Wat zal Rusland doen met soldaten uit Azovstal-fabriek? Eerste stemmen gaan op om doodstraf opnieuw in te voeren
256 strijders die zich maandenlang verschansten in de Azovstal-fabriek in de belegerde Oekraïense stad Marioepol worden door Rusland (tijdelijk?) ondergebracht in een strafkolonie in bezet Oekraïens gebied. Intussen groeit aan Oekraïense zijde de vrees dat Rusland de afspraken over een geplande gevangenenruil niet zal nakomen.
De 256 strijders – waaronder 53 zwaargewonden – werden maandagavond weggebracht. Dinsdag zouden nog eens zeven bussen met wat overbleef aan Oekraïense soldaten uit de fabriek weggebracht zijn, begeleid door het Russische leger. Vijf van die bussen werden naar Novoazovsk gebracht, een grensdorp op enkele tientallen kilometers ten oosten van Marioepol, in door Rusland bezet gebied. Volgens Moskou zullen de gewonde Oekraïense strijders daar verzorgd worden, maar volgens Oekraïense bronnen gaat het om een strafkolonie. Andere bussen reden naar een nieuwe gevangenis in Olenivka, nabij Donetsk.
Er bestaat nog veel onduidelijkheid over de afspraken die gemaakt werden tussen de Oekraïense en Russische overheid over het lot van die krijgsgevangenen: de Oekraïense vicepremier Irina Verestsjoek sprak maandag nog met grote zekerheid over een deal over een onmiddellijke gevangenenruil, maar president Volodymyr Zelensky klonk dinsdag al een heel stuk minder overtuigd dat de “helden van Marioepol” meteen weer zouden kunnen terugkeren naar eigen land.
LEES OOK. ‘Helden van Marioepol’ mogen na drie maanden verzet vertrekken, maar hun lot is hoogst onzeker
“Doodstraf” voor “oorlogsmisdadigers”?
De Russische president Vladimir Poetin had weliswaar gegarandeerd dat de gevangenen zouden worden behandeld volgens de internationale normen, maar elders in Moskou klinken andere geluiden: Dmitry Polyansky, de Russische viceambassadeur bij de VN, ontkende dat er een deal was, en zei dat “ik niet wist dat Engels zoveel manieren heeft om deze eenvoudige boodschap te verkondigen: de Azovnazi’s hebben zich onvoorwaardelijk overgegeven. Volksvertegenwoordiger Leonid Slutski zei dinsdag dat Rusland zorgvuldig zou moeten “nadenken” over de doodstraf voor Azov-strijders. Vjatsjeslav Volodin, de voorzitter van het Lagerhuis van het Russische parlement, sprak over “oorlogsmisdadigers” die niet moeten worden geruild, maar berecht.
Er is dan ook sprake van dat Rusland de Oekraïense militairen eerst wil ondervragen, als deel van wat het overheidspersagentschap Tass omschreef als “een onderzoek naar misdaden door het Oekraïense regime”. Rusland gebruikt het extreemrechtse Azov-regiment al langer als argument voor de noodzaak voor de ‘speciale militaire operatie’ in Oekraïne, als bedreiging voor de Russischsprekende minderheid in het land.