Buitenlandse Zaken Liz Truss heeft opgeroepen om Rusland uit de Mensenrechtenraad van de Verenigde Naties te zetten. Eerder op de dag hadden de Verenigde Staten al hetzelfde gevraagd.

"Er is sprake van een gruwelijk bloedbad in Boetsja, met daarbij ook massagraven. Door de sterke bewijzen van oorlogsmisdaden kan Rusland geen lid blijven van de VN-Mensenrechtenraad. Rusland moet geschorst worden", klonk het op Twitter.

Premier Boris Johnson bestempelde de ontdekking van massagraven in de voorstad van Kiev eerder als weerzinwekkend. "Groot-Brittannië zal niet werkloos toekijken, de verantwoordelijken zullen ter verantwoording geroepen worden", stelde de premier.

 Frankrijk zal 35 Russische diplomaten het land uitzetten vanwege "tegenstrijdige belangen". Dat heeft een bron dicht bij het Franse ministerie van Buitenlandse Zaken gezegd.

"Deze actie maakt deel uit van een Europese aanpak", klinkt het. "Onze eerste verantwoordelijkheid is altijd de veiligheid van de Franse en Europese burgers te garanderen."

Duitsland kondigde eerder op de dag al aan 40 Russische diplomaten het land te zullen uitzetten.

Twee derde van de Russische troepen die de regio Kiev bezet hielden, heeft zich in Wit-Rusland teruggeplooid. Dat zegt een leidinggevende van het Pentagon. Volgens hem gaat het waarschijnlijk om een reorganisatie voor een nieuwe aanval elders in Oekraïne.

"We denken dat ze richting het oosten van het land zullen gestuurd worden, naar de Donbas-regio. Maar dit is slechts een analyse, we hebben hen nog niet zien bewegen", klinkt het.

De Vlaamse oorlogsjournalist Jan Hunin bevindt zich in Boetsja, de plek waar Russische soldaten een heus bloedbad aangericht hebben. "Ik sta bij een massagraf waar een vijftiental inwoners hun laatste rustplaats gevonden hebben", vertelt hij in zijn reportage. "Dit zijn lang niet alle slachtoffers. Op weg hierheen heb ik langs de kant van de weg ook een fiets zien liggen, met daaronder een lichaam. In de buurt van de markt zouden ook nog lichamen liggen. Er liggen ook mijnen, waardoor sommige slachtoffers moeilijk bereikbaar zijn."

De Duitse regering heeft 40 Russische diplomaten tot persona non grata verklaard. Het gaat om leden van de Russische ambassade. "Zij hebben hier in Duitsland elke dag gewerkt tegen onze vrijheid en tegen de samenhang van onze maatschappij", stelde minister van Buitenlandse Zaken Annalena Baerbock in Berlijn.

Als diplomaten tot 'ongewenste persoon' verklaard worden, betekent dat in de praktijk dat ze het land worden uitgezet.

De Russische president Vladimir Poetin heeft de vereenvoudigde visumprocedure voor vertegenwoordigers en journalisten van Europese landen geschorst. De maatregel is een reactie op de sancties die de Europese Unie had afgekondigd tegen Rusland.

De maatregel is ingegeven door "de noodzaak om represailles te nemen tegen de vijandige acties van de Europese Unie", klinkt het.

Concreet worden de akkoorden opgeschort die ervoor zorgden dat vertegenwoordigers en journalisten van de lidstaten van de Europese Unie, Noorwegen, Denemarken, IJsland, Zwitserland en Liechtenstein relatief snel en simpel een visum konden bemachtigen. Dat proces zal nu langer duren.

 De Europese Unie en Oekraïne gaan een gezamenlijk onderzoeksteam oprichten dat belast wordt met het verzamelen van bewijsmateriaal en het onderzoeken van oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid na de Russische invasie in Oekraïne. Dat heeft Ursula von der Leyen, de voorzitter van de Europese Commissie,  meegedeeld na afloop van een telefoongesprek me de Oekraïense president Volodymyr Zelensky.

"De EU heeft een gezamenlijk onderzoeksteam met Oekraïne opgericht om bewijzen te verzamelen en oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid te onderzoeken. De EU is bereid om deze inspanning te versterken met onderzoeksteams op het terrein die het Oekraïense openbaar ministerie kunnen ondersteunen. Eurojust en Europol zijn klaar om te helpen", verklaarde von der Leyen.  

De Amerikaanse president Joe Biden wil de Russische president Vladimir Poetin voor het oorlogstribunaal dagen. Hij zegt dat er bewijsmateriaal moet verzameld worden. "Hij is een oorlogsmisdadiger", aldust Biden na het bloedbad in Boetsja. "Wat daar is gebeurd, is schandalig." Biden wil ook extra sancties nemen tegen Rusland. 

Rusland heeft de beschuldigingen ontkend dat Russische troepen in Boetsja burgers hebben gedood.

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky bezoekt de stad Boetsja, een stad in de buurt van Kiev. De Russische troepen hebben er een bloedbad veroorzaakt. De beelden van lichamen op straat veroorzaken internationale verontwaardiging. "Elke dag wanneer onze strijders gebieden binnengaan en heroveren, ziet u wat er gebeurt", aldus het staatshoofd, gehuld in een kogelwerend vest en vergezeld door soldaten in een straat in Boetsja die bij de gevechten verwoest is.

"De wereld zal dit herkennen als genocide", zegt Zelensky. "Duizenden mensen werden gemarteld en vermoord, vrouwen werden verkracht en ledematen werden afgehakt."

De Oekraïense minister van Defensie Oleksii Resnikov heeft het Russische leger beschuldigd van een massamoord op burgers in de Oekraïense stad Boetsja en gedreigd met vergelding.

"Zo'n kwaad mag niet ongestraft blijven", zei hij in Kiev. "Onze inlichtingendiensten identificeren systematische alle indringers en moordenaars. Allemaal. Elk van hen zal op zijn tijd krijgen wat hij 'verdient'", schreef hij op Facebook.

De beelden van de voorstad van Kiev, met lichamen op straat, hebben sinds zondag tot internationale verontwaardiging geleid. Resnikov wees de Russische troepen die de stad wekenlang bezet hebben aan als schuldigen. Hij vergeleek hun optreden met dat van de SS-troepen (Schutzstaffel) van de nazi's in Oekraïne tijdens de Tweede Wereldoorlog. 

In Boetsja zijn tot nog toe ongeveer 340 lichamen gevonden, schrijft de krant Ukrajinska Prawda op basis van cijfers van lokale begrafenisondernemers. Rusland ontkent de wreedheden tegen de burgerbevolking.

Het Hoog Commissariaat voor de Vluchtelingen van de Verenigde Naties telt tot op heden exact 4.215.047 Oekraïense vluchtelingen. Dat zijn er 38.646 meer dan bij een eerdere telling op zondag. Een dergelijke vluchtelingstroom is in Europa niet meer gezien sinds de Tweede Wereldoorlog.

Ongeveer 90 procent van de vluchtelingen zijn vrouwen en kinderen. De Oekraïense regering heeft mannen tussen 18 en 60 jaar verboden te vertrekken, om het land te helpen verdedigen. Nog volgens de organisatie zijn er ook 205.500 niet-Oekraïners het land ontvlucht. Zij ondervinden in sommige gevallen moeilijkheden om naar hun land van herkomst terug te keren. 

Daarnaast zijn nog eens 6,5 miljoen Oekraïners op de vlucht binnen Oekraïne zelf. In totaal gaat het dus om meer dan 10 miljoen vluchtelingen, meer dan een kwart van de totale bevolking.

De EU-lidstaten zullen tot 17 miljard euro uit de Europese begroting kunnen aanwenden voor de opvang en ondersteuning van vluchtelingen uit Oekraïne. Daarvoor hebben ze maandag het licht op groen gezet.

Na het Europees Parlement gaven ook de lidstaten maandag op een ministerraad hun fiat voor de vrijgave van ongebruikte cohesiefondsen en van 10 miljard euro uit REACT-EU, het fonds dat tijdens de coronacrisis was opgericht om het economische herstel in de regio's te steunen. Alles samen zou tot 17 miljard euro beschikbaar worden. 

De Europese Commissie had voorgesteld om te schuiven met budgetten om snel geld vrij te maken voor lidstaten die geconfronteerd worden met een massale instroom van vluchtelingen. Ze kunnen kosten recupereren voor alle uitgaven die ze maken om vluchtelingen op te vangen. Dat kan gaan om noodaccommodatie, voeding en water, medische zorg... 

Volgens gegevens van de VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR zijn sinds de start van de Russische invasie in Oekraïne op 24 februari meer dan 4,2 miljoen mensen het land ontvlucht. De overgrote meerderheid wordt opgevangen in EU-lidstaten.

Onze correspondent Jan Hunin staat in een dorp nabij Boetsja. Er staan overal uitgebrande wrakken, ook achter hem. Naast de tank ligt het lijk van een Russische soldaat. Jan voelt dat de sfeer toch anders is dan enkele weken geleden. Het duidt erop dat de Oekraïners in het gebied de winnende hand zijn.

De mensenrechtencommissaris van de VN Michelle Bachelet zegt "geschokt" te zijn door de beelden van lichamen op straat in de Oekraïense stad Boetsja die ontdekt werden na de terugtrekking van Russische troepen. Ze wees erop dat er mogelijk oorlogsmisdaden zijn gepleegd.

"De informatie die uit dit gebied en elders naar voren komt, doet ernstige en verontrustende vragen rijzen over mogelijke oorlogsmisdaden en ernstige schendingen van het internationaal humanitair recht en van de mensenrechten," aldus Michelle Bachelet in een verklaring. Daarin riep ze ook op om alle bewijsmateriaal te verzamelen.

Bachelet vraagt tevens om naast het identificeren van de lichamen, ook de doodsoorzaken proberen vast te stellen.

"Het is van vitaal belang dat er een onafhankelijk en doeltreffend onderzoek wordt ingesteld naar wat er in Boetsja is gebeurd, zodat  rechtvaardigheid en genoegdoening kan worden gegeven aan de slachtoffers en hun families", verklaarde ze nog.

Rusland verwerpt "met klem" alle beschuldigingen met betrekking tot de ontdekking van een groot aantal gedode burgers in het Oekraïense Boetsja, nabij Kiev. Dat heeft Kremlin-woordvoerder Dmitry Peskov maandag gezegd.

"Wij wijzen alle beschuldigingen categorisch van de hand", aldus Peskov tegen verslaggevers. Hij liet ook optekenen dat deskundigen van het Russische ministerie van Defensie tekenen zouden hebben gevonden van "videovervalsingen" en andere "valse" elementen in de beelden die door de Oekraïense autoriteiten werden gepresenteerd als bewijs van een bloedbad dat Rusland zou hebben aangericht.

"Op basis van wat we gezien hebben kunnen we de videobeelden niet als betrouwbaar bestempelen", zei de woordvoerder, waarop hij concludeerde dat de informatie "ernstig in twijfel moet worden getrokken". Peskov riep buitenlandse leiders op om geen "overhaaste beschuldigingen" te uiten aan het adres van Moskou en "ten minste naar de Russische argumenten te luisteren". "Rusland wil en eist dat dit internationaal wordt besproken", voegde hij eraan toe.

Het Russische staatsgasbedrijf Gazprom blijft ook maandag doorgaan met grootschalige gasleveringen aan West-Europa, ondanks de onduidelijkheid over de Russische eis dat betalingen in roebels moeten worden voldaan. Het bedrijf zegt van plan te zijn om zo'n 108,3 miljoen kubieke meter door de pijpleiding in Oekraïne naar Europa te transporteren.

De leveringen blijven daarmee dicht in de buurt van de maximale contractuele limieten van 109 miljoen kubieke meter. Zondag transporteerde Gazprom al 108,4 miljoen kubieke meter gas. De hoge leveringen worden deels veroorzaakt door de hogere vraag naar gas vanwege het koude weer in Europa.

De Europese gasprijs lijkt zich ondertussen te stabiliseren rond de 110 euro per megawattuur. Op de toonaangevende gasbeurs in Amsterdam daalde de gasprijs rond 13.00 uur met bijna 3 procent tot 109 euro per megawattuur. Kort na de Russische invasie in Oekraïne werd voor gas nog een recordprijs van 345 euro per megawattuur betaald.