Grondwaterstanden nemen na de natte winter weer een diepe duik door historisch droge maart

De afgelopen winter zit nog vers in het geheugen als een kletsnat seizoen. Dat was niet altijd zo fijn voor wie buiten moest zijn, maar het was wel goed nieuws voor de grondwaterstanden. 

Tot vorige maand stonden in het overgrote deel van de meetplaatsen van de VMM de peilen op normaal, hoog of zelfs zeer hoog voor de tijd van het jaar. Daarmee deden we het veel beter dan vorig jaar. 

Maar toen kwam de maand maart: een heel zonnige maar dus ook kurkdroge maand. Bij het KMI in Ukkel telden ze vorige maand slechts 4 neerslagdagen, met amper 2,2 millimeter regen (normaal moet er zo’n 60 mm vallen). Dat is een absoluut record: sinds het begin van de metingen in 1833 werd er niet eerder zo weinig neerslag gemeten. 

Op verschillende plaatsen in ons land - vooral in de Kempen en Brabant - viel er vorige maand minder dan 1 mm neerslag. Niets dus. Het westen van Vlaanderen ving wat meer neerslag dan de rest van Vlaanderen, maar ook daar bleef de neerslag zeer beperkt.

Als we kijken naar de neerslagtotalen van de voorbije 3 maanden, dus januari t.e.m. maart, zien we dat ze variëren tussen 86,05 mm en 168,99 mm. Met een gemiddelde van 124,85 mm zitten ze onder de normale waarde van 199,9 mm.

Dat alles wordt nu ook weerspiegeld in onze grondwaterstanden. “Op 85 procent van onze meetplaatsen is het peil gezakt”, stelt Katrien Smet van de VMM vast. (zie video hieronder)

“In iets meer dan de helft (51 procent) van de meetpunten hebben we nu te maken met lage tot zeer lage grondwaterstanden. Bij 34 procent gaat het om lage standen, op bij 17 procent zelfs om zeer lage grondwaterstanden. 

Op 40 procent van de meetplaatsen is er sprake van een normale grondwaterstand en 9 procent heeft nog een hoge tot zeer hoge waterstand. Dat ligt in dezelfde grootteorde als in het droge voorjaar van 2020.

Op de onderstaande grafiek van de grondwaterstanden voor de tijd van het jaar zie je hoe het aantal plaatsen met hoge waterstanden (de blauwe vlakken) in maart sterk is afgenomen, terwijl het aantal plaatsen met lage standen (de bruine tinten) sterk is toegenomen:

"Dit toont nog maar eens aan dat de grondwaterstanden in Vlaanderen erg fragiel zijn en we alles op alles moeten blijven zetten om de Blue Deal verder uit te voeren op het terrein", reageert Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir. Met die “Blue Deal” wil Demir het waterbeheer, zowel bij droogte als overlast, aanpakken. 

Op de korte termijn wordt alvast niet veel beterschap verwacht voor de grondwaterstanden. “De komende dagen wordt niet veel neerslag voorspeld. Dus we verwachten niet meteen dat het grondwater goed aangevuld zal worden”, zegt Katrien Smet. 

“Hopelijk zal er op de iets langere termijn wel weer meer regen vallen, zodat het grondwater weer op een normaal peil komt, want de natuur, de landbouw… iedereen heeft grondwater nodig.”