EU keurt vijfde pakket sancties tegen Rusland goed en viseert nu ook Russische energiesector

De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft vanavond gewaarschuwd dat de situatie in het stadje Borodjanka nog "aanzienlijk erger" is dan in het naburige Boetsja. De moord op burgers en de op straat achtergelaten lijken zorgden voor afschuw in de wereld. Het sterke vermoeden van oorlogsmisdaden door de Russische troepen leidde tot strengere sancties. Moskou ontkent burgerdoelen te hebben aangevallen.

In Borodjanka heeft de invasiemacht mogelijk nog gruwelijker huisgehouden. De Oekraïense procureur-generaal Irina Venediktova meldde dat onder de puinhopen van twee gebombardeerde wooncomplexen 26 lichamen zijn geborgen. Ze vermoedt dat er nog veel meer slachtoffers zijn te betreuren gezien de luchtaanvallen. Eerder in de week sprak ze al van honderden.

De ambassadeurs van de 27 EU-lidstaten zijn akkoord gegaan met nieuwe sancties tegen Rusland, waaronder een importban op steenkool, hout en vodka. Dat melden bronnen aan dpa en ook het Franse voorzitterschap van de Europese Raad bevestigt het nieuws.

De nieuwe sancties moeten nog gepubliceerd worden in het officiële Publicatieblad van de EU vooraleer ze van kracht worden. Dat is echter maar een formaliteit en zou vrijdag in orde moeten zijn.

Diplomaten zeggen dat een totaalverbod op fossiele brandstoffen zou kunnen volgen, dus ook op olie en gas, indien Rusland de oorlog in Oekraïne niet stopt.

Volgens diplomaten zorgde Polen ervoor dat de onderhandelingen zo lang duurden in Brussel. Zo wilde het land in eerste instantie niet akkoord gaan met de overgangsperiode van 4 maanden die Duitsland vroeg voor het invoerverbod van steenkool. Oorspronkelijk had de Europese Commissie een periode van drie maanden gevraagd. Landen als Griekenland en Malta vroegen ook om de geplande sluiting van de havens voor Russische schepen niet zo strikt te formuleren als wat de Commissie gevraagd had.

De sancties komen er na de onthullingen over een groot aantal burgerdoden in Boetsja, in de buurt van Kiev. De EU wil zo de druk op Rusland opvoeren, door het land vooral economisch te raken. Volgens de Commissie zou het kolenembargo alleen al een verlies van 4 miljard euro per jaar kunnen betekenen.

In het door de Commissie gevraagd sanctiepakket zit ook een volledig verbod op transacties met vier Russische banken, waaronder VTB, de op een na grootste bank van Rusland, net als bijkomende exportverboden ter waarde van 10 miljard euro. Russische schepen mogen ook niet meer aanmeren in Europese havens. Er zullen ook extra mensen die banden hebben met president Vladimir Poetin, op de sanctielijst geplaatst worden.

Oekraïne mag hopen op verdere door de Europese Unie gefinancierde wapenleveringen. De hoge vertegenwoordiger van het Europees buitenlands beleid, Josep Borrell, heeft de lidstaten van de EU voorgesteld om daarvoor 500 miljoen euro extra uit te trekken, zo maakte de voorzitter van de Europese Raad, Charles Michel, donderdagavond bekend op Twitter.

Michel zegt het voorstel te steunen. "Eens dit snel goedgekeurd is, zal dat de steun van de Europese Unie voor militaire uitrustingen voor Oekraïne naar 1,5 miljard euro brengen", klinkt het.

Technisch gezien komt het geld voor de militaire hulp uit de zogenaamde "Europese Vredesfaciliteit". Het gaat om een relatief nieuw financieringinstrument dat de EU kan aanwenden om "conflicten te voorkomen, aan vrede te bouwen en de internationale veiligheid te versterken". Voor de periode van 2021 tot 2027 is voor de "vredesfaciliteit" een bedrag van ruim 5 miljard euro uitgetrokken.

Sinds het begin van de Russische inval in Oekraïne is al een miljard euro uit het instrument vrijgemaakt voor hulp voor Kiev.

Oekraïense hulpverleners hebben 26 lichamen aangetroffen onder het puin van twee gebouwen die gebombardeerd werden in Borodjanka, in het noordwesten van Kiev. Dat heeft de procureur-generaal van Oekraïne, Irina Venediktova, gemeld. Het gaat om de meest vernielde stad in de regio van Kiev, schreef ze op Facebook.

"Enkel onder het puin van twee appartementsgebouwen werden 26 lichamen gevonden", aldus Venediktova. Ze voegt toe dat het moeilijk in te schatten is hoeveel doden er in totaal gaan zijn in de stad.

"Enkel de burgerbevolking wordt geviseerd. Er is geen enkele militaire site in de stad", die onlangs werd heroverd door de Oekraïense troepen nadat de Russen zich uit de regio terugtrokken.

Ook in andere kleinere steden in de regio van Kiev worden na de terugtrekking van de Russen lichamen aangetroffen. 

De landen van de G7 hebben vandaag nieuwe economische en financiële sancties aangekondigd tegen Rusland als reactie op "het voortduren van de escalatie van de oorlog" in Oekraïne.

"We verbieden nieuwe investeringen in belangrijke industrieën van de Russische economie, waaronder de energie", aldus de landen van de G7 in een persbericht. Ze kondigen ook "extra sancties aan tegen de Russische defensiesector" en tegen "elites" die de oorlog van Vladimir Poetin tegen Oekraïne steunen.

Gisteren kondigden de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk, die beide deel uitmaken van de G7 ook al nieuwe sancties aan tegen Russische banken, oligarchen en familieleden van Poetin en zijn buitenlandminister Sergej Lavrov. 

Rusland heeft naar eigen zeggen al talrijke doden geteld sinds het begin van zijn inval in Oekraïne op 24 februari. "We hebben aanzienlijke verliezen, dat is een enorme tragedie voor ons", zei Kremlin-woordvoerder Dmitri Peskov vandaag aan de Britse zender Sky News. Hoeveel soldaten al sneuvelden zei Peskov niet, maar Rusland meldde eerder al 1.351 dode soldaten. Volgens Oekraïne zijn dat er veel meer. 

Peskov stelde ook dat de Russische troepen zich terugtrokken uit Kiev en Tsjernihiv om hun "goede wil" te tonen tijdens de onderhandelingen. Over het belegerde Marioepol zei hij dat de stad in het zuidoosten van het land deel uitmaakt van de door Moskou erkende "volksrepublieken". 

"Marioepol zal bevrijd worden van nationalistische bataljons, beter vroeger dan later in de operatie", aldus Peskov, die de beschuldigingen over oorlogsmisdaden, zoals de aanval op een ziekenhuis in Marioepol of het doden van burgers in Boetsja, ontkent.

De woordvoerder roept nog op tot een "echt onafhankelijk en objectief onderzoek naar alle misdaden", maar daarvoor moet eerst bepaald worden hoe zo'n onderzoek er zou uitzien. Volgens Peskov is er de laatste tijd veel gebeurd waarbij Rusland niet betrokken was, zoals Oekraïense wreedheden tegen Russische burgers. Daarvan zijn volgens hem ooggetuigenverslagen.

Peskov ontkende ook nog dat een eventuele Finse en Zweedse toetreding tot de NAVO een "existentiële bedreiging" zou zijn. Rusland zou de situatie dan wel opnieuw moeten evalueren en zijn westelijke flank beter verdedigen. Helsinki en Stockholm zijn traditioneel neutrale staten, maar sinds het begin van de oorlog in Oekraïne zijn toch meer mensen voorstander van een toetreding.

En ook drastische sancties zijn volgens Peskov geen existentiële bedreiging. Rusland is sancties al langer gewoon en heeft voorbereidingen getroffen, zegt hij.

Al 4.319.494 miljoen Oekraïners zijn hun land al ontvlucht sinds de Russische invasie van 24 februari. Dat blijkt uit cijfers van het Hoog Commissariaat voor de vluchtelingen van de VN (UNHCR) die vandaag werden gepubliceerd.  Europa heeft sinds de Tweede Wereldoorlog niet meer zo'n stroom van vluchtelingen gezien. 

Zo'n 90 procent bestaat uit vrouwen en kinderen, omdat de Oekraïense autoriteiten niet toestaan dat mannen die in het leger kunnen dienen Oekraïne verlaten. 

De VN schatten ook dat 7,1 miljoen mensen in eigen land ontheemd zijn. Meer dan een kwart van de bevolking heeft zo al zijn huis moeten verlaten.

Polen vangt verreweg het grootste aantal vluchtelingen op. Sinds 24 februari zijn 2,5 miljoen vluchtelingen uit Oekraïne de Poolse grens overgestoken, aldus de UNHCR. Unicef schat dat ongeveer de helft van hen kinderen zijn.

Rusland is geschorst als lid van de Mensenrechtenraad van de Verenigde Naties (VN). De Verenigde Staten hadden daarop aangestuurd. 93 leden van de Algemene Vergadering van de VN stemden voor de schorsing, 24 leden stemden tegen en 58 landen onthielden zich. Bij die laatste Mexico, dat opriep tot dialoog in plaats van polarisering. Er was een tweederdemeerderheid nodig, waarbij de onthoudingen niet geteld worden.

Rusland is een permanent lid van de VN-Veiligheidsraad en daarom is het niet mogelijk om het land compleet uit de Mensenrechtenraad te zetten. Een schorsing kan wel. Rusland zal nu officieel lid van de Raad blijven tot het einde van zijn termijn in 2023, maar verliest alle rechten die aan dat lidmaatschap verbonden zijn.

De beslissing komt er nadat verslagen opdoken over "ernstige en systematische schendingen van de mensenrechten" bij de Russische invasie in Oekraïne.

 De Russische vertegenwoordiger Gennady Kuzmin veroordeelde de stemming. Andere landen zoals Noord-Korea en Syrië schaarden zich achter hem. 

De Oekraïense minister van Buitenlandse Zaken heeft zijn dankbaarheid al geuit over de beslissing. 

Het Kremlin zal een gelijkaardig antwoord bieden op de Amerikaanse sancties tegen de twee dochters van president Vladimir Poetin. Dat heeft woordvoerder Dmitri Peskov gezegd.

"Dit is iets dat moeilijk te begrijpen en uit te leggen valt", zei hij ook volgens het Russische persagentschap Interfax.

De Verenigde Staten hebben woensdag een nieuwe reeks sancties aangekondigd tegen Rusland na de onthullingen over tientallen burgerdoden in de Oekraïense stad Boetsja. De sancties zijn gericht tegen de twee grootste banken in Rusland, maar ook tegen familieleden van Poetin en zijn minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov. Bij Poetin gaat het over zijn twee volwassen dochters. 

Peskov zei ook dat een nieuwe wet die het Amerikaanse Congres goedkeurde over meer wapenleveringen aan Oekraïne een "negatief effect" zal hebben. "Oekraïne vol wapens pompen helpt niet om de Russisch-Oekraïense onderhandelingen tot een goed einde te brengen", zei hij.