Lavrov: “Zelensky benadrukt graag zijn afkomst, maar volgens mij had Hitler ook joods bloed”

Bij bombardementen op Lyman, een stad in het oosten van Oekraïne vlak bij de frontlijn, zijn vandaag vier burgers om het leven gekomen. Zeven raakten ook gewond, aldus regionaal gouverneur Pavlo Kirilenko op Telegram. In Bakhmoet, een stad die iets verder van het front ligt, viel één dode en in de regio van Charkov kwamen drie burgers om. 

Er zou een Russische aanval op Lyman op til zijn. Door de opmars van de Russische troepen heeft het Oekraïense leger zich moeten terugtrekken en zich moeten hergroeperen in de buitenwijken van de stad. Lyman, dat voor de Russische invasie zo'n 20.000 inwoners telde, is grotendeels geëvacueerd.

In de regio van Charkov werden woonwijken van de gelijknamige stad en andere steden geviseerd.

Het Russische leger heeft van de inname van de Donbas zijn belangrijkste doelstelling gemaakt. De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft toegegeven dat de situatie in de regio "moeilijk" is.

In het westen van Rusland is er brand uitgebroken in een militaire site. Dat heeft de gouverneur van de regio Belgorod gezegd. Er zou één persoon lichtgewond geraakt zijn. 

Eerder op de dag had de gouverneur van een andere grensregio, Koersk, al gezegd dat een deel van een vrachtspoorlijn was vernield door een daad van sabotage. Rusland, dat zelf eind februari Oekraïne binnenviel, heeft het buurland al meermaals beschuldigd van aanvallen op Russisch grondgebied.

De burgemeester van Brussel Philippe Close (PS) is in Oekraïne aangekomen. Hij begeleidt er een humanitaire missie naar Lviv en Kiev op uitnodiging van Vitali Klitsjko, de burgemeester van Kiev. 

De evacuatie van burgers uit de staalfabriek Azovstal in de zwaar belegerde Zuid-Oekraïense havenstad Marioepol is nu goed begonnen. Een honderdtal burgers is intussen onderweg naar "grondgebied dat gecontroleerd wordt door Oekraïne". Dat heeft de Oekraïense president Volodymyr Zelensky op Twitter aangekondigd.

Eerder hadden de Verenigde Naties en het Internationale Rode Kruis al gewag gemaakt van een internationale evacuatieoperatie vanuit de site van Azovstal. Volgens Zelenski zullen de burgers opgevangen worden in het iets westelijker gelegen Zaporizja.

Volgens de Oekraïense autoriteiten hebben zich zowat 1.000 burgers verschanst in de ondergrondse gangen van de site van Azovstal. Rusland heeft het dan weer over 2.500 mensen, en dan vooral militairen en "buitenlandse huurlingen". 

De evacuatieoperatie van burgers uit de staalfabriek Azovstal in de Zuid-Oekraïense stad Marioepol "gaat" vandaag "voort" in coördinatie met het Internationale Rode Kruis. Dat heeft een woordvoerder van de Verenigde Naties (VN) in Genève laten weten.

Jens Laerke, woordvoerder van het VN-kantoor voor de coördinatie van humanitaire zaken, wou om veiligheidsredenen niet meer details geven.

Zaterdag meldde het Oekraïense Azovbataljon dat voor de eerste keer een twintigtal burgers uit Azovstal was geëvacueerd. Het Russische ministerie van Defensie meldde dan weer dat twee groepen van burgers, van respectievelijk 25 en 21 personen, de staalfabriek konden verlaten.

In de ondergrondse gangen van de site van Azovstal hebben zich honderden Oekraïense militairen en burgers verschanst. 

Het Deense ministerie van Buitenlandse Zaken heeft de Russische ambassadeur bij zich geroepen voor een gesprek op maandag, omdat een Russisch vliegtuig het Deense luchtruim heeft geschonden.

"Dit is compleet onaanvaardbaar en erg verontrustend in de huidige situatie", zei minister van Buitenlandse Zaken Jeppe Kofod.

Denemarken en Zweden beweren dat een Russisch vliegtuig, een An-30, vrijdagnacht hun luchtruim was binnengevlogen, toen het toestel ten oosten van het Deense eiland Bornholm vloog.

Sinds de invasie van Oekraïne is een intens debat ontvlamd in Zweden en in buurland Finland over een mogelijke toetreding tot het NAVO-bondgenootschap. Rusland waarschuwde beide landen al meermaals tegen een toetreding. Denemarken is daarentegen al lid van het militair bondgenootschap. 

De Duitse bondskanselier Olaf Scholz vreest dat door de oorlog in Oekraïne een wereldwijde hongercrisis dreigt. Dat zei hij tijdens een bijeenkomst op de Dag van de Arbeid in Düsseldorf.

"Deze oorlog zal gevolgen over de hele wereld hebben. We moeten ons nu al zorgen maken dat sommige mensen zullen verhongeren en dat er landen zijn die geen graan meer kunnen veroorloven voor hun burgers", aldus de bondskanselier.

Oekraïne is een van de grootste exporteurs van graan ter wereld. Door de oorlog zijn de exportmogelijkheden echter ernstig beperkt. Volgens Scholz kan dit op termijn in steeds meer landen tot een hongercrisis leiden.

De directeur van het Wereldvoedselprogramma van de Verenigde Naties (WFP), Martin Frick, meldde eerder dit weekend al dat momenteel bijna 4,5 miljoen ton graan vastzit in Oekraïense havens en op schepen. Dat komt onder meer doordat havens en zeeroutes zijn geblokkeerd als gevolg van de Russische inval in Oekraïne. Volgens Frick is het graan cruciaal voor de wereldwijde voedselhulp.

Scholz benadrukte in zijn toespraak dat Duitsland de getroffen landen niet in de steek zal laten. "We zullen ze blijven steunen", zei de bondskanselier.

Paus Franciscus heeft de oorlog in Oekraïne beschreven als een "macabere achteruitgang van de menselijkheid." De oorlog doet hem "lijden en huilen", zei hij. 

Hij riep in een toespraak tot duizenden gelovigen op het Sint-Pietersplein op tot humanitaire corridors om mensen te evacueren die vastzitten in de staalfabriek van Marioepol. In zijn zegen uitte Franciscus opnieuw kritiek op Rusland door te zeggen dat Marioepol "op barbaarse wijze is gebombardeerd en verwoest".

Mogelijk krijgt de kerkvorst zijn zin. Lokale autoriteiten in Marioepol hebben goede hoop om zondagmiddag burgers uit de belegerde Oekraïense stad te evacueren.

Duitsland heeft zijn energieafhankelijkheid van Rusland sterk verminderd sinds de start van de Russische inval in Oekraïne. Dat blijkt uit een rapport van het ministerie van Economie, dat het Duitse nieuwsagentschap dpa kon inzien. 

"Duitsland zit in het proces om snel de energieafhankelijkheid van Rusland af te bouwen en om de energievoorziening te diversifiëren", stelt het rapport. Volgens dat rapport is de Duitse afhankelijkheid van Russische olie gedaald van 35 procent van alle ingevoerde olie vorig jaar, tot 12 procent vandaag. 

Wat betreft steenkool, nam de afhankelijkheid af van 50 procent tot ongeveer 8 procent sinds het begin van het jaar. Dat is het gevolg van contractveranderingen. De EU voerde ook een verbod in op de invoer van Russische steenkool, hoewel een overgangsperiode van vier maanden bestaat.

"Al deze stappen die we zetten, vergen een grote gezamenlijke inspanning van alle actoren, en betekenen ook kosten die de economie en consumenten zullen voelen", zei minister van Economie Robert Habeck. "Ze zijn echter noodzakelijk als we niet langer door Rusland willen gechanteerd worden." Een versnelde energietransitie is noodzakelijk voor een goedkope, onafhankelijke en veilige energievoorziening in de toekomst, zei hij.

Duitsland kreeg kritiek van Kiev en andere EU-landen voor de afhankelijkheid van Russische fossiele brandstof. 

Het Russische ministerie van Defensie meldt dat Russische raketten een landingsbaan en een hangar met door de Verenigde Staten geleverde wapens op een militair vliegveld bij de Oekraïense stad Odessa hebben vernietigd.

De regionale gouverneur van Odessa, Maxim Martsjenko, zei dat Rusland een Bastion-raket had gebruikt, die vanaf de Krim was gelanceerd.

Rusland claimt verder dat zijn luchtverdedigingssystemen twee Oekraïense Su-24m- bommenwerpers boven de regio Charkiv hadden neergeschoten. Die bewering kon niet door onafhankelijke waarnemers worden bevestigd.

De Russische autoriteiten hebben laten verstaan dat bezittingen in Rusland van landen die als vijandelijk worden beschouwd, in beslag kunnen worden genomen. Het gaat om een reactie op het voorstel van de Amerikaanse regering om activa die bij Russische oligarchen in beslag zijn genomen, te liquideren en het product daarvan aan Oekraïne te geven.

Vjatsjeslav Volodin, voorzitter van het Lagerhuis van het Russische parlement, noemde zo'n represaille gerechtvaardigd. Als voorbeeld gaf hij een bedrijf op Russisch grondgebied, waarvan de eigenaars afkomstig zijn uit vijandige landen of landen waar beslissingen worden genomen om Russische activa in beslag te nemen. "Het is gerechtvaardigd (...) te antwoorden met gespiegelde maatregelen: bezittingen confisqueren", zei hij op zijn Telegram-kanaal. "Het product van de verkoop zal worden gebruikt voor de ontwikkeling van ons land."

Hij beschuldigde nog een aantal "vijandige landen, Litouwen, Letland, Polen en zelfs de Verenigde Staten" ervan het internationaal recht niet te respecteren en zich eenvoudigweg schuldig te maken aan diefstal. "Vandaag kopen Russische ondernemers buitenlandse bedrijven die actief zijn in Rusland, door de aandelen van partners te kopen die ons land willen verlaten", zei de Doema-voorzitter.

Het voorstel van de Amerikaanse regering noemde hij "een gevaarlijk precedent, dat als een boemerang naar de Verenigde Staten zelf zal terugkeren". "Deze beslissing zal de economie van ons land niet raken. De jachten, villa's en andere bezittingen, die in beslag genomen zijn bij rijke burgers (van Rusland, nvdr.), dragen helemaal niet bij tot de ontwikkeling", aldus nog Volodin. 

Miljoenen tonnen voedsel in Oekraïne kunnen op dit moment niet worden gebruikt. "Momenteel zit bijna 4,5 miljoen ton graan vast in Oekraïense havens en op schepen en kan niet worden gebruikt", zegt de directeur van het Wereldvoedselprogramma van de Verenigde Naties (WFP) in Duitsland, Martin Frick. Havens en zeeroutes zijn geblokkeerd als gevolg van de Russische inval in Oekraïne.

Tot het begin van de oorlog was Oekraïne een van 's werelds belangrijkste producenten van tarwe en een belangrijke producent van maïs. Volgens cijfers van de VN is er in 2020 bijvoorbeeld ruim 30 miljoen ton maïs en bijna 25 miljoen ton tarwe geoogst in het land. Veel landen, bijvoorbeeld in Noord-Afrika, zijn afhankelijk van goedkope tarwe uit Oekraïne. Het graan is ook cruciaal voor de wereldwijde voedselhulp. "Voedsel uit Oekraïne is wereldwijd dringend nodig", aldus Frick.

Door Oekraïense beschietingen van dorpen in de bezette regio Cherson zijn volgens het Russische ministerie van Defensie burgers gedood en gewond geraakt, meldt het Russische persbureau RIA zondag.

Er zouden een school, kleuterschool en een begraafplaats in twee dorpen in het zuiden van Oekraïne zijn geraakt. Hoeveel slachtoffers er zijn gevallen en wanneer de bombardementen zouden hebben plaatsgevonden, heeft het Russische ministerie niet bekendgemaakt.

Oekraïne heeft nog niet gereageerd op het bericht en de informatie kon niet onafhankelijk geverifieerd worden.

De Europese Commissie wil de import van Russische olie dit jaar geleidelijk uitbannen. Dat meldt persbureau Bloomberg op basis van ingewijden. Ook zou Brussel meer banken in Rusland en Wit-Rusland willen uitsluiten van het internationale banksysteem SWIFT.