Ook Gentse schoolkinderen volgen training om te reageren op ongepast gedrag: “Toen mijn mama racistische opmerkingen naar haar hoofd kreeg, reageerde niemand”

“Mijn mama neemt elke dag de bus naar het werk”, vertelt Jamey. “Toen ze, helemaal in het begin van de pandemie, een keer uitstapte in Oudenaarde, kreeg ze racistische opmerkingen naar haar hoofd geslingerd. Mijn mama is van de Filipijnen. ‘Chinees’, ‘corona’, riepen ze haar toe. Toen ze thuiskwam, vertelde ze dat niemand heeft ingegrepen. Ik vond dat zo triest voor haar.” Jameys klasgenoten zijn stil wanneer hij vertelt, ook al zijn ze niet op hun mondje gevallen. Ze zitten in hun laatste jaar ‘maatschappelijke veiligheid’ in het Go! Lyceum in Gent, en zijn de eerste middelbare klas die een omstanderstraining krijgt van Stad Gent. Een training die hen moet leren hoe ze het beste kunnen reageren op ongepast gedrag.

De trainingen worden sinds eind vorig jaar al gegeven aan horecapersoneel, stadsmedewerkers (waaronder de volledige gemeenteraad), leraars en gewone burgers. Maar met de aftrap in het Lyceum, worden ook middelbareschoolkinderen betrokken. Want jong geleerd, is oud gedaan. “Ook jongeren vragen zich vaak af hoe ze moeten reageren als ze getuige zijn van racisme, discriminatie of seksuele intimidatie”, zegt Elke Decruynaere (Groen), schepen van Onderwijs en Jeugd, die langskwam na de training. “Door omstanderstrainingen kunnen we de weerbaarheid van onze leerlingen versterken, en zo slachtoffers het gevoel geven dat ze er niet alleen voor staan.”

De trainingen voor jongeren zijn anders dan de eerdere trainingen voor volwassenen. Zo kregen de schoolkinderen cijfers uit een jongerenbevraging van Waddist voorgeschoteld. De scenario’s die besproken werden, komen uit de leefwereld van jongeren. Zoals het verhaal van een groepje jongeren op de speelplaats dat seksistische opmerkingen maakt over een nieuwe leerlinge. De aangereikte methodes - direct reageren, afleiden, achteraf reageren en signaleren - werden aangepast aan de context. Zo werd bij ‘signaleren’ verwezen naar directies en leerkrachten, maar ook naar AWEL, Unia en het gratis nummer 102, om melding te doen van ongewenst gedrag.

De leerlingen van het Lyceum reageerden tevreden, maar weinig verbaasd. “Ik greep al langer in wanneer ik ongepast gedrag zag”, zegt Merel aan het einde van de training. “Mijn beste vriend is homo. Als hij nare opmerkingen naar zijn hoofd krijgt, stap ik gewoon op de pesters af en vraag ik: hoe oud zijn jullie eigenlijk? Dan is het snel gedaan met lachen.” “Voor ons is het heel logisch dat je reageert”, vult haar klasgenote Laura aan. “We studeren maatschappelijke veiligheid, we leren dat letterlijk aan om in te grijpen. Maar voor jongeren uit andere richtingen is dat minder vanzelfsprekend. Door zo’n trainingen te volgen, kunnen ze beseffen hoe belangrijk het is om te reageren.”

Lees ook:

Rapport brengt problemen seksuele intimidatie in Gent in kaart: “In 86 % van de gevallen grijpen omstanders niet in”

REPO. Nu het nachtleven weer op gang komt, krijgt het personeel training om ongewenst gedrag te tackelen: “Ik zou nu veel sneller reageren”

REPORTAGE: Onze journaliste gaat mee op omstaanderstraining: “Ik kan toch niet fysiek tussenkomen?”