Zelensky bevestigt dat 60 burgers werden gedood bij Russische aanval op school
Oekraïne zet zich schrap voor hevige bombardementen in de aanloop naar 9 mei. Dan vieren de Russen de Dag van de Overwinning waarmee de overwinning op de nazi’s tijdens de Tweede Wereldoorlog wordt herdacht. Herlees hier de ontwikkelingen van zondag 8 mei.
• Lichtjes zenuwachtig kijkt het Westen maandag mee naar de Russische feestelijkheden van 9 mei. Poetin en co. herdenken dan naar jaarlijkse gewoonte de overwinning op Nazi-Duitsland met militaire parades en speeches. Poetin wil volgens experts “iets groots aankondigen”. Maar wat? We vroegen het oud-kolonel Roger Housen.
• Alle vrouwen, kinderen en ouderen werden zaterdag geëvacueerd uit staalfabriek Azovstal. Dat meldt Kiev. Er zaten zo’n 200 burgers vast in de fabriek in de Zuid-Oekraïense havenstad Marioepol.
• De VN-Veiligheidsraad heeft vrijdag unaniem - dus met steun van Rusland - een verklaring over de oorlog in Oekraïne goedgekeurd. In de verklaring drukken ze hun “duidelijke steun” uit voor “de zoektocht naar een vreedzame oplossing”.
• Het Russische oorlogsschip Moskva zonk vorige maand door een Oekraïense raketaanval die kon worden uitgevoerd dankzij informatie van Amerikaanse inlichtingendiensten.
Lees alles over het conflict in Oekraïne in ons dossier.
Liveblog
Zelensky bevestigt dat 60 burgers werden gedood bij Russische aanval op school
Bij een Russische luchtaanval op een school in de Oekraïense oblast Loehansk zijn 60 burgers gedood, zo heeft de Oekraïense president Volodymyr Zelensky zondag bevestigd tijdens een tussenkomst via videoconferentie op een G7-top.
De aanval op de school in Bilohorivka vond zaterdagmiddag plaats. Op dat moment bevonden zich in het gebouw tientallen mensen die beschutting zochten tegen het oorlogsgeweld. Eerder had ook gouverneur Sergej Hajdaj al gemeld dat de aanval een zestigtal doden eiste. Volgens hem zaten er in totaal 90 mensen in de school van wie er 27 werden gered.
Secretaris-generaal Antonio Guterres van de Verenigde Naties heeft inmiddels geschokt gereageerd op het dodelijke bombardement. Hij herinnerde er nogmaals aan dat zelfs in tijden van oorlog burgers en civiele infrastructuur altijd moeten worden ontzien en merkte op dat de aanval opnieuw bewijst dat "in dit conflict, net zoals in zovele andere conflicten, het de burgers zijn die de hoogste prijs betalen".
Meer dan 170 geëvacueerde burgers vanuit Marioepol aangekomen in Zaporizja
Ruim 170 burgers vanuit Marioepol, van wie een veertigtal geëvacueerden vanuit de staalfabriek Azovstal, zijn zondag aangekomen in Zaporizja. Dat heeft een journalist van het Franse persagentschap 'AFP' ter plaatse vastgesteld.
In totaal zijn 174 burgers in acht bussen aangekomen in de grote stad in het zuidoosten van Oekraïne "vanuit de hel in Marioepol", stelde Osnat Lubrani, de coördinatrice voor humanitaire hulp voor Oekraïne van de Verenigde Naties, op Twitter.
Trudeau belooft Zelensky meer wapens tijdens bezoek Oekraïne
Canada gaat Oekraïne nieuwe wapens en militaire uitrustingen leveren. Dat heeft de Canadese premier Justin Trudeau beloofd na een onaangekondigd bezoek aan hoofdstad Kiev, waar hij met de Oekraïense president Volodymyr Zelensky sprak.
Trudeau zei ook dat Canada nieuwe sancties oplegt aan Russische personen en organisaties die de oorlog in Oekraïne steunen. Tevens kondigde hij de heropening van de Canadese ambassade in Kiev aan. Op het ambassadegebouw hees hij vervolgens de Canadese vlag.
Om de Oekraïense bevolking meer voedselzekerheid te verschaffen doneert Canada 25 miljoen dollar (ongeveer 23,7 miljoen euro) aan het Wereldvoedselprogramma van de VN, zei Trudeau. Ook schaft Canada voor minstens een jaar de handelstarieven af op alle Oekraïense invoer.
Eerder vandaag bezocht Trudeau de plaats Irpin, vlak buiten Kiev, waar hevige gevechten tussen Oekraïense en Russische troepen plaatsvonden totdat de Russen zich eind maart terugtrokken. Over de Russische president Vladimir Poetin zei Trudeau dat deze verantwoordelijk is voor "gruwelijke oorlogsmisdaden".
Scholz: "Steun voor Oekraïne is erfenis van 8 mei"
Duits bondskanselier Olaf Scholz heeft de historische verantwoordelijkheid van Duitsland benadrukt bij het steunen van Oekraïne na de invasie door Rusland. Dat deed hij zondag tijdens een televisietoespraak ter gelegenheid van de 77e verjaardag van het einde van de Tweede Wereldoorlog in Europa op 8 mei 1945.
"We hebben een centrale les geleerd uit de catastrofale geschiedenis van ons land tussen 1933 ne 1945", zei Scholz. "Nooit meer oorlog. Nooit meer genocide. Nooit meer tirannie."
In de huidige situatie kan dat alleen maar betekenen: "Wij verdedigen gerechtigheid en vrijheid - aan de kant van wie aangevallen wordt. Wij steunen Oekraïne in de strijd tegen de agressor."
Scholz beklemtoonde dat hij er diep van overtuigd is dat de Russische president Vladimir Poetin de oorlog niet zal winnen. "Vrijheid en veiligheid zullen zegevieren, net als vrijheid en veiligheid 77 jaar geleden zegevierden over onvrijheid, geweld en dictatuur." Daaraan deelnemen naar het beste vermogen van Duitsland betekent vandaag "nooit meer". "Dat is de erfenis van 8 mei."
Zware gevechten rond strategisch belangrijk Slangeneiland
Rapporten van beide zijden maken gewag van hevige gevechten rond het strategisch belangrijke Oekraïense Slangeneiland in de Zwarte Zee, dat 35 kilometer van de kust ligt voor de Donaudelta in de oblast Odessa. Aan het begin van de oorlog hadden Russische troepen de militaire basis daar veroverd, waarbij de radioboodschap ("Go fuck yourself") aan een Russisch oorlogsschip wereldberoemd werd. In datzelfde gebied zou later ook de Moskva, het vlaggenschip van de Russische Zwarte Zeevloot, gezonken zijn na Oekraïens vuur.
In het situatierapport van zaterdagavond maakte het Russische leger melding van het neerschieten van meerdere drones, een Su-24 bommenwerper, een Su-27 gevechtsvliegtuig en een militaire helikopter met parachutisten aan boord. Er werd ook een Oekraïens landingsvaartuig tot zinken gebracht.
Het Oekraïense leger van zijn kant meldde onlangs dat het een Russisch landingsvaartuig tot zinken had gebracht op het eiland. De staf van het Oekraïense Zuidelijk Operationeel Commando toonde ook een video waarop een Russische helikopter werd neergeschoten boven het eiland. Eerder hadden Oekraïense media zelfs gemeld dat een Russisch fregat in de regio in brand gevlogen was nadat het werd beschoten. Die berichten konden echter niet onafhankelijk bevestigd worden.
Oekraïners hebben zich teruggetrokken uit belegerde stad Popasna
Russische troepen hebben na wekenlang strijden het verwoeste stadje Popasna veroverd. Dat hebben de Oekraïense autoriteiten gemeld.
"Helaas hebben onze troepen zich een beetje moeten terugtrekken uit Popasna, nadat de stad meer dan twee maanden werd beschoten", zei gouverneur Sergej Hajdaj van de oblast Loehansk zondag in een televisie-interview volgens het Oekraïense persbureau Unian. De Oekraïners hebben zich naar zijn zeggen verplaatst naar eerder voorbereide posities buiten de stad.
Volgens Hajdaj is alles in Popasna "tot op de funderingen verwoest". De gouverneur had het ook over hevige gevechten rond Vojevodivka, een voorstad van de grote stad Severodonetsk. Alle plaatsen in de oblast Loehansk worden momenteel zwaar betwist, maar de Russische plannen "om de regio Loehansk tegen 9 mei voledig te veroveren" liggen buiten bereik, zei hij. Momenteel controleren pro-Russische troepen ongeveer 90 procent van het grondgebied.
Popasna wordt al wekenlang belegerd door pro-Russische separatisten en troepen die trouw zijn aan Moskou, met steun van luchtmacht en artillerie. Russische eenheden drongen precies twee maanden geleden, op 8 maart, voor het eerst het stadje binnen, dat de Oekraïners eerder in een vesting hadden veranderd. Voor het uitbreken van de oorlog woonden in Popasna zowat 20.000 mensen.
Rusland zegt Oekraïens oorlogsschip te hebben verwoest
Het Russische ministerie van Defensie zegt zondag een Oekraïens oorlogsschip te hebben verwoest nabij de Oekraïense stad Odessa. Het schip zou in de nacht van zaterdag op zondag door een raket zijn geraakt.
Volgens het ministerie heeft de Russische luchtverdediging ook twee Oekraïense bommenwerpers en een helikopter neergeschoten boven het door Rusland bezette Slangeneiland in de Zwarte Zee. Slangeneiland ligt ongeveer 35 kilometer voor de Oekraïense kust en werd eind februari door Rusland veroverd met behulp van het vlaggenschip Moskva dat vorige maand zonk, waarschijnlijk door toedoen van een Oekraïense raketaanval.
Rusland zegt in de afgelopen 24 uur behalve een schip, ook vier Oekraïense gevechtsvliegtuigen en vier helikopters te hebben vernietigd. De informatie kon niet onafhankelijk worden bevestigd en Oekraïne heeft nog niet gereageerd.
"Russen verloren al meer dan 25.000 soldaten"
Sinds de start van de oorlog in Oekraïne zijn er al ongeveer 25.500 Russische soldaten gesneuveld. Dat meldt de Generale Staf van het Oekraïense leger in een nieuwe update. Bovendien werden meer dan 1.100 Russische tanks en bijna 2.700 andere militaire voertuigen vernietigd. Hoe hoog de verliezen daadwerkelijk zijn, is moeilijk in te schatten. Moskou heeft eerder toegegeven dat meer dan duizend Russen zijn gesneuveld sinds de oorlog op 24 februari begon.
Bondsdagvoorzitter Bärbel Bas aangekomen in Kiev
De voorzitter van de Bondsdag, het Duitse parlement, is zondag aangekomen in Kiev. Daar zal Bärbel Bas deelnemen aan een herdenking van het einde van de Tweede Wereldoorlog in Europa. Na de Duitse president is Bas (SPD) de hoogste vertegenwoordiger van Duitsland en de eerste belangrijke Duitse politicus die Oekraïne bezoekt sinds de Russische inval.
Bärbel werd uitgenodigd door haar Oekraïense ambtgenoot Ruslan Stefantsjoek. Samen met Stefantsjoek zal ze alle militaire en burgerslachtoffers van de Tweede Wereldoorlog herdenken. In naam van de Bondsdag zal ze kransen neerleggen aan het graf van de onbekende soldaat en het gedenkteken voor de vermoorde Joden in Babi Jar, een plek in het noorden van het land die bekendstaat om het bloedbad die de nazi's er aanrichtten.
Met het bezoek wil Bärbel duidelijk maken dat Duitsland aan de kant staat van Oekraïne. Ook een ontmoeting met de Oekraïense president Volodymyr Zelensky staat op het programma, als de veiligheidsomstandigheden dat toelaten.
Eerder trok CDU-voorzitter Friedrich Mertz al naar Oekraïne. Volgende week staat een bezoek van de Duitse minister van Buitenlandse Zaken Annalena Baerbock op het programma.
"Russen bombarderen school in Loehansk", vrees voor tientallen doden
Oekraïne beschuldigt Rusland ervan gisteren een school te hebben gebombardeerd, waar ongeveer 90 mensen zich schuilhielden. Zij bevonden zich in de schuilkelders van de school. Door de luchtaanval ontstond brand, waarna het gebouw instortte.
Bij het bombardement in het dorpje Bilohorivka zijn zeker twee mensen omgekomen, meldt Serhiy Gaidai, de gouverneur van de regio Loehansk, in het oosten van het land.
Dertig mensen konden gered worden. "Zeven van hen waren gewond", aldus de gouverneur op Telegram. Voor het leven van tientallen anderen wordt nog gevreesd. "Zestig mensen zijn waarschijnlijk gestorven onder het puin van gebouwen", zei Gaidai, die beelden van de ravage op Twitter deelde.
Oekraïne meldt nieuwe Russische terreinwinst in Donbas
Na enkele dagen zonder noemenswaardige vooruitgang, hebben Russische troepen in de Oost-Oekraïense regio Donbas opnieuw terreinwinst geboekt. Dat zegt de generale staf van het Oekraïense leger.
De Donbas-regio, in het oosten van Oekraïne en grenzend aan Rusland, bestaat uit twee provincies: Loehansk en Donetsk.
Rusland blijft op verschillende steden in de Donbas de aanval inzetten. Zo ook op Marioepol, waar Oekraïense eenheden de Azovstal-fabriek blijven bezetten. Gesteund vanuit de lucht en door artilleriegeschut proberen de Russen daar een doorbraak te forceren, luidt het.
Volgens het Oekraïense leger werden recent negen Russische aanvallen afgeslagen. Een Mi-28-helikopter, 19 tanks en 20 gepantserde militaire voertuigen zouden daarbij vernield zijn.
Zelensky: "Russen vernietigden 200 Oekraïense erfgoedplekken"
Het Russische leger heeft volgens president Volodymyr Zelensky bijna 200 culturele erfgoedplekken in Oekraïne vernietigd of beschadigd. "Helaas keert het kwaad vaak terug als mensen de rechten van anderen niet respecteren, de wet negeren en de cultuur vernietigen", zei de Oekraïense president zaterdag tijdens een videotoespraak.
"Dit is precies wat er met de Russische staat is gebeurd. Daarom moeten we ons nu allemaal verdedigen. Verdedig onze mensen, onze steden en zelfs onze musea, die het doelwit worden van Russische raketaanvallen." Vrijdag nog beschadigde een Russische raket een museum in de regio Charkov van een bekende Oekraïense dichter en filosoof uit de achttiende eeuw, aldus Zelenski.
Hij wees erop dat de wereld zondag en maandag de overwinning op nazi-Duitsland tijdens de Tweede Wereldoorlog viert. Maar de acties van Rusland moeten "elke staat en elk land eraan herinneren dat het onmogelijk is om het kwaad voor eens en altijd te verslaan".
Grote delen van Oekraïne opgeschrikt door luchtalarm
In grote delen van Oekraïne is in de nacht van zaterdag op zondag het luchtalarm afgegaan. Volgens het persagentschap Unian was dat het geval in en rond de hoofdstad Kiev, maar ook in onder andere Lviv in het westen, Charkiv en Donetsk in het oosten en Odesa in het zuiden.
In Odessa waren volgens getuigen ook ontploffingen te horen. Het is voorlopig onduidelijk of het ging om Russische raketinslagen dan wel om afweergeschut van de Oekraïense luchtafweer. Ook in de zuidelijke stad Mykolaiv werden explosies gehoord.
Kiev vreest dat Moskou de nakende herdenking van de Russische overwinning op de nazi's tijdens de Tweede Wereldoorlog zal aangrijpen om zware luchtaanvallen uit te voeren op Oekraïne.
Oekraïne wil Cherson heroveren
Oekraïne wil Cherson, een stad in het zuiden van het land, heroveren op Russische troepen. "Er zal geen Volksrepubliek Cherson zijn", aldus presidentieel adviseur Mychajlo Podoljak op de Oekraïense radio. Het gebied zal volgens hem volledig worden bevrijd en vele Russische soldaten zullen daarbij sneuvelen.
De adviseur van president Volodymyr Zelensky reageerde op uitspraken van politici in Moskou die de Oekraïense stad Russisch willen verklaren. "Rusland is hier voor altijd", zei Andrej Toertsjak van Poetins partij Verenigd Rusland tijdens een bezoek aan Cherson eerder deze week. Er moeten Russische paspoorten worden afgegeven in de stad en de roebel, de Russische munteenheid, wordt het enige betaalmiddel.
Dit soort stappen werd eerder genomen in de door pro-Russische separatisten zelfverklaarde volksrepublieken Donetsk en Loehansk, in het oosten van Oekraïne.
Voor de Russische bezetting telde Cherson, dat ligt aan de monding van rivier de Dnjepr, ongeveer 290.000 inwoners. In de stad wordt regelmatig geprotesteerd tegen de bezetters.
Verenigd Koninkrijk geeft 1,3 miljard pond steun aan Oekraïne
Groot-Brittannië verstrekt nog eens 1,3 miljard pond (ruim 1,5 miljard euro) aan militaire steun en hulp aan Oekraïne. Dat heeft de Britse premier Boris Johnson zaterdag bekendgemaakt. De Britse regering verdubbelt daarmee bijna de steun aan Kiev. Het zou gaan om de grootste financiële bijdrage van de Britten aan een conflict sinds de oorlogen in Irak en Afghanistan.
Het Verenigd Koninkrijk is een van de belangrijkste bondgenoten van Kiev. Het land stuurde eerder antitankraketten, luchtverdedigingswapens en andere wapens om Oekraïne te helpen in de strijd tegen de Russische troepen van president Vladimir Poetin die eind februari binnenvielen. "De brute aanval van Poetin veroorzaakt niet alleen onnoemelijke verwoesting in Oekraïne, het bedreigt ook de vrede en veiligheid in heel Europa", aldus Johnson in een verklaring.
De nieuwe Britse toezegging komt aan de vooravond van een G7-bijeenkomst. De leiders van de club van de zeven belangrijkste geïndustrialiseerde westerse landen - Groot-Brittannië, Canada, Frankrijk, Duitsland, Italië, Japan en de Verenigde Staten - bespreken zondag samen met de Oekraïense president Volodymyr Zelensky de situatie in zijn land tijdens een virtuele ontmoeting.
Moskou: "1,1 miljoen Oekraïners naar Rusland gebracht"
1,16 miljoen mensen uit betwiste gebieden in Oekraïne zijn volgens het Russische leger sinds eind februari naar Rusland overgebracht. Onder hen bevinden zich 205.000 kinderen, heeft het ministerie van Defensie zaterdag in Moskou bekendgemaakt. Alleen al sinds vrijdag zijn 18.580 inwoners, onder wie 1840 kinderen, uit Oekraïne volgens het ministerie naar Rusland vertrokken.
Rusland ziet dit als het redden van bedreigde burgers uit gebieden in Oekraïne waar wordt gevochten, onder meer uit de separatistische republieken Donetsk en Loehansk in Oost-Oekraïne. Kiev beschuldigt Moskou er echter van mensen te hebben ontvoerd en ze te verhinderen naar door Oekraïne gecontroleerde gebieden te verhuizen.
Kiev: "Zeker zes burgerdoden in Donetsk en Loehansk"
In de Oost-Oekraïense regio's Donetsk en Loehansk, waar hevig wordt gevochten, zijn zaterdag volgens Kiev ten minste zes burgers gedood door Russisch artillerievuur, onder wie twee kinderen. Er raakten bovendien twaalf mensen gewond. Dat hebben de Oekraïense autoriteiten in die gebieden bekendgemaakt via Telegram.
Onder meer het dorp Privillja werd zwaar getroffen door raketwerpers van het type Grad (Hagel). Dit systeem kan in korte tijd tientallen projectielen afvuren.
Sinds de Russische troepen op 24 februari Oekraïne binnenvielen zijn volgens de Verenigde Naties meer dan 3.300 burgers om het leven gekomen door het oorlogsgeweld.
Oekraïne meldt Russische raketaanvallen op Odesa
Oekraïne heeft zaterdag nieuwe Russische raketaanvallen op Odesa, de grootste stad aan de Zwarte Zee, gemeld. Eerder op de dag zouden er al projectielen zijn neergekomen in de omgeving van de strategisch belangrijke havenstad. De autoriteiten zeiden niets over slachtoffers.
Op Twitter werd bericht dat er rook opsteeg uit een vliegtuigfabriek nadat er explosies waren geweest. Ook een militaire luchthaven zou zijn getroffen. De regering in Kiev zei later dat een raket was ingeslagen in een meubelfabriek in het stedelijk gebied van Odessa. Twee andere langeafstandsprojectielen raakten een start- en landingsbaan die al was beschadigd door een eerdere aanval.
Het Russische ministerie van Defensie zei precisiewapens te hebben gelanceerd naar doelen in Artsiz, Odessa en Voznesensk. Het Kremlin lijkt het hele kustgebied van Oekraïne te willen veroveren om het land af te sluiten van de Zwarte Zee. Daarmee wordt tevens een directe verbinding gecreëerd met Transnistrië, een pro-Russisch dwergstaatje dat zich afsplitste van Moldavië en internationaal nauwelijks wordt erkend.
Ook elders uit Oekraïne kwamen meldingen van raketaanvallen. In de noordoostelijke grensregio Soemi zou daardoor zeker één gewonde zijn gevallen. Moskou claimde in de buurt van Charkov Amerikaans en Europees wapentuig te hebben vernietigd met Iskander-raketten.
Gisteren iets gemist? Herlees hier onze liveblog van zaterdag 7 mei.
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
Amerikaanse lottospeler wint megajackpot van 1 miljard euro
-
Invloedrijke psycholoog en Nobelprijswinnaar Daniel Kahneman op 90-jarige leeftijd overleden
De Israëlisch-Amerikaanse psycholoog Daniel Kahneman is overleden. Dat bevestigde de Amerikaanse Princeton-universiteit, waar hij doceerde, woensdag lokale tijd. Hij werd 90 jaar. -
Japan heeft na tweede maannacht weer contact met maanlander
De lander die Japan eind januari op de maan zette, heeft ook de tweede maannacht doorstaan. Maanlander SLIM (Smart Lander for Investigating Moon) heeft nieuwe beelden naar aarde gestuurd, zo laat het Japanse ruimtevaartprogramma JAXA vandaag weten. De ijskoude maannachten duren twee weken, waarin de maan in volledige duisternis is gehuld. -
-
Losgeslagen beer die vijf mensen verwondde in stad in Slovakije opgespoord en neergeschoten
-
HLN Shop
Smakelijk eten voor een (h)eerlijke prijs: deze vier scherp geprijsde kookboeken tik je nu op de kop
Wil je je gasten trakteren op een heerlijke paasbrunch? Of heb je deze vakantie gewoon eindelijk tijd om terug meer ‘homemade’ aan je maaltijden toe te voegen in plaats van het noodgedwongen ‘kant-en-klaar’? Een kookboek komt dan wellicht goed van pas. HLN Shop ging op koopjesjacht en kwam terug met vier smakelijke titels voor een klein(er) prijsje. -
Livios
Zonnepanelen en thuisbatterij met stekker straks ook in België toegelaten? “Lagere kosten, maar ze leveren minder op”
Kleine thuisbatterijen en zonnepanelen met een stopcontactstekker: ze bestaan, maar of je ze in België ook mag gebruiken, is niet duidelijk. Synergrid, de Belgische netbeheerderskoepel, wil daar verandering in brengen, omdat de vraag vanuit de markt zou toenemen. Maar is dat echt zo? Zijn de toestellen veilig en voordelig? En kun je ze in elke woning gebruiken? Bouwsite Livios vroeg het aan energie-expert Dirk Van Evercooren. -
HLN Shop
SOS onkruid: hoe pak je het snel en eenvoudig aan? Met deze vijf toestellen is je tuin klaar voor de lente
-
KIJK. Britse man gaat andere treinpassagier te lijf met groot mes, slachtoffer vecht voor zijn leven
-
Hoofd van Russische inlichtingendienst bezoekt Pyongyang
Het hoofd van de Russische buitenlandse inlichtingendienst SVR, Sergej Narysjkin, heeft van maandag tot woensdag een bezoek gebracht aan Noord-Korea. Dat berichtte het Noord-Koreaanse staatspersbureau KCNA vandaag. -
“Verdedig Franse belangen in Oekraïne”: Franse defensie waarschuwt voor nepsite die burgers oproept naar front te trekken
Het Franse ministerie van Defensie heeft op X gewaarschuwd voor een valse website die burgers oproept om naar het Oekraïense front te trekken. Volgens bepaalde bronnen is de site het werk van Russische of pro-Russische hackers, maar die informatie is niet bevestigd. -
PREMIUM
HLN SKIWEERBERICHT. Wat mogen we verwachten in het paasweekend? “Grote verschillen in noorden en zuiden van de Alpen