Na kwarteeuw communautaire twist: ook in Franstalig België maximum aantal studenten geneeskunde

Frank Vandenbroucke (Vooruit). © Belga

In Franstalig België komt er, net als in Vlaanderen, een vergelijkend ingangsexamen voor studenten geneeskunde, vanaf het academiejaar 2023-2024. Minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke heeft daarover een akkoord bereikt met de Franse Gemeenschap. Oppositiepartij N-VA noemt het akkoord ‘wanbeleid’ en een ‘generaal pardon aan de Franstalige gemeenschap’.

Reeds 25 jaar bestaat er tussen de Vlaamse en de Franstalige Gemeenschap wrevel over het aantal studenten geneeskunde dat aan de opleiding kan beginnen. In tegenstelling tot in Vlaanderen bestaat er aan Franstalige zijde geen vergelijkend concours met een numerus fixus – een maximum aantal toegelaten studenten. Daardoor ontstond er naast een onevenwicht tussen beide taalgroepen ook een overaanbod van onder meer artsen. Met communautaire spanningen tot gevolg.

Maar intussen is er een akkoord over de twistappel bereikt, aldus het kabinet van minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) vrijdag. ‘Vandaag sluiten we een vervelend hoofdstuk af dat meer dan 25 jaar aansleepte, elk jaar weer voor spanningen en wantrouwen zorgde tussen onze gemeenschappen, en starten we met een wit blad’, aldus minister Vandenbroucke.

Maxima

Wat is er precies beslist? Eerst en vooral aanvaarden zowel de Vlaamse als de Franstalige Gemeenschap de maximale toelatingscijfers die de Federale Planningscommissie opstelt. Rekening houdend met de geneeskundige behoeften in de toekomst maakt die jaarlijks maximumaantallen op voor zowel de Franstalige als de Nederlandstalige studenten. ‘Beide gemeenschappen kiezen nu voor een duidelijke beheersing van de instroom’, zegt Vandenbroucke.

De Franstalige Gemeenschap zal een decreet uitwerken om een ingangsexamen met een numerus fixus in te voeren vanaf 2023. Dat is weliswaar een jaar te laat, maar het eventuele overtal van dit jaar moet het jaar daarop gecompenseerd worden. Voor 2028 – rekening houdend met een studie van zes jaar en dus te beginnen in september 2022 – bedraagt dat voor Vlaanderen 1104 studenten en voor Franse Gemeenschap 744.

Overschotten

Er wordt ook gekeken naar het reeds bestaande onevenwicht. De Federale Planningscommissie zal namelijk rekening houden met het teveel aan studenten uit het verleden – die er zowel aan Franstalige als Vlaamse zijde zijn.

De overschotten worden met andere woorden geabsorbeerd in de cijfers die de Federale Planningscommissie jaarlijks zal presenteren opdat geen elke student uiteindelijk ook in het werkveld terecht kan. Met andere woorden zullen er relatief minder studenten mogen instromen, al gaan de absolute aantallen door de stijgende behoeften omhoog.

Stok achter de deur

Het akkoord is er vooral een op basis van vertrouwen. Om te voorkomen dat de Franstalige en/of Vlaamse Gemeenschap de door de Federale Planningscommissie opgemaakte maximumaantallen niet respecteert, heeft het federale niveau nog een stok achter de deur. De federale minister van Onderwijs kan dan namelijk zelf beslissen wie er na de studie al dan niet een attest krijgt.

‘Een suboptimaal scenario, maar ik heb er vertrouwen in dat het niet zo ver zal komen’, aldus Vandenbroucke.

Garantie

‘Op deze manier is er zekerheid dat een geschikt aantal studenten wordt opgeleid, rekening houdend met de behoeften en krijgen alle studenten die aan de opleiding beginnen de garantie dat ze later het beroep ook mogen uitoefenen en dus een RIZIV-nummer krijgen, klinkt het.

‘Daarnaast is het belangrijk dat de planning van het medisch aanbod rekening houdt met de reële behoeften van zowel de bevolking als de artsen. Dat gebeurt op basis van een verfijnde en dynamische methodologie van de planningscommissie die unaniem werd goedgekeurd. De overtallen uit het verleden worden volledig weggewerkt.’

Reacties: ‘Vlaamse regering wacht op garantie’

De Vlaamse regering stapt voorlopig niet mee in het akkoord. Volgens Vandenbroucke wil die eerst de garantie dat de Franse gemeenschap de plannen effectief uitvoert.

N-VA, federaal in de oppositie, noemt het akkoord ‘wanbeleid op kop van duizenden Vlaamse studenten en de Vlaamse belastingbetaler’. Volgens Kamerlid Valerie Van Peel wordt de Franse gemeenschap gepardonneerd voor het decennialang negeren van afspraken inzake artsenquota.

Ze benadrukt dat de Franse gemeenschap nu slechts een belofte heeft gemaakt om een ingangsexamen met numerus fixus in te stellen, en dat de concrete vorm nog af te wachten valt.

Na kwarteeuw communautaire twist: ook in Franstalig België maximum aantal studenten geneeskunde
© BelgaImage

Vlaams Onderwijsminister Ben Weyts, ook N-VA, vindt dat de federale regering de spons veegt ‘over de Franstalige wetsovertredingen van het verleden’ en voor de toekomst ‘een zo mogelijk nog meer onrechtvaardige verdeling’ hanteert.

De Vlaamse regering wil, voor ze meestapt in het akkoord, eerst de garantie dat de Franse gemeenschap effectief doet wat ze belooft. ‘De Vlaamse Regering gaat uit van het eenvoudige principe van rechtvaardigheid’, zegt Weyts. ‘Namelijk: wanneer het aantal artsen beperkt moet worden om de kosten voor de federale overheid te beperken, dan moet dat gebeuren op grond van een rechtvaardige verdeling. Wat momenteel voorligt beantwoordt daar heus niet aan.’

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content