Na klinkende verkiezingsoverwinning van Viktor Orbán: 5 vragen over de koers die Hongarije nu gaat varen
De grote verkiezingsoverwinning van Viktor Orbán in Hongarije doet vragen rijzen over de koers die het land de komende jaren zal varen. Gaat het (nog) meer dwarsliggen binnen de Europese Unie? En wat met Rusland? Onze Oost-Europakenner Jan Balliauw kijkt vooruit in vijf vragen.
1. Waaraan heeft Orbán zijn overwinning te danken?
Dat Orbán opnieuw een tweederdemeerderheid zou behalen in het parlement, hadden niet veel mensen zien aankomen. Maar het is de oorlog in Oekraïne die de premier opnieuw naar de top van de Hongaarse politiek duwt. "Iedereen dacht dat dit in het nadeel van Orbán zou spelen, precies vanwege zijn goede banden met president Poetin", reageert Balliauw. "Maar hij heeft dat in zijn voordeel kunnen ombuigen."
De oorlog bezorgde Orbán twee argumenten. "Hij heeft de kiezers kunnen zeggen: 'door mijn goede banden met president Poetin is de vrede in Hongarije gegarandeerd'. En natuurlijk zijn er ook de gasprijzen, Orbán heeft met Rusland langdurige gasleveringscontracten afgesloten. En de prijs van dat gas ligt veel lager dan de hoge prijs op de volatiele gasmarkt", weet Balliauw.
2. Gaat Hongarije zich verzetten tegen (gas)sancties tegen Rusland?
"Dat is wat iedereen hier verwacht", zegt Balliauw die zelf in Boedapest is. "Tot nu toe heeft Orbán nog geen veto uitgesproken tegen sancties, maar natuurlijk: hoe verder die sancties gaan, hoe dichter we komen bij olie en gas uit Rusland en hoe problematischer het wordt voor Orbán om daar sancties over te aanvaarden."
"De verwachting is dat hij daar een rode lijn zal trekken", weet Balliauw. "Zeker na deze verkiezingen waarin hij de Hongaren onder meer goedkoop gas heeft beloofd."
3. Gaat Hongarije dwarsliggen binnen de Europese Unie?
Tijdens zijn vorige regeerperiodes kwam Orbán meermaals in conflict met de Europese Unie. Een sneer in zijn overwinningsspeech doet uitschijnen dat dat ook de volgende jaren wel eens kan gebeuren. "Onze overwinning is zo groot, ze is te zien vanop de maan. En vanuit Brussel is ze zeker te zien!", verkondigde de Hongaarse premier.
Toch heeft het land alvast één goede reden om het de EU niet te moeilijk te maken. "Hongarije staat net als zoveel Europese landen voor een diepe economische crisis. Daarbij komt nog dat de regering in de aanloop naar de verkiezingen heel veel verkiezingsuitgaven heeft gedaan", duidt Balliauw.
Op dit moment houdt de EU geld uit het coronaherstelfonds achter voor Hongarije, door een eerder conflict over de rechtsstaat van het land. "Orbán zou dat geld heel goed kunnen gebruiken, maar dat beloven dus nog moeilijke onderhandelingen te worden."
4. Houdt het bondgenootschap met Polen stand?
De oorlog in Oekraïne levert Hongarije dan misschien wel een verkiezingsoverwinning op, het zet ook druk op zijn relatie met Polen. "Tot nu toe waren Polen en Hongarije twee handen op één buik, maar Polen is binnen de EU het land dat enorm op het gaspedaal duwt voor nog meer Russische sancties, terwijl Hongarije net het land is dat op het rempedaal duwt. De leider van de regeringspartij Recht en Rechtvaardigheid Kaczyński heeft al gezegd dat hij helemaal niet tevreden is met de houding van Orbán."
De landen hebben elkaar binnen de Europese Unie nochtans nodig. Tegen beide landen loopt immers een artikel 7-procedure die kan leiden tot het intrekken van hun stemrecht als alle landen behalve de betrokken lidstaat daarmee instemmen. "Tot nu toe hebben Polen en Hongarije elkaar altijd beschermd en was er dus geen bereikte unanimiteit, maar als Polen Hongarije laat vallen, zit Hongarije natuurlijk wel met een enorm probleem", legt Balliauw uit.
5. Zal dit de houding van Hongarije ten opzichte van Rusland veranderen?
Hongarije steekt zijn banden met Rusland niet onder stoelen of banken en kreeg vandaag nog felicitaties van de Russische president Poetin. Volgens Balliauw is het de angst voor Russische agressie die Hongarije tot deze houding dwingt. "Oekraïne is natuurlijk een buurland van Hongarije. De grens is niet zo lang, maar er is in Oekraïne ook een grote Hongaarse minderheid die voor een groot deel Hongaarse paspoorten heeft. Dus dat conflict is voor Hongarije niet zo ver weg."
"Hongarije kiest daarmee een radicaal andere houding dan de Baltische landen", benadrukt Balliauw. "Die kiezen voor confrontatie terwijl Hongarije Rusland vooral te vriend wil houden om ervoor te zorgen dat Rusland niet overgaat tot acties. Maar het is natuurlijk de vraag of Orbán die houding nog lang kan volhouden na de wreedheden die dit weekend naar boven zijn gekomen in Boetsja en omgeving."
