LIVE. Duitsland levert tanks en gaat Oekraïense militairen opleiden

De Amerikaanse minister van Defensie Lloyd Austin heeft felle kritiek geuit op de Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov. Die zei dat er een "reëel" gevaar is dat er een derde wereldoorlog komt.

"We hebben het al verschillende keren gezegd, deze soort retoriek is heel gevaarlijk en is niet bevorderlijk", verklaarde Austin na afloop van een internationale bijeenkomst op de Amerikaanse legerbasis van Ramstein. "Niemand wil een nucleaire oorlog zien gebeuren. Gevaarlijke retoriek is duidelijk niet bevorderlijk. En iets waar we niet aan mee zullen doen""

Nederland geeft ondanks kritische geluiden uit de krijgsmacht "een beperkt aantal" pantserhouwitsers aan Oekraïne. Dat zijn pantservoertuigen die zijn uitgerust met een vorm van gemechaniseerde artillerie. Dat gebeurt samen met de Duitsers, zegt minister Kajsa Ollongren (Defensie) dinsdag na overleg in Duitsland.

De pantserhouwitser is het zwaarste geschut van de Landmacht. Nederland levert alleen de houwitser, de Duitsers gaan de training verzorgen en leveren ook de benodigde munitie aan de regering in Kiev die om dit materieel heeft gevraagd.

Binnen de krijgsmacht zijn bedenkingen tegen de levering. Volgens voorzitter Niels van Woensel van de Nederlandse Officieren Vereniging (NOV) kan de levering gevolgen hebben voor de inzetbaarheid en slagkracht van het Nederlandse leger.

De Verenigde Staten en hun bondgenoten zullen maandelijks bij elkaar komen om te bespreken hoe ze Oekraïne militair kunnen versterken in de oorlog tegen Rusland. Dat heeft de Amerikaanse minister van Defensie, Lloyd Austin, aangekondigd na een bijeenkomst met een veertigtal landen in Duitsland.

"De bijeenkomst van vandaag wordt een maandelijkse bijeenkomst over de Oekraïense defensie", zei Austin. Hij voegde ook toe dat hij hoopt de acties van "de naties van goede wil te coördineren om de inspanningen en bijstand te versterken en te kunnen concentreren op de overwinning van de strijd van vandaag en de strijd die nog moet komen". 

In het centrum van Kiev wordt een monument neergehaald dat symbool stond voor de "vriendschap" tussen het Oekraïense en het Russische volk. 

Het monument werd opgetrokken in 1982, toen Oekraïne en Rusland nog deel uitmaakten van de Sovjet-Unie. Het acht meter hoge bronzen beeld toont twee arbeiders - een Rus en een Oekraïner -  die samen een Sovjet-symbool in de lucht houden. Het beeld bevindt zich onder de "vriendschapsboog der volkeren". 

Zowat twee maanden na de Russische inval in Oekraïne is beslist om het bronzen standbeeld weg te halen. Vitali Klitsjko, de burgemeester van de Oekraïense hoofdstad, zette gisteren officieel het licht op groen voor het vernielen van "acht meter metaal voor de zogezegde vriendschap van twee volkeren". 

Het sloopwerk werd vandaag met behulp van een hijskraan aangevat. Journalisten in Kiev beschrijven dat het hoofd is afgebroken bij een van de twee afgebeelde arbeiders. "Symbolisch: het hoofd van de Russische arbeider is gevallen", zo klinkt het op het Telegram-kanaal van Klitsjko. Tegen vanavond moet het standbeeld volledig ontmanteld zijn. 

De "vriendschapsboog der volkeren" zal behouden blijven, maar krijgt een andere naam, zegt Klitsjko. De boog zal ook verlicht worden in de kleuren van de Oekraïense vlag. 

De Turkse president Recep Tayyip Erdogan heeft tijdens een telefoongesprek met zijn Russische ambtgenoot Vladimir Poetin gepleit voor voldoende veilige vluchtroutes voor de burgers in Oekraïne. Dat blijkt uit een mededeling van de president.

Turkije wil ook alles in het werk stellen om tot een duurzame vrede te komen. De "positieve dynamiek" van de eerdere vredesgesprekken in de Turkse stad Istanboel moet worden voortgezet, klinkt het. Erdogan heeft ook aangeboden om in Istanboel een ontmoeting tussen Poetin en de Oekraïense president Volodymyr Zelensky te laten plaatsvinden.

In de versie van het Kremlin klinkt het dan weer dat Poetin aan Erdogan heeft meegedeeld dat de Oekraïense havenstad Marioepol is "bevrijd" en dat er niet meer gevochten wordt. "Wat betreft de Oekraïense militairen en de nationalistische bataljons in de Azovstal-fabriek, moeten de autoriteiten in Kiev hun politieke verantwoordelijkheid nemen en hen op basis van humanitaire principes het bevel opleggen om de wapens neer te leggen", verklaarde Poetin.

Nog volgens het Russische bericht moeten de ministeries van Defensie in Ankara en Moskou nu afspraken maken om te garanderen dat de Turkse schepen in de havens aan de Zwarte Zee weer veilig kunnen uitvaren.

Turkije onderhoudt goede betrekkingen met zowel Kiev als Moskou. Het land probeert dan ook te bemiddelen in de Oekraïense oorlog. In maart waren vertegenwoordigers van beide kampen al in Istanboel samengekomen voor onderhandelingen.

Wit-Rusland is vandaag onverwacht stafmanoeuvres van zijn luchtmacht en luchtverdedigingstroepen gestart en de Russen doen mee. De oefening duurt van dinsdag tot vrijdag, zo heeft het ministerie van Defensie in Minsk bekendgemaakt, volgens het Russische staatspersagentschap Interfax.

Aan Russische zijde zouden de luchtmacht- en luchtverdedigingscommando's van het Russische westelijke militaire district worden ingeschakeld, aldus het bericht. Er werden geen verdere details gegeven.

Tijdens stafmanoeuvres simuleert het commandoniveau bepaalde gevechtssituaties, maar meestal vinden er geen troepenbewegingen plaats. Rusland heeft het afgelopen jaar bondgenoot Wit-Rusland gebruikt als inzetgebied tegen Oekraïne en heeft sinds 24 februari ook aanvallen uitgevoerd vanaf Wit-Russisch grondgebied.

Na de mislukte verovering van Noord-Oekraïne trokken vele Russische formaties zich terug uit Wit-Rusland om zich in Rusland te hergroeperen.

Oekraïense soldaten zullen in Duitsland worden opgeleid in het gebruik van artilleriesystemen. Dat heeft de Duitse minister van Defensie Christine Lambrecht gezegd. "We werken samen met onze Amerikaanse vrienden om Oekraïense troepen te trainen in artilleriesystemen op Duits grondgebied", aldus Lambrecht volgens een vooraf verspreid transcript van haar toespraak op op de luchtmachtbasis Ramstein in Duitsland.

Lambrecht ging in op de kritiek die Duitsland de afgelopen weken te verduren kreeg over het uitblijven van de levering van zwaardere wapens aan Oekraïne. Ze verwees naar het recente besluit van de regering om Oekraïne luchtafweertanks te leveren en bestempelde dit als een vooruitgang. De daden van president Vladimir Poetin in Oekraïne betekenen dat Rusland "de kring van beschaafde landen heeft verlaten", klonk het voorts. 

De Verenigde Naties schatten dat het aantal Oekraïense vluchtelingen die hun land ontvluchten, kan oplopen tot zo'n 8,3 miljoen, tegen iets meer dan 5,2 miljoen op dit moment. Aan het begin van de oorlog werden nog 4 miljoen vluchtelingen verwacht.

Gezien de verslechterende situatie kondigden de Verenigde Naties dinsdag daarom aan hun noodoproep voor humanitaire hulp aan het door Rusland bezette Oekraïne te hebben verdubbeld, waardoor het totaal nu op 2,25 miljard dollar komt.

"Er is nu meer dan 2,25 miljard dollar nodig om de noden in Oekraïne te lenigen, meer dan het dubbele van het gevraagde bedrag (1,1 miljard dollar) toen we de oproep lanceerden op 1 maart," aldus de VN. 

Onze oorlogsjournalist Robin Ramaekers bevindt zich aan het station in Kramatorsk, in het oosten van Oekraïne. Het maakt deel uit van de oblast Donetsk, een regio die de Russische president Vladimir Poetin in handen wil krijgen. De Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov spreekt over "een reëel gevaar van een derde wereldoorlog". 

Ramaekers zegt dat het in de eerste plaats "retoriek" is. "Het is een scenario dat niet morgen staat te gebeuren, maar aan de andere kant moet je de risico's durven inschatten. Gisteren waren er explosies in Transnistrië, een pro-Russische regio in Moldavië. Rusland zou de troepen daar kunnen betrekken, wat betekent dat ook Moldavië een betrokken partij wordt. Moldavië is een Europees land. Vanaf het moment dat je die grens overschrijdt, kom je in een situatie waarbij een escalerend conflict realiteit zou kunnen worden."

"Vanaf het moment dat NAVO-lidstaten ook betrokken partij zouden worden - omdat bijvoorbeeld Roemenië zich aangevallen voelt- dan kom je stap per stap dichter bij een scenario wat in het slechtste geval tot een wereldoorlog zou kunnen leiden. Op dit moment is het vooral retoriek van Russische zijde. Lavrov zorgt ervoor dat de politieke druk stelselmatig wordt opgevoerd", gaat Ramaekers verder.

"Rusland heeft al rakettesten gedaan. Het gaat om raketten die tot in de VS en Europa kunnen vliegen en met nucleaire koppen geladen kunnen zijn. Ook dat moet je in die context interpreteren. Zo'n test is een waarschuwing om niet met Rusland te sollen. Dus een derde wereldoorlog? Neen, maar het zijn onrustwekkende tekenen dat het conflict in Oekraïne groter zou kunnen worden dan het nu is."

"Europa en de VS leveren steeds zwaarder militair materiaal en dat zit Rusland enorm dwars", klinkt het. Voorts zegt Ramaekers dat we "moeten opletten bij elke stap die we zetten."

De Oekraïense post gaat een nieuwe zegel, getiteld 'de Oekraïense droom' uitbrengen. De zegel brengt de Antonov-225 Mriya in herinnering, 's werelds grootste cargovliegtuig, dat kort na de Russische inval vernield werd tijdens een aanval op de luchthaven van Hostomel, vlakbij Kiev. 'Mriya' betekent droom in het Oekraïens.

Het ontwerp van de zegel is van de hand van de 11-jarige Sofia Kravchuk. Het meisje nam nog voor de oorlog deel aan een wedstrijd waarin kinderen werd gevraagd wat Oekraïne voor hen betekende. Dat maakt de Oekraïense post bekend via haar Telegramkanaal.

Hieronder de afbeelding van de nieuwe zegel:

Eerder tijdens de oorlog bracht de Oekraïense post ook al een 'go fuck yourself'-postzegel uit ter ere van de "helden van Slangeneiland".

Het Verenigd Koninkrijk schrapt alle douanerechten voor Oekraïense producten en verbiedt de uitvoer van bepaalde technologie naar Rusland. Dat meldt de Britse regering in een mededeling. Het gaat om gerst, honing, gevogelte en tomaten in blik die door Oekraïne naar het VK worden uitgevoerd.

De maatregel komt er na een verzoek van de Oekraïense president Zelensky om op die manier de Oekraïense economie te helpen.

Londen stelt ook een verbod in op de uitvoer naar Rusland van bepaalde producten en technologieën die Rusland "zou kunnen gebruiken om het heldhaftige volk van Oekraïne te onderdrukken", waaronder apparatuur voor het onderscheppen en controleren van communicatie.

"Het Verenigd Koninkrijk zal alles in het werk blijven stellen om Oekraïne te steunen in zijn strijd tegen de brutale en onuitgelokte invasie van Poetin en om de veiligheid en welvaart van Oekraïne en zijn bevolking op lange termijn te helpen waarborgen", verklaart de Britse minister van Internationale Handel Anne-Marie Trevelyan.

Secretaris-generaal António Guterres van de Verenigde Naties spreekt in Moskou met de Russische president Vladimir Poetin over de oorlog in Oekraïne. Het kantoor van Guterres zei van tevoren dat de Portugees gaat aandringen op een snel vredesakkoord. De VN-baas spreekt ook met minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov.

Guterres wil van Poetin weten wat er nodig is om vrede te bewerkstelligen. Een oproep van de VN-baas om de wapens neer te leggen tijdens het orthodoxe Pasen vond geen gehoor in Rusland en Oekraïne.

Maandag sprak Guterres met de Turkse president Recep Erdogan over de oorlog. Turkije heeft al meerdere keren aangegeven te willen bemiddelen in het conflict.

Guterres gaat donderdag naar Kiev, waar hij met de Oekraïense president Volodymyr Zelensky praat. Ook daar wil hij horen wat er nodig is om tot vrede te komen.