VS trainen Oekraïense soldaten in Duitsland - Frankrijk gaat meer militair materieel naar Oekraïne sturen

De Britse premier Boris Johnson heeft de Oekraïense president Volodymyr Zelensky bijkomende militaire hulp beloofd om Oekraïne te verdedigen tegen de Russische agressor.

In een telefoongesprek zaterdagnamiddag bood Johnson Zelensky "blijvende economische en humanitaire steun" aan, zo meldt een woordvoerder van Downing Street.

Johnson zou Zelensky gezegd hebben dat hij "meer vastberaden is dan ooit om Oekraïne te versterken en ervoor te zorgen dat Poetin faalt".

Zelensky bracht Johnson op de hoogte over de hevige gevechten in het oosten van Oekraïne en de voortdurende belegering van de havenstad Marioepol. De Oekraïense president voegde daaraan toe welke militaire uitrusting Oekraïne nodig heeft voor zijn verdediging. 

Een groep burgers heeft het belegerde complex van de staalfabriek in de Oekraïense havenstad Marioepol kunnen verlaten. Dat heeft een correspondent van het Russische staatspersbureau Tass gemeld. Het zou om 25 personen gaan, onder wie zes kinderen jonger dan 14 jaar.

Of de berichtgeving klopt is niet te verifiëren. Volgens Oekraïense bronnen zouden ongeveer duizend burgers hun toevlucht hebben gezocht in de bunkers en ondergrondse ruimten van Azovstal. Het Kremlin houdt vol dat naar schatting zo'n 2.500 Oekraïense strijders en huurlingen zich daar hebben verschanst. Ze zouden tot dusver geweigerd hebben zich over te geven.

Kiev en Moskou hebben, na bemiddeling van VN-chef António Guterres, afgesproken een humanitaire corridor te openen om burgers de gelegenheid te geven zich in veiligheid te brengen. Van een grootschalige evacuatie is tot dusver echter geen sprake geweest. 

Frankrijk gaat meer militair materieel en humanitaire hulp naar Oekraïne sturen. Dat heeft het Elysée aangekondigd na een onderhoud tussen de herverkozen Franse president Emmanuel Macron en zijn Oekraïense ambtgenoot Volodimir Zelensky.

Zelensky bedankte Macron voor het zenden van militair materieel dat bijdraagt aan het Oekraïense verzet tegen de Russische agressor. De Franse president antwoordde dat die steun nog versterkt zal worden.

Macron zei ook dat de missie van Franse experts om mee bewijzen te verzamelen van oorlogsmisdaden door de Russen in Oekraïne verlengd zal worden.

De Franse president gaf ook uiting van zijn ongerustheid over de Russische bombardementen donderdag in Kiev en de "ondraaglijke situatie in Marioepol", ondanks herhaaldelijke oproepen van Macron aan de Russische president om het internationale humanitaire recht na te leven. 

In een graf nabij Boetsja zijn de lichamen van drie mannen, die zichtbaar waren gemarteld en doodgeschoten, zaterdag teruggevonden. Hun handen waren vastgebonden. Ze hadden ook een blinddoek op, aldus de politie van Kiev. "De slachtoffers waren langdurig gemarteld", aldus het hoofd van de politie van de Oekraïense hoofdstad, Andri Nebitov.

De lichamen zijn gevonden in Mirotske, niet ver van Boetsja, de voorstad van Kiev die symbool is geworden van oorlogsgruwel in Oekraïne.

"Volgens de eerste gegevens hebben de bezetters geprobeerd de sporen van hun geweld te verbergen, dus hebben ze de lichamen in een kuil gegooid en met aarde bedekt", aldus Nebitov.

Kiev beschuldigt de Russen ervan slachtpartijen te hebben aangericht, na de vondst van tientallen lichamen in burgerkledij in plaatsen rond Kiev die eerder bezet waren door Russische troepen.

Het gerecht in Oekraïne voert een onderzoek naar tien Russische militairen die ervan worden verdacht oorlogsmisdaden te hebben gepleegd in de stad Boetsja.

De soldaten maken deel uit van de 64e gemotoriseerde infanteriebrigade van het Russische leger. Ze worden verdacht van wrede daden tegen burgers en andere overtredingen van het oorlogsrecht, liet de hoofdaanklager in Kiev donderdag weten.

Lees ook: Van verkrachtingen tot executies van Oekraïense burgers: wat bezielt soldaten die deze misdaden plegen? (+)

De Russische troepen willen volgens de Oekraïense president Volodimir Zelensky het leven in de Donbas wegvagen.

"In de Donbas, doen de bezetters alles om elk leven op dit grondgebied weg te vagen. De aanhoudende brutale bombardementen, de constante Russische aanvallen op infrastructuur en residentiële buurten zijn getuigen van het feit dat Rusland dit territorium wil verlaten maken", zei hij in een videoboodschap zaterdagochtend.

Zelensky drukte ook zijn dank uit voor de steun van de Verenigde Staten, "die heel behulpzaam zal zijn in de strijd tegen Rusland, tegen de Russische binnendringers". Het programma om de levering van steun aan Oekraïne te versnellen, zal helpen "de ideologische opvolgers van de nazi's te verslaan, die een oorlog tegen ons en ons land zijn gestart", klonk het nog. 

De Oekraïense ambassade in Nederland roept de Nederlandse regering op om het "onmiddellijke vertrek" te eisen van het schip Sunny Liger, dat met een lading gasolie uit Rusland op weg is naar de haven van Amsterdam. "Nederland, wiens steun Oekraïne zeer op prijs stelt, mag geen veilige haven worden voor vuile Russische olieplannen", stelt de ambassade in een verklaring.

Ook doet Oekraïne een beroep op de havenarbeiders in Amsterdam en de rest van Nederland: "Volg je Zweedse collega's. Blijf van de Sunny Liger af", zo klinkt het. "Weiger zijn lading te lossen. Word niet medeplichtig aan immorele handel die de moorden op onschuldige Oekraïense vrouwen en kinderen financiert."

De Sunny Liger is afkomstig uit Primorsk, maar vaart niet onder Russische vlag. Daardoor gelden er geen sancties tegen het schip.

Eigenlijk was de lading bestemd voor Zweden. Maar havenarbeiders daar weigerden eerder al het schip te lossen. De Sunny Liger is daarop doorgevaren in de richting van Rotterdam. Vakbond FNV liet het daar niet bij zitten en riep Nederlandse havenarbeiders op om solidair te zijn met hun Zweedse collega's.

Momenteel ligt de Sunny Liger voor de kust voor anker en wil het de haven van Amsterdam ingaan. Maar volgens havenbedrijf Port of Amsterdam willen diensten als loodsen en slepers vanwege zorgen over de veiligheid het schip nog niet de haven in begeleiden.

De gemeente Amsterdam heeft al aangegeven het onwenselijk te vinden als de Sunny Liger in de Amsterdamse haven zou gaan lossen, maar volgens een woordvoerder wordt nog overlegd met de betrokken partijen hoe het nu verder moet.

De Britse inlichtingendiensten stellen dat Rusland gedwongen is de troepen in het noordoosten van Oekraïne te hergroeperen.

In een verslag dat het Britse ministerie van Defensie zaterdag publiceerde, klinkt het dat de Russen hopen hun moeilijkheden bij de invasie te overwinnen door de troepen geografisch te concentreren, de bevoorradingswegen te verkorten en het commando te vereenvoudigen.

Het Russische leger hergroepeerde uitgeputte eenheden na de mislukte opmars, klinkt het in het verslag. "Veel van deze eenheden hebben waarschijnlijk een verzwakt moreel", aldus de inlichtingendienst.

Volgens de dienst bestaan er nog steeds tekortkomingen in de tactische coördinatie. Ondanks enkele lokale verbeteringen zou Rusland zijn volledige strijdkracht nog niet volledig kunnen gebruiken door gebrekkige capaciteiten van de eenheden en een wisselvallige luchtsteun. 

Rusland heeft nieuwe aanvallen uitgevoerd met het zwaartepunt in het oosten van Oekraïne, maar volgens een situatieverslag van de Oekraïense generale staf hebben de Russen daarbij geen successen geboekt. "De gevechten houden aan", klinkt het.

Nabij de stad Izjoem, in de oblast Charkiv, zou Rusland troepen verzamelen om aanvallen uit te voeren. In de oblast Dnjepropetrovsk vielen de Russen doelwitten aan met raketten en artillerie. In de gebieden Loehansk en Donetsk zijn dan weer veertien aanvallen afgeweerd.

De Oekraïners claimen ook elf tanks, negen drones en zeven artilleriesystemen te hebben vernietigd.

De situatie rond de Azovstal-fabriek in de havenstad Marioepol is nog steeds onduidelijk. In de bunkers van de site zouden zich - volgens Russische berichten - ongeveer 2.500 Oekraïense strijders en buitenlandse huurlingen hebben verschanst. Volgens Oekraïne wachten daar vooral 1.000 burgers op hun redding.

Onder bemiddeling van VN-secretaris-generaal Antonio Guterres verklaarden Kiev en Moskou zich bereid een humanitaire corridor voor burgers in te stellen. Resultaten heeft dat echter nog niet opgeleverd. Volgens de Russische staatstelevisie zou een gezin van drie de fabriek hebben verlaten, maar dat kon niet worden gecontroleerd.

Russische troepen hebben volgens Oekraïne enkele honderdduizenden tonnen graan gestolen uit gebieden in Oekraïne die de Russen bezet houden. Dat meldt de Oekraïense onderminister van Landbouw.

In een toespraak voor de Oekraïense televisie uitte Taras Visotski zijn bezorgdheid over het feit dat het grootste deel van de naar zijn zeggen 1,5 miljoen ton graan die is opgeslagen in bezet gebied, ook gestolen zou kunnen zijn door Russische troepen.

Het Oekraïense ministerie van Buitenlandse Zaken beschuldigde Rusland donderdag voor het eerst van het stelen van graan in bezet gebied. Die daad bedreigt volgens het ministerie de voedselzekerheid in de wereld. Oekraïne is een grote exporteur van graan.

Pentagonwoordvoerder John Kirby heeft in een ongewoon emotionele persconferentie de Russische president Vladimir Poetin bekritiseerd. "Het is wreedheid van de koudste en meest verdorven soort", klonk het.

"We wisten dat Poetin in staat was om de nationale belangen van Rusland hardnekkig en met meedogenloze vastberadenheid te verdedigen. Maar we hebben niet goed ingeschat in hoeverre hij dit soort geweld en wreedheid zou vertonen", vertelde de woordvoerder.

Kirby reageerde op de vraag van een journalist of hij Poetin als een rationeel persoon ziet. De woordvoerder verklaarde dat hij geen psycholoog is en niet kan inschatten wat zich in het hoofd van de Russische president afspeelt. Wel kon hij naar eigen zeggen over Poetins "verdorvenheid" praten. "Het is zwaar om te zien wat zijn troepen in Oekraïne aanrichten. Een ethisch moreel individu kan zoiets niet rechtvaardigen."

Toen Kirby het had over de beelden van de wreedheden had hij even moeite om zijn kalmte te bewaren. "Poetin wil zogezegd Oekraïne denazificeren en de Russische burgers in het land beschermen, maar dat is bullshit. Die retoriek valt moeilijk te rijmen met wat hij onschuldige mensen in Oekraïne aandoet."

Kirby verontschuldigde zich achteraf. "Ik wou niet emotioneel worden en wens me daarvoor te verontschuldigen", klonk het. "Ik zit al heel lang in het leger en heb vrienden gekend die nooit terugkeerden. Het is gewoon hard."

Ongeveer 1,02 miljoen mensen zijn sinds 24 februari vanuit Oekraïne naar Rusland gevlucht. Dat beweert de Russische minister van Buitenlandse Zaken Sergej Lavrov in een update die in de nacht van vrijdag op zaterdag is gepubliceerd op de website van het ministerie. Op die dag viel Rusland buurland Oekraïne binnen.

Volgens Lavrov bestaat de groep onder anderen uit 120.000 buitenlanders en mensen die zijn geëvacueerd uit de zelfuitgeroepen pro-Russische republieken Loehansk en Donetsk in Oost-Oekraïne. In totaal zouden 2,8 miljoen mensen hebben gevraagd om naar Rusland geëvacueerd te worden. Oekraïne stelt dat de Russische regering duizenden mensen tegen hun wil naar Rusland heeft gedeporteerd.

In totaal zijn volgens de Verenigde Naties ruim 5,4 miljoen mensen vanuit Oekraïne naar het buitenland gevlucht. Ruim 3 miljoen van hen vluchtten naar of via buurland Polen.

De buitenlandminister herhaalde in de update ook zijn eerdere bewering dat de NAVO een politieke oplossing voor het conflict in Oekraïne belemmert door openlijk steun uit te spreken voor het land. Als ze "echt" geïnteresseerd zouden zijn in het vinden van een oplossing voor de crisis zouden de VS en de NAVO stoppen met het leveren van wapens aan Kiev, stelt hij.

De Amerikaanse president Joe Biden is van plan om bepaalde voorwaarden waaraan moet worden voldaan om een visum te krijgen, te laten vervallen voor hoogopgeleide Russen die naar de Verenigde Staten willen komen. Dat meldt persbureau Bloomberg op basis van mensen die bekend zijn met het voorstel.

Biden zou bij het Amerikaanse Congres een voorstel hebben ingediend om de verplichting op te heffen dat Russische professionals die een werkvisum aanvragen een huidige werkgever moeten hebben. Het zou met name van toepassing zijn op Russische burgers die een master- of doctoraatsdiploma hebben behaald in de exacte wetenschappen. Meer specifiek moet het makkelijker worden voor Russen die op hoog niveau ervaring hebben met onder meer ruimtetechnologie, cyberveiligheid en nucleaire machinebouw om naar de VS te verhuizen.

Volgens een vertegenwoordiger van de Nationale Veiligheidsraad van de VS is het voorstel bedoeld om de toegang van de Russische president Vladimir Poetin tot hightechmiddelen en -bronnen te dwarsbomen en om op langere termijn de basis voor Russische innovatie te verzwakken. Bovendien moet de versoepeling bijdragen aan de Amerikaanse economie en nationale veiligheid.

Sinds de Russische inval in Oekraïne zijn volgens het kabinet van Biden veel hoogopgeleide Russen uit technische sectoren naar het buitenland gevlucht vanwege de beperkte financiële mogelijkheden in Rusland, als gevolg van sancties die door de Europese Unie en de VS zijn opgelegd aan het land.

Een Oekraïense gevechtspiloot die in z’n eentje veertig Russische vliegtuigen neergehaald zou hebben, is gesneuveld op het slagveld. Zijn ongeëvenaarde schutterskwaliteiten leverden hem de bijnaam ‘Geest van Kiev’ op. Al die tijd bleef zijn identiteit een mysterie, tot nu dus. Een beetje argwaan blijft echter wel op zijn plaats...

Lees hier verder.

De mijnenjager Primula vertrekt maandag uit Zeebrugge om een formatie van oorlogsschepen in de Baltische Zee te vervoegen. Hij vervangt er de Lobelia, die donderdag teruggekeerd is.

Sinds de start van de Russische oorlog in Oekraïne heeft de NAVO zijn militaire capaciteit in het oosten van Europa fors opgedreven. België draagt ook zijn steentje bij: een mijnenjager maakt deel uit van de flottielje SNMCMG1, er trokken 250 soldaten naar Roemenië en de missie van de F16's vanuit Estland werd verlengd en uitgebreid.

De SNMCMG1 bestaat momenteel uit drie mijnenjagers en staat onder bevel van een Estse officier. De schepen maakten van 25 tot 27 april een tussenstop in Turku (het zuidwesten van Finland) om er te oefenen met Finse eenheden. Daarna stonden oefeningen geprogrammeerd nabij de Finse archipel, een groep eilanden aan de ingang van de Botnische Golf. 

Slovakije en Polen hebben een akkoord bereikt over de overdracht van Slovaakse MiG-29-straaljagers aan Oekraïne. Dat hebben de ministers van Defensie van de twee landen bekendgemaakt in Bratislava.

Polen stemde ermee in het Slovaakse luchtruim te beveiligen met zijn Amerikaanse F-16's als de MiG's niet langer beschikbaar zijn, verzekerde de Slovaakse minister van Defensie Jaroslav Nad. Zijn Poolse ambtsgenoot Mariusz Blaczczak noemde het "volkomen normaal" dat het actieterrein uitgebreid werd.

Nad had aanvankelijk ontkend dat Slovakije kon ingaan op het Oekraïense verzoek om de MiG-gevechtsvliegtuigen af te staan. Slovakije wilde op lange termijn wel van de gevechtsvliegtuigen af omdat alleen technici uit het vijandige Rusland ze kunnen onderhouden. Tot nu waren ze echter onmisbaar omdat Slovakije nog wacht op de levering van F-16's die het land bij de VS besteld had.