Veelheid van factoren jaagt mensen de auto uit: we rijden nog altijd minder dan vóór corona
De files van de laatste weken lijken iets anders te vertellen maar we rijden nog altijd zo'n 10 procent minder met de auto dan vóór corona. Dat blijkt uit cijfers van het Vlaams Verkeerscentrum. De hoge brandstofprijzen, problemen op de automarkt, vaker fietsen naar het werk en ook volgehouden telewerk kunnen een verklaring zijn.
In de derde week van januari, midden in de "omikrongolf", reden we nog 15 procent minder met de auto. Toen waren er nog strenge coronamaatregelen van kracht, onder andere over thuiswerk. Op 18 februari en op 2 maart gingen de coronamaatregelen echter op de schop.
In de filecijfers werden die coronaversoepelingen in de ochtendspits snel voelbaar. Op dinsdagochtend 22 februari stond er in België voor het eerst weer meer dan 200 kilometer file op de snelwegen. Dat was geleden van 16 november 2021, net voor de vierde coronagolf. De avondspitsen werden ook weer drukker: op vrijdagavond 25 februari piekte de filebarometer aan het begin van de krokusvakantie op 331 kilometer.
Uit cijfers van het Vlaams Verkeerscentrum blijkt dat de Vlaming tijdens de krokusvakantie maar 7 procent minder met de auto reed dan vóór corona. In de week na de vakantie was dat nog 6 procent minder. Zijn we langzaamaan weer op weg naar het oude normaal? Neen, nog niet.
Rekeningrijden maar dan niet echt
De hoge brandstofprijzen, zeker na het begin van de oorlog in Oekraïne, beïnvloeden zeer waarschijnlijk ons autogebruik want in de week van 21 en 28 maart reden we weer minder met de auto, tot 9 procent in vergelijking met de periode vóór corona.
Dat zijn geen spectaculaire cijfers, maar ze gaan wel rechtlijnig tegen de seizoenstrend in. “Het is opvallend dat het aantal afgelegde autokilometers in de laatste weken een beetje daalt,” bevestigt Maarten Matienko van VAB. “Pre-corona zagen we elk jaar vanaf de lente het aantal kilometers toenemen door meer vrijetijdsverkeer.”
“Wat we vandaag ervaren, is een minder intelligente vorm van rekeningrijden,” aldus Matienko. "Door een prijs te rekenen per afgelegde kilometer, moet rekeningrijden files terugdringen. Maar vandaag gebeurt dat al deels door de extreem hoge brandstofprijzen."
“Je kan vermoeden dat de erg hoge brandstofkosten ons coronagedrag deels bestendigen. Veel kenniswerkers kunnen in overleg met hun werkgever het structurele thuiswerk dat tijdens corona gebruikelijk was, tijdelijk vasthouden, tot twee of drie dagen per week."
Of we gaan vaker met de fiets naar het werk. Dat bleek een week geleden nog uit cijfers van het HR-bedrijf SD Worx in De Zondag: in vergelijking met 2021 inden werknemers in januari en februari van dit jaar 20 procent meer fietsvergoedingen. Zo bespaar je ook op je brandstofkosten.
Een bijkomende verklaring kan zijn dat er momenteel iets minder pendelaars zijn omdat het ziekteverzuim door griep en covid erg hoog is, staat vandaag in De Standaard. Volgens Acerta was de uitval van werknemers door ziekte de voorbije drie maanden het hoogst sinds het uitbreken van de pandemie én de jaren ervoor.
De perfecte storm
“In feite maken we als gevolg van de hogere prijzen van producten en brandstoffen (na de coronacrisis en door de oorlog in Oekraïne) nu de perfecte storm mee”, zegt Filip Rylant van mobiliteitsfederatie Traxio. Een veelheid van factoren jaagt mensen de auto uit. De fiets is af en toe een alternatief voor de hoge pompprijzen en veel mensen blijven telewerken.
“Daar komt bij dat het kopen van een auto door de aanhoudende problemen in de logistieke ketens wereldwijd geen evidentie is,” vervolgt Rylant. "De wachttijd voor een nieuwe wagen is soms lang, en sinds de oorlog in Oekraïne en de nieuwe lockdowns in de Chinese steden Shanghai en Shenzhen verloopt de levering van chips en kabelbomen nog moeilijker.”
Door de problemen in de wereldwijde logistiek, de oorlog in Oekraïne en de recente lockdowns in China is een nieuwe of tweedehands auto kopen ook moeilijker geworden
In 2021 weken particuliere kopers van personenwagens daarom massaal uit naar de tweedehandsmarkt. Dat verhaal kent echter ook een limiet. In de eerste drie maanden van vorig jaar werden nog 183.000 tweedehandsauto’s verkocht, in het eerste trimester van dit jaar waren het er nog slechts 167.000. De vraag op die markt daalt omdat de prijzen stijgen.
Wordt de trend naar minder autogebruik door al die factoren permanent? “Daar durf ik mijn hand niet voor in het vuur steken,” besluit Matienko. “Wanneer de prijzen over een paar maanden misschien zullen dalen, kan het zijn dat we vanaf september van dit jaar weer de autofiles van vóór corona zullen terug zien.”