Direct naar artikelinhoud
NieuwsSancties

Overwinning voor Poetin: Europa gaat dan toch akkoord om Russisch gas te betalen in roebels

Ursula von der Leyen, voorzitter van de Europese Commissie.Beeld REUTERS

Europese energiebedrijven mogen toch ingaan op de eis van Russisch president Vladimir Poetin dat ze Russisch gas via een ingewikkelde constructie in roebels afrekenen. Het officiële decreet van de Europese Commissie moet wel nog verschijnen.

Dat bevestigt een overheidsbron naar aanleiding van berichtgeving van persbureau Bloomberg de afgelopen dagen. Officieel moet de Europese Commissie nog met een verklaring komen waarin het standpunt wordt toegelicht, maar achter de schermen zijn de lidstaten al op de hoogte gebracht. 

Hoewel er nog veel onduidelijk is, lijkt de dreiging dat Rusland de gaskraan naar Europa helemaal dichtdraait nu een stuk minder groot. Het betekent ook dat de Russische economie directer kan profiteren van het geld dat Europa betaalt voor Russisch gas.

Decreet

De spanningen over de manier waarop Europese bedrijven voor gas betalen, ontstond eind maart toen president Poetin met een decreet kwam waarin hij eiste dat er voortaan in roebels betaald moest worden voor het Russische gas. Als belangrijkste reden hiervoor gaf hij dat de Europese bedrijven nu in euro’s betalen die weliswaar belanden op de rekening van staatsgasbedrijf Gazprom, maar daar meteen bevroren worden als gevolg van de sancties. Poetin stelde daarop dat Rusland niet “aan liefdadigheid” doet.

Om dat op te lossen eiste de Russische president dat betalingen voor dergelijke contracten voortaan gedaan zouden worden in roebels. Daarvoor tuigde hij een ingewikkelde constructie op, via Gazprombank in Luxemburg. De constructie is een juridisch trucje dat volgens Rusland rechtdoet aan geldende gascontracten en de Europese sanctiemaatregelen.

Barstjes in eensgezindheid EU

Aanvankelijk reageerde de Europese Unie eensgezind op Poetins decreet. Daar gaan we niet aan beginnen, was de stellingname. Maar in die eensgezindheid kwamen al snel barstjes. Zeker nadat Polen en Bulgarije besloten niet in roebels te betalen en Moskou daarop de gastoevoer afsloot. Meerdere Duitse en Italiaanse energiebedrijven stelden dat de Russische constructie volgens hen inderdaad legitiem was. En ook Hongarije wil ermee instemmen.

Voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen herhaalde de afgelopen weken telkens dat ‘roebels voor gas’ wel degelijk een schending was van de sancties. Maar nadat Rusland enkele aanpassingen gedaan had aan de constructie kwam er toch groen licht.

Von der Leyen zou die koerswijziging verklaren door een kleine aanpassing in het decreet: Rusland stelde dat de betaling van het gas al rond is op het moment dat een Europees bedrijf de euro’s heeft gestort en niet (zoals eerder was gezegd) op het moment dat Gazprom de roebels ontvangt. Wanneer Von der Leyen haar besluit naar buiten brengt, is niet bekend.