Influencers over de nieuwe regels rond hun reclame: “Wat maakt het uit of ik dat potje gratis heb gekregen?”

Veel influencers verdienen een flinke duit dankzij hun volgers die willen dragen, consumeren en doen wat zij doen. 87 procent van de Belgische jongeren volgt influencers op sociale media en 1 op de 3 Belgen kocht de afgelopen drie maanden iets omdat ze het bij een influencer zagen. Vanaf 2020 moeten de content creators al verplicht de hashtag ‘advertentie’ te gebruiken als ze iets posten in ruil voor geld, maar die regel werd door FOD Economie nu nog verstrengd. 

Volgens de nieuwe richtlijnen wordt iedereen die “op regelmatige basis reclameberichten publiceert voor merken” voortaan beschouwd als een onderneming. Dat houdt in dat influencers zich moeten registreren in de Kruispuntbank van Ondernemingen, en dat ze verplicht hun ondernemingsnummer, adres en e-mail moeten vermelden op hun socialemediaprofielen. De volledige lijst met nieuwe regels vind je hier. 

Ook als influencers gewoon een foto posten met een zogenaamd “geschenkje” — en die krijgen ze door merken à volonté, in de hoop dat ze er een foto mee posten — moeten ze dat voortaan aangeven als ‘advertentie’. De influencers die we spraken volgen die nieuwe regels al, uit schrik voor fikse boetes, maar ze uiten ook pittige kritiek.

Influencer Camille Schuermans startte haar profiel in 2018. Sinds 2020 ging de bal echt aan het rollen en kan ze ervan leven. “Voor Instagram aanvaard ik maximum drie à vier samenwerkingen per maand", begint ze. “Voor TikTok zo’n vier à vijf. De meeste daarvan zijn vaste samenwerkingen en staan al meer dan een jaar vooraf ingepland, de rest zijn lastminutes of samenwerkingen op korte termijn. Op basis van de vaste samenwerkingen die ik aanneem, verdien ik zo’n 1.900 euro per maand. Bedragen die ik verdien met last minute collabs kunnen gaan van 0 tot 3.000 euro. Zeer uiteenlopend dus. Als ik geen geld krijg, krijg ik een geschenk.” 

“Ik post zo’n negen foto’s per maand op Instagram, waarvan er drie à vier gesponsord zijn. En als ik vier story's op een dag plaats, is eentje daarvan in samenwerking met een merk. De overige posts en story's gaan over mijn dagelijkse leven. Op die manier probeer ik authentiek te blijven.” Wat Camille post, is dus allesbehalve willekeurig. “Als je elke aanbieding aanneemt en alleen nog maar gesponsorde partnerschappen post, verlies je op den duur je geloofwaardigheid. Bijvoorbeeld als je foto’s post van drie verschillende merken van zonnecrème: welke gebruik je nu echt?”

^{(Lees verder onder de foto.)}

Camille beaamt dat het belangrijk is om transparant te zijn naar je volgers toe over wat je gratis ontvangt. Maar het adres van je onderneming delen vindt ze een stap te ver. “De meeste influencers hebben geen kantoor, dus het gaat dan om hun privéwoonplaats. Dat adres delen lijkt me ten eerste niet zo veilig, en ten tweede: wat met onze privacy? Mijn ondernemingsnummer zal ik wel in mijn bio plaatsen, maar met mijn adres wacht ik liever nog. Wij krijgen als influencer op dagelijkse basis dingen opgestuurd en ik weet nu soms al niet hoe ze aan mijn adres geraakt zijn. Ik ontvang liever geen onbekende pakketjes.”

Enkele van Camilles collega’s hebben hun adres ondertussen wel al op hun profiel gedeeld. “Omdat zij van de overheid een waarschuwing en nadien ook een boete kregen. Maar ik denk dat het gros van de influencers er niet toe bereid zal zijn. Een mogelijke oplossing zou zijn om een kantoor te huren, eventueel met meerdere mensen, en je adres daar zetten. Maar dan betaal je huur voor een ruimte waar je als influencer nooit bent. Plus, we zijn wel collega’s, maar dat betekent niet dat iedereen per se met elkaar wil samenwerken. Voor kleinere content creators zou het misschien interessant kunnen zijn om bij een agentschap te gaan, dan moeten ze zelf geen ondernemingsnummer aanvragen.”

“Als je een spotje op televisie ziet, ben je je ervan bewust dat je naar reclame kijkt”, begint influencer Freya. “Op social media is dat niet altijd even duidelijk. Ik ben het er dus mee eens dat mensen beschermd moeten worden door te weten wat een advertentie is en wat niet. Ik denk alleen dat deze nieuwe regels net iets te ver gaan. Als we overal ‘advertentie’ bij moeten zetten, is er naar de buitenwereld toe geen onderscheid meer tussen een geschenkje of een betaald partnerschap. Terwijl dat toch twee verschillende dingen zijn.”

“Ik geef een voorbeeld. Als wij een bepaald product gebruiken waar we heel tevreden over zijn, dan delen we dat graag met onze community. Er is een merk dat ik al twintig jaar lang gebruik en zelf koop. Als mensen naar mijn beautyroutine vroegen, deelde ik de producten van dat merk. Op den duur vroeg dat merk me dan ook om samen te werken, maar eigenlijk had ik ervoor ook al content gemaakt die evengoed reclame was. Of ze mij dat potje nu gratis geven of niet, dat maakte voor mij geen verschil." 

^{(Lees verder onder de foto.)}

“Als je als eerlijke influencer dingen deelt waar je achter staat — die je zelf gebruikt of zou kopen — zonder dat je er geld voor krijgt, dan vind ik niet dat daar het woordje ‘advertentie’ bij zou moeten staan. Ook al krijg je dat product dan misschien wel gratis. Als ik helemaal weg ben van iets en een product zelf ook gebruik, zonder dat ik er geld voor hoef te krijgen, dan is dat toch geen advertentie?”

Daarnaast denkt Freya dat volgers er op den duur immuun voor zullen worden als er bij elke post ‘advertentie’ staat. “Op termijn zal dat woordje zijn effect verliezen en ontstaat er een vertekend beeld. Ik heb nu bij sommige influencers al het gevoel dat hun content te adverterend overkomt, met te weinig authenticiteit. Ikzelf ben dan minder getriggerd om hen te blijven volgen. Als ik voortaan altijd de hashtag advertentie moet gebruiken bij iets wat ik opgestuurd kreeg — en als influencer ontvang je serieus wat spullen — dan ga ik veel meer nadenken over wat ik deel en wat niet. En dat zie ik eerder als iets negatiefs, want zo ben je als content creator veel minder authentiek.”

Influencer zijn is een bijverdienste voor Freya, haar hoofdinkomsten haalt ze uit haar kleding- en beddenmerk. Toch hoopt ze dat deze nieuwe regels ervoor zullen zorgen dat bedrijven hun advertentieprijzen herzien. “Veel influencers kunnen zelf niet zo goed inschatten wat ze kunnen vragen aan een bedrijf, terwijl ze voor serieus wat goede content en verkoop zorgen. Iedereen vindt het logisch dat er duizenden euro’s worden neergeteld om in een magazine te staan, maar naar influencercampagnes wordt nog anders gekeken. Ik hoop dat dat verandert.”

“Toen ik in december startte met mijn YouTube-kanaal, wist ik niet hoe ik het moest aangeven als ik reclame maakte voor producten”, begint vlogger en influencer Sarah Puttemans. “Ik kreeg mails van de overheid waarin stond dat ik beboet zou worden als ik niet de juiste stappen zou volgen. Sindsdien vermeld ik het altijd bij mijn video’s als ze gesponsord zijn of in een betaald partnerschap gemaakt werden.” Op Instagram ondervond Sarah nog geen problemen. “In briefings geven merken zelf ook altijd mee dat we duidelijk moeten communiceren dat het gaat om een betaalde samenwerking.”

Dat die bedragen van betaalde partnerschappen hoog kunnen oplopen, weet iedereen, maar Sarah wil niet uit de doeken doen hoeveel precies. “Het hangt allemaal af van hoeveel volgers je hebt, maar ook om welk merk het gaat. Je zou het misschien niet verwachten, maar luxueuze merken zoals Dior of Chanel besteden een relatief laag budget aan gesponsorde samenwerkingen, in vergelijking met andere merken. Omdat zij heel goed beseffen wat ze waard zijn als merk. Als influencer heb je er zelf alleen maar baat bij om zo’n merk te mogen promoten.”

^{(Lees verder onder de foto.)}

“Als je als influencer elke aanbieding zou aannemen, verdien je misschien wel veel geld, maar verlies je ook een groot stuk van je authenticiteit”, vervolgt Sarah. “Foto’s met betaalde partnerschappen krijgen ook opvallend veel minder likes en reacties dan foto’s die spontaan getrokken zijn. Als je alleen maar gesponsorde content maakt, raken je volgers dat dus beu. Zelf vind ik het bij de influencers die ik volg ook veel leuker om te zien welke kleding zij op een gewone dag dragen, los van een samenwerking.“

“Ja, ik heb al veel voorstellen voor samenwerkingen gehad waar ik héél veel geld mee kon verdienen”, vervolgt Sarah. “Ik ga daar eerlijk over zijn. Maar als die totaal niet bij mij passen, dan neem ik ze niet aan. Ik probeer heel consequent te zijn, en ik neem enkel beauty- en modesamenwerkingen aan. Ik wil alleen promoten waar ik zelf achter sta. Anders zullen mijn volgers geneigd zijn om mij te ontvolgen omdat het niet ‘ik’ is. Zéker als er dan ook nog eens ‘advertentie’ bij staat.”

Het werkt écht. Wat influencers aanprijzen, kopen we: 1 op 3 Belgen volgt hun advies (+)

“Ik ga niet beweren dat ik de zwaarste job ter wereld heb, maar het is wél een job.” 7 influencers reageren op de vooroordelen over hun vak (+)

Gebruik de ‘sandwichregel’ zoals influencers, en scoor elke keer met je outfit