The War on Drugs in Sportpaleis: als zuurstof in een donkere mijnschacht

‘Dit is de slotavond van een ronduit epische tournee’, meldde Adam Granduciel toen hij, met een set van twee uur en een kwartier, het podium van het Antwerpse Sportpaleis in bezit nam. En jawel, ‘episch’ blijft het woord dat de muziek van zijn groep The War on Drugs nog steeds het best definieert.

Het kan soms vreemd lopen in de wondere wereld van de rock-‘n-roll. In 2011 zagen we The War on Drugs voor het eerst aan het werk in een slechts voor de helft gevulde ABClub, terwijl de band uit Philadelphia vandaag uitsluitend in reusachtige arena’s en stadions figureert. Het trio van toen, met frontman Granduciel als enige overblijver, is inmiddels uitgezet tot een stevig uit de kluiten gewassen septet, dat met zijn vorige lp, A Deeper Understanding uit 2017, doorstootte naar de Amerikaanse top tien. Onderweg haalde het ook nog een Grammy binnen en maakte het de overstap van een bescheiden indie-label naar een vermogende grote platenmaatschappij. En dat allemaal met muziek die bezwaarlijk modieus te noemen valt.

De sound van The War on Drugs sluit naadloos aan bij de Classic Rock van artiesten als Bob Dylan (Granduciels songs zitten vol expliciete verwijzingen naar het werk van de Nobelprijswinnaar), Bruce Springsteen, Tom Petty en Dire Straits. Wat het gezelschap uit Philadelphia echter uniek maakt, is de invloed van Krautrockpioniers als Cluster, Harmonia en NEU!. Vandaar de vintage synths en de Motorik Beats, die in zijn onwaarschijnlijke muzikale cocktail als smaakmakers fungeren.

De corebusiness van The War on Drugs is een combinatie van bezielde Americana met een gelaagd, panoramisch geluid. Adam Granduciel is niet echt een charismatische performer -hij zou je buurman kunnen zijn- en ook als zanger heeft hij zo zijn beperkingen. Maar in Antwerpen liet hij vooral de muziek spreken. De man is een begenadigd gitarist wiens uitgesponnen solo’s veelzeggender zijn dan zijn teksten. Hij putte zich dus niet uit in visuele hoogstandjes: Granduciel, die sinds zijn vorige plaat vader is geworden van een zoontje en zijn groep als zijn familie beschouwt, gedraagt zich niet als een ster. De man is duidelijk niet vergeten waar hij vandaan komt. Zijn devies luidt bijgevolg ‘doe maar gewoon’. Op het podium bedankte hij het meerdere generaties overspannende publiek zelfs herhaaldelijk (én overvloedig) voor de jarenlange steun.

Beweging

De spilfiguur van The War on Drugs is in de eerste plaats een ambachtsman, die obsessief met zijn songs bezig is en niet rust voor ieder onderdeeltje op zijn juiste plaats staat. Zijn jongste werkstuk, I Don’t Live Here Anymore, dat vorig najaar werd losgelaten, biedt op het eerste gehoor weliswaar meer van hetzelfde, maar klinkt warmer, persoonlijker en organischer dan de vier voorgaande langspelers. De melodieën zijn iets scherper afgelijnd, de sound is verder verfijnd en er zit wat meer beweging in de Heartland Rock van de groep.

Het nieuwe materiaal vormde in Antwerpen de ruggengraat van de set, die behoedzaam begon met Old Skin, en met nummers als het akoestisch aangezette Living Proof , Rings Around My Father’s Eyes of het traag voortschrijdende, met sax versierde I Don’t Wanna Wait best wel wat intimistische momenten liet noteren. Victim klonk, met zijn vuile, vervormde elektronische klanken, iets meer ‘left of center’ en tijdens het stuwende, meerstemmig gezongen Harmonia’s Dream kwam The War on Drugs helemaal op kruissnelheid.

Uiteraard was er ook veel ruimte voor de songs waar de groep populair mee was geworden en waarvan de meeste al te horen waren op de concertregistratie Live Drugs. De eerste snerpende gitaarsolo weerklonk in Pain; An Ocean Between the Waves zorgde voor de eerste stroomversnelling en in Strangest Thing bouwden de muzikanten een wall of sound die zelfs tegen de raketten van Poetin bestand leek. Het oudste nummer uit de set was het uit uit Slave Ambient gelichte Come to the City, maar de geestdriftigste reacties tekenden we toch op toen fan-favorieten als Red Eyes en Under the Pressure voorbijkwamen.

Confetti

We schreven het al: voor een spectaculaire show was u bij The War on Drugs aan het verkeerde adres, al was de belichting aanhoudend smaakvol. Toch ontsnapten Adam Granduciel en de zijnen niet helemaal aan de clichés die eigen zijn aan grote arenaconcerten. Dus ging er -geeuw!- een confettikanon af tijdens Under the Pressure en regende het vuurgensters tijdens het overigens prachtige Occasional Rain. Met het oog op I Don’t Live Here Anymore (de zanger is sinds kort van Philadelphia naar L.A. verhuisd, vandaar), kreeg het gezelschap versterking van enkele leden van Lo Moon, die eerder op de avond het voorprogramma hadden verzorgd.

Dat we getuige waren van een voortreffelijk concert, hoort u ons niet ontkennen. Dat neemt niet weg dat het, zowat halverwege, een beetje eenvormig dreigde te worden, de coda’s soms langer werden uitgerekt dan nodig of wenselijk was en dat Adam Granduciel niet aan de neiging kon weerstaan iedere song tot een gitaarodyssee van het type Cortez the Killer, Like A Hurricane of Telegraph Road op te blazen. De aard van het beestje, wellicht, maar de conclusie was toch vooral dat de dame en heren van The War on Drugs muziek maken voor mensen met veel tijd. Ook jammer dat A Pagan Place, de cover van The Waterboys die tijdens de Britse concerten regelmatig werd gelucht, in Antwerpen onuitgepakt bleef.

Op de bisronde viel gelukkig niets af te dingen: In Reverse, Eyes to the Wind en de tijdloze classic Thinking of A Place (waarin de zanger even harmonica speelde) werden door het publiek ontvangen als zuurstof in een verstikkende mijnschacht. We konden dus alleen maar vaststellen dat Granduciels War on Drugs voorlopig aanzienlijk succesrijker is dan die van Bart De Wever. Bovendien toonde de Amerikaan, zichtbaar overweldigend door het succes dat hem overkomt, zich dankbaarder dan de meeste politici na een verkiezingstriomf: ‘I will never forget this’, mompelde hij tot afscheid. De meeste aanwezigen in het Sportpaleis dachten er waarschijnlijk net zo over.

Dirk Steenhaut